Bilim insanları, Antarktika’nın en tehlikeli buzulu olarak bilinen ve ersimesi durumunda küresel deniz seviyelerini son derece hızlı bir şekilde artırabilecek Kıyamet Buzulu’nun hiç görülmemiş bir hızla eridiğini ortaya koydu. Yeni araştırmaya göre, şiddetli su altı fırtınaları, buzulu alttan oyuyor ve geri dönüşü olmayan bir sürecin kapısını aralıyor.
OKYANUSUN DİBİNDE KAR FIRTINASI
Uzmanlar, bu devasa girdapların karadaki kasırgalar gibi davrandığını söylüyor. Farklı sıcaklık ve yoğunluktaki suların çarpışmasıyla oluşan bu dev döngüler, okyanusun derinliklerinde güç toplayarak Antarktika’ya doğru ilerliyor. Ardından Thwaites ve yakınındaki Pine Island Buzulu’nun altına sızıp buz tabakasını aşağıdan eritiyor. Araştırmanın başyazarı UC Irvine’dan Mattia Poinelli, “Gerçek bir fırtınaya benziyorlar, son derece enerjikler. Dikey ve türbülans yaratan güçlü bir hareket var. Okyanusta daha fazla sıcak su oldukça bu süreç çok daha sık yaşanacak.” söyzleriyle durumu anlatıyor.
TEHLİKESİ ÇOK BÜYÜK
Buzullar üzerine çalışma yapan uzmanlar bu alt akıntıların yıl boyunca durmadan oluştuğunu belirtiyor. Bilgisayar modelleri ve yüksek çözünürlüklü sensörlerle yapılan ölçümlerde, buzulların altına giren bu girdapların çapının 1 ila 10 kilometre arasında değiştiği tespit etti, derinlerdeki sıcak suyu yukarı çekiyor, buzul altındaki soğuk tatlı suyu dışarı itiyor, böylece erimeyi hızlandıran bir kısır döngü yaratıyor.
BUZUL ÇÖKERSE NE OLUR?
1980’lerden bu yana bilim insanları bu iki buzulu “zayıf karın” olarak tanımlıyor; çünkü çok az ısınmayla bile devasa bir çöküş tetiklenebilir. Küresel deniz seviyesi yaklaşık 3 metre yükselebilir, kıyı şehirleri çok daha kolay su altında kalır, milyonlarca insan yer değiştirmek zorunda kalır, ada ülkeleri yavaş yavaş haritadan silinebilir.
SÜREÇ ŞİMDİDEN BAŞLADI
Nature Geosciences’ta yayımlanan çalışmada, Batı Antarktika’daki Amundsen Denizi’nin yıl boyunca bu küçük ölçekli “fırtınalarla” dolu olduğu vurgulandı. Isınmanın artmasıyla bu akıntıların daha fazla görüleceği ve buzulları içeriden çökertmeye devam edeceği belirtiliyor. Küresel sıcaklıklar sanayi öncesi seviyelerin bir derece üzerine çıktı ve bu durum özellikle kutup bölgelerinde etkisini en sert şekilde gösteriyor. Antarktika’daki erime ise tüm gezegen için en büyük risk olmaya devam ediyor.
