Küresel piyasalarda tarife şoku
Zayıf ISM imalat verileri ile ABD Başkanı Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin tarifelerini planlandığı şekilde uygulayacağını açıklaması S&P 500 endeksinin bu yılın en sert düşüşünü kaydetmesine neden oldu.
S&P 500 haftanın ilk iş gününü yüzde 1,8 kayıpla tamamlarken, Nasdaq 100 yüzde 2,2 değer kaybetti. Kayıplarda büyük teknoloji hisselerine gelen satışlar da etkili oldu. UBS’in Trump tarifelerinin hedefindeki ülkelerin hisselerini izleyen endeksi yüzde 2,9 düştü. Wall Street’in korku göstergesi VIX, aralık ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
ABD tahvilleri haber akışının ardından gelen alımlarla yükselişe geçti. ABD 10 yıllık tahvil getirisi dün 5 baz puan düşerek yüzde 4,1551’e indi.
Kanada doları ve Meksika pezosu geriledi. Yeni işlem gününde vadeli endeksler ABD’de artarken, Avrupa’da ise dünkü Wall Street kayıplarının etkisinin yeni hissedilmesiyle ekside.
Pazartesi yüzde 0,4 düşen Bloomberg Dolar Endeksi yatay. Trump’ın tarife açıklamalarının yanı sıra Çin ve Japonya’ya kur manipülasyonu iması Asya piyasalarının görünümü üzerinde etkili oluyor.
MSCI Asya Endeksi son bir ayın en düşük seviyesine geriledi. Trump’ın Çin’e yönelik gümrük vergilerini arttırma emrini imzalamasının ardından Çin hisse senetleri düşerken, Hong Kong’da işlem gören Çin hisselerinin göstergesi yüzde 2,5’e, CSI 300 Endeksi ise yüzde 0,8’e varan oranda geriledi.
PBOC, Bloomberg’in trader ve analistlerle yaptığı ankette 7,2782 olan ortalama tahmine karşılık salı günü dolar/yuan sabitlemesini 7,1739 seviyesinde belirledi. Onshore dolar/yuan yüzde 0,1 düşüşle dolar başına 7,28 seviyesine geriledi. Dolar/yen de yüzde 0,3 geriledi ve 149,12’ye indi.
Emtia piyasalarında petrol, OPEC+’nın durdurulan üretimi canlandırma planlarına devam edeceğini açıklamasıyla kayıplarını artırdı. Altın, önceki günkü yükselişinin ardından yatay.
Kanada, Meksika ve Çin tarifeleri devrede
ABD Başkanı Donald Trump’ın, “anlaşmak için alan kalmadığını” belirterek uygulamaya koyacağını duyurduğu, Kanada, Meksika ve Çin’e yönelik yeni gümrük vergileri bu sabah devreye girdi. Buna göre ABD’nin Kanada ve Meksika’dan ithal ettiği ürünlere yüzde 25, Kanada’dan enerji ithalatına da yüzde 10 oranında tarife uygulanacak.
ABD aynı saate, yasadışı fentanil akışını engellemek için “yeterli adımları atmadığı” gerekçesiyle, Çin’e yönelik gümrük vergilerini iki kat artışla yüzde 20’ye çıkardı. Trump, tarım ürünlerinin ithalatına yönelik vergilerin 2 Nisan’da yürürlüğe gireceğini söyledi, ancak ayrıntı vermedi.
Karşılıklı tarifelerin de aynı tarihte başlaması bekleniyor. Kanada Başbakanı Justin Trudeau Pazartesi günü geç saatlerde Kanada’nın misilleme gümrük vergileriyle ABD’ye karşılık vereceğini söyledi. Çin bu sabah misilleme olarak ABD’den bazı mallara yüzde 15’e varan oranda gümrük vergisi getirdi ve 10 firmayı güvenilmez kuruluşlar listesine ekledi.
Atlantic Council GeoEconomics Center’ın kıdemli direktörü Josh Lipsky, “Kuzey Amerika’da bir ticaret savaşının eşiğindeyiz. Piyasalar Trump’ın gümrük vergileri konusunda ciddi olduğu gerçeğine uyandı” değerlendirmesini yaptı.
Wisconsin Cumhuriyetçi Senatörü Ron Johnson da yaptığı açıklamada Trump’ın Kanada ve Meksika’ya yönelik gümrük vergilerinin ABD’de enflasyonu daha da yükseltmesinden endişe ettiğini söyledi.
Johnson, “Her türlü tedarik hattını ve tedarik zincirini bozuyorsunuz ve potansiyel olarak tüketicilerin maliyetlerini arttırıyorsunuz. Endişeler var” diyerek Kongre Binası’nda gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Anderson Economic Group tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, Kanada ve Meksika’ya uygulanan gümrük vergileri, ABD otomobil fiyatlarını 12 bin dolara yakın artırma riski taşıyor.
Bloomberg HT