Portekiz’de diktatörlük döneminin sona erip 1974’te demokrasinin geri dönüşünden bu yana ikinci kez bir hükümet güvenoyunda düşerken, ilki 48 yıl önce, 1977 yılında olmuştu.
Henüz birinci yılını doldurmayan sağ görüşlü azınlık hükümetinin düşmesinin sebebi, Başbakan Montenegro’nun kendisinin kurduğu ve siyasette aktif olduktan sonra hisselerini eşi ve iki çocuğuna devrettiği “Spinumviva” adlı bir aile şirketiyle bağlantılı olarak hakkında çıkan yolsuzluk iddiaları oldu.
Başbakan Montenegro, ilki 21 Şubat’ta aşırı sağcı Chega, ikincisi 4 Mart’ta Portekiz Komünist Partisi (PCP) tarafından sunulan iki gensorunun Meclis’te reddedilmesine rağmen azınlık hükümetinin yaşadığı siyasi krizi atlatabilmek için güvenoyu isteme yoluna gitmişti.
Toplam 230 milletvekilinin olduğu Meclis’te bugün yapılan oylamada 142 “hayır”, 88 “evet” oyu ile güvenoyu alamayan hükümet düştü.
Azınlık hükümetindeki Sosyal Demokrat Parti (PSD) ile Hristiyan Demokratlar dışında sadece muhalefetteki Liberal Girişim (IL) güvenoyuna destek verirken, ana muhalefetteki Sosyalist Parti (PS), diğer muhalefet partilerinden Portekiz Komünist Partisi (PCP), Birleşik Sol (BE), Özgür (L), İnsanlar-Hayvanlar-Doğa (PAN) ile azınlık hükümeti kurulurken dışarıdan destek veren aşırı sağcı Chega partileri karşı oy kullandı.
Hükümetin, güven oylamasını geri çekmek için Başbakan Montenegro ile ana muhalefet lideri Pedro Nuno Santos’un baş başa görüşmesi ve Montenegro hakkındaki iddialar için 15 gün süreli Meclis’te Araştırma Komisyonu önerileri reddedildi.
Meclis’teki oturumda konuşan Başbakan Montenegro, Portekizlilerin yeni bir erken seçim istemediğini söyleyerek, “ekonomik istikrarı” bozduğu gerekçesiyle ana muhalefetteki PS’yi suçladı.
Montenegro, bir kez daha partisinin başbakan adayı olacağını duyurdu.
PS lideri Santos ise güven oylamasının geri çekilmesi için Başbakan Montenegro’nun hakkındaki iddialarla ilgili Meclis’te Araştırma Komisyonu kurulmasını şart koşarak, krizin tek sorumlusunun “şüpheleri kaldırmayan Montenegro olduğunu” savundu.
PS, Araştırma Komisyonu’nun 90 günlük olmasını, hükümetin talep ettiği gibi 15 günlük bir komisyonun “ciddi olmadığını” ileri sürdü.
Oturum sonundaki oylama ile hükümetin düşmesinden dolayı Portekizliler son üç yılda üçüncü kez sandığa gitmek zorunda kalacak.
Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa’nın 11 ya da 18 Mayıs tarihinde erken seçim kararı alması bekleniyor.
Portekiz basınında bugün yayımlanan bazı anketlerde hükümetin yaşadığı krizin etkisiyle ana muhalefetteki Sosyalist Partinin oylarını artırdığı ve olası bir seçimin kazananı olacağı belirtildi.
AZINLIK HÜKÜMETİ 1 YILINI DOLDURMADI
Şu anda AB Konseyi Başkanı olan Antonio Costa, bir yolsuzluk soruşturmasında şüpheli olarak adının geçmesinden dolayı Portekiz’de Kasım 2015’ten itibaren yürüttüğü ve son olarak 30 Ocak 2022’deki erken seçimde tekrar seçildiği başbakanlık görevinden Kasım 2023’te istifa etmiş ve 10 Mart 2024’te bir kez daha erken genel seçime gidilmişti.
Montenegro, yaklaşık 11 ay önce yapılan erken genel seçimlerin ardından 80 milletvekiline sahip, PSD (78) ve Hristiyan Demokratların (2) ittifakı olan Demokratik İttifak (AD) ile 2 Nisan 2024’te azınlık hükümeti kurmuştu.
MONTENEGRO HAKKINDAKİ İDDİALAR
Portekiz basınında çıkan haberlere göre Montenegro’nun kurduğu ve 2022’de PSD başkanı seçildikten sonra hisselerini eşi ve iki çocuğuna devrettiği Spinumviva, ülkedeki birçok otel ve kumarhanenin imtiyazına sahip olan Solverde firması ile bazı işler yaparken, aynı zamanda avukat olan Montenegro’nun 2018-2022 yıllarında devletle kumarhane imtiyazları konusunda yapılan önemli müzakerelerde Solverde’nin yasal temsilcisi olduğu iddia ediliyor.
Solverde ise çıkan haberlerin ardından 4 Mart’ta, “şirketin ismini korumak” için Spinumviva ile olan sözleşmesini iptal ettiğini duyurmuştu.
