Nöropsikolog Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kaliteli uykunun önemi ve uyku hijyeni hakkında bilgi verdi. Tarhan, uyku hijyeni denildiğinde uykunun kaliteli, verimli ve koruyucu olması için nasıl uyunacağıyla ilgili bilgilerin akla geldiğini ancak lamba ve elektriğin bulunmasından sonra uyku düzeninin bozulduğunu aktardı.
“BİRÇOK HASTALIK GÖRÜLMEYE BAŞLANDI”
Uyku hijyeninin sağlanamadığı durumlarda birçok hastalığın ortaya çıktığını vurgulayan Tarhan, şunları kaydetti:
“Erken yaşlanmadan tutun da bağışıklık sisteminin iyi çalışmaması, alerjik hastalıklar, unutkanlık, yorgunluk gibi birçok hastalık görülmeye başlandı. Bağışıklık sisteminin iyi çalışmaması demek, vücuttaki gizli birçok hastalığın erkenden ortaya çıkması demek. Bu nedenle kalitesiz uyku en büyük sağlık sorunudur. Uyku hijyenini bozan en önemli etken gece karanlıkta aydınlığın olması, aydınlığa maruz kalmaktır. Geceleri özellikle mavi ışık uyku jeneratörlerini bastırır. Beyinde uyku başlayamaz. Uyku başlamadığı için beyin gece de çalışır. Uykunun dinlendirici etkisi ortaya çıkmaz.”
“UYKU TEMEL BİR İHTİYAÇ”
Uykunun temel bir ihtiyaç olduğunu, beyinde yorgunluk maddeleri biriktiği zaman, yatkınlık da varsa şizofreni geliştiğini, alzaymır öncüsü olabilecek bazı belirtiler ortaya çıktığını aktaran Tarhan, uykunun insan sağlığı üzerindeki önemini anlattı.
Tarhan, beyinde gündüz serotonin gece de melatonin salgılanan bölgenin aynı olduğunu belirterek, “Gün ışığı melatonin salgılamasını bastırıyor. Eğer kişi ışıkta yatarsa melatonin salınımı baskılandığı için uyku derin olmuyor. Derin uykunun olmaması da uyku mimarisini bozuyor. Uykuya daldıktan sonra en geç 90 dakika içerisinde beynin dinlendiği REM dönemi başlar” diye konuştu.
“EN ÖNEMLİSİ KARANLIK”
Kişi yattıktan sonra 20 dakika içinde uyuyamıyorsa bu durumun hastalık kabul edildiğini ve uzman yardımı alınması gerektiğini vurgulayan Tarhan, şu bilgileri verdi:
“Gece uykuda salgılanan melatonin müthiş bir şekilde bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Gece gezmeler, geç yatıp, kalkmalar uyku periyodunun kaymasına neden oluyor. Melatonin beynin en güçlü antioksidanıdır. B vitamini de melatonin üretiminde önemlidir. Ama en önemlisi karanlık. Telefon ve bilgisayarların yaydığı mavi ışık uykuyu kaçırır ve uyku kalitesini bozar. Sarı ışık minimal düzeyde kısmen zararsızdır. Ancak en ideali tam karanlıkta uyumaktır. Oda sıcaklığı da uyku hijyenini etkiler. Çok sıcak veya çok soğuksa yine uyku kalitesi bozulur.”
Cumhuriyet
