Almanya’daki Bielefeld Üniversitesi ve İngiltere’deki Warwick Üniversitesi araştırmacılarının yürüttüğü çalışmaya göre, kafein sabahları daha etkili biçimde uyanıklık ve enerji hissi sağlıyor. Bulgular, Nature dergisinde yayımlandı.
Kafein, beyindeki adenozin reseptörlerini bloke ederek uyanıklığı artırıyor ve dopamin aktivitesini tetikliyor. Bu durum, kişinin daha enerjik ve iyi hissetmesine katkı sağlıyor. Ancak araştırmacılar, bu etkinin günün ilerleyen saatlerinde azaldığını belirtiyor.
Çalışma kapsamında araştırmacılar, dört hafta boyunca 236 genç yetişkinin davranışlarını ve ruh halini izledi. Katılımcılara, akıllı telefonları üzerinden günde yedi kez kısa anketler gönderildi. Bu anketlerde, katılımcıların o anki ruh halleri ile son 90 dakika içinde kafeinli içecek tüketip tüketmedikleri soruldu.
Elde edilen veriler, kahve tüketimi ile pozitif ruh hali arasındaki ilişkinin katılımcıların çoğunda benzer olduğunu gösterdi. Araştırmacılardan Justin Hachenberger, “Farklı seviyelerde kafein tüketen ya da depresif semptomlar, anksiyete veya uyku sorunları yaşayan kişiler arasında belirgin farklar bulamadık. Kafein alımıyla olumlu duygular arasındaki bağlantı tüm gruplarda tutarlıydı” dedi.
KAYGILI KİŞİLERDE OLUMSUZ ETKİ GÖRÜLMEDİ
Araştırma ekibi, yüksek anksiyete düzeyine sahip kişilerin kahve içtiklerinde sinirlilik veya gerginlik gibi olumsuz duygular yaşayabileceklerini öngörüyordu. Ancak sonuçlar, bu beklentiyi doğrulamadı. Aksine, düzenli olarak kafein tüketen kişiler sabah içtikleri kahvenin ardından genellikle daha pozitif bir ruh haline sahip olduklarını bildirdi.
Warwick Üniversitesi’nden Profesör Anu Realo, kafeinin sabah saatlerinde daha etkili olmasının nedenini şöyle açıkladı:
“Kafein, adenozin reseptörlerini bloke ederek dopamin aktivitesini artırır. Bu da ruh halinde iyileşme ve uyanıklıkla ilişkilidir. Ancak bu etkinin, gece uykusundan sonra yaşanan hafif yoksunluk belirtilerinin azalmasıyla mı ilgili olduğu henüz net değil.”
Realo ayrıca, orta düzeyde kafein tüketen kişilerin bile sabah içtikleri ilk fincan kahveyle birlikte hafif yoksunluk belirtilerini geride bıraktıklarını söyledi.
Araştırmanın kıdemli yazarı Profesör Sakari Lemola, kafeinli içeceklerin tarih boyunca insan yaşamında önemli bir yer tuttuğunu vurguladı:
“Dünya genelinde yetişkinlerin yaklaşık yüzde 80’i kafeinli içecekler tüketiyor. Bu alışkanlık insanlık tarihi kadar eski. Hatta arılar ve yaban arıları bile kafein içeren bitkilerin nektarını tercih ediyor.”
AŞIRI TÜKETİMİ UYKUSUZLUK VE BAĞIMLILIĞA YOL AÇABİLİR
Araştırmacılar, kafeinin kısa vadede ruh halini iyileştirdiğini ancak aşırı tüketimin olumsuz sağlık etkilerine neden olabileceğini hatırlatıyor. Günün geç saatlerinde alınan kafein, uyku kalitesini düşürebiliyor ve uzun vadede bağımlılık riskini artırabiliyor.
