Arnavutluk ve Yunanistan sınırının hemen altında, nemli ve gizemli bir mağaranın derinliklerinde, bilim insanları hayal gücünü zorlayan bir keşfe imza attı. Tam 106 metrekarelik bir alana yayılmış, teknik olarak bir balinayı bile yakalayabilecek büyüklükte bir örümcek ağı ortaya çıkarıldı. Bu ince ve geniş yapının, türünün şimdiye kadar bulunan en büyük örneği olduğu düşünülüyor.
Bu devasa yapının tek bir örümceğin eseri olmadığını duymak, bir nebze rahatlatıcı olsa gerek. Araştırmacılar, ağdaki örümcek yoğunluğunu incelediklerinde, bu koloni ağının yaklaşık 111.000 örümcekten oluştuğunu tahmin etti. Ayrıca bu ağ, sadece tek bir türün iş birliğiyle de inşa edilmemişti.
Ağdan alınan genetik örnekler, yapının yaklaşık 69.000 ev örümceği ve 42.000’den fazla Prinerigone vagans türünden oluştuğunu gösterdi. Çalışmanın yazarları, bu keşfin, “genellikle yüzeyde etkileşime girmeyen bu türlerde koloni ağ oluşumunun ilk belgelenmiş örneği” olması nedeniyle bilimsel açıdan büyük önem taşıdığını belirtiyor.
Kükürt kokulu mağaradaki hayalet ekosistem
Bu sıra dışı keşfin yapıldığı yer, Kuzey Yunanistan’da dış dünyayla buluşan, ancak güney Arnavutluk’un altında derin bölümlere sahip dolambaçlı bir mağara olan Kükürt Mağarası’ydı. Yakındaki iki mağarayla birlikte bu bölge, ince bir kireçtaşı şeridine oyulmuş, devasa odalar ve kıvrımlı tünellerden oluşan geniş bir yeraltı labirenti oluşturuyor.
Mağaranın derinliklerinde, çürük yumurta veya kızgın bir kokarca gibi kokan, kükürt açısından zengin doğal su kaynakları fışkırıyor. Kükürtlü su akıntısı mağaranın tamamından geçerek girişteki Sarandaporo Nehri’ne dökülüyor.
Bu tuhaf, kükürt zengini ortam, mağarada alışılmadık bir ekosistem oluşmasına katkıda bulunmuş durumda. Çoğu ekosistem, bitkilerin güneş ışığını enerjiye dönüştürdüğü fotosenteze dayanırken, Kükürt Mağarası’nın temeli kemoototrofi ile sürdürülüyor. Yani, mikroorganizmalar kükürt bileşikleri gibi inorganik maddeleri kimyasal reaksiyonlar kullanarak enerjiye dönüştürüyor.
Çok sayıda kükürt seven bakteri, mağaranın bazı kısımlarını kaplayan yapışkan bir biyofilm oluşturmuş durumda. Bu mukus benzeri tabaka, minik tatarcık larvaları ve sinekler için ana besin kaynağı ve bunlar da mağarada yaşayan binlerce örümceğin en sevdiği yiyecek. Bu yüzden belki de çok şaşırtıcı olmayan bir şekilde, devasa ağın büyük kısmı, araştırmacıların “alışılmadık derecede yoğun bir küçük tatarcık sineği sürüsü” fark ettiği bir duvar bölümünde yer alıyordu.
Bu keşif binlerce örümceğin ortak eseri olsa da, bazı tekil örümcek türleri de tek başlarına devasa ağlar örebiliyor. Bunun en etkileyici örneği, doğu Madagaskar’ın ova ormanlarına özgü olan Darwin’in kabuk örümceği. Bu örümcekler sadece bir madeni para büyüklüğünde olmalarına rağmen, su kütlelerinde 25 metreye kadar uzanan ve 28.000 santimetrekareye varan alanları kaplayan küre ağlar örebilme yetenekleriyle tanınıyorlar.
Bu koloni ağı hakkındaki çalışma, Subterranean Biology dergisinde yayımlandı.
