Çok çalışırsam iyi yerlere geleceğim söylenmişti. Sizce çok çalışmak, gecenizden gündüzünüzden feragat etmek yetiyor mu?
Bu soruyla başlamak istiyorum. Çünkü birçoğumuz “çok çalışırsan emeğinin karşılığını alırsın” sözüyle yetiştirildik. Peki bu söz doğru mu ?
Mükemmeli başarmalıyım, kendimi ispat etmeliyim kaygısıyla hareket ettik. Yeri geldi uykusuz geceler geçirdik yeri geldi rekabet ettik. Bunca mücadeleye rağmen iş yerinde hak ettiğimiz pozisyonda mıyız? İş yerine giderken ayaklarınız geri geri adım attı mı
veya sabah uyanırken isteksizlik yaşadınız mı? Bir terfi aldığınızda iş arkadaşlarınızın bakışlarındaki samimiyetsizliği sezdiniz mi, işinizi layıkıyla yapmanıza rağmen patronunuzdan gerekli övgüyü alamadınız mı? Kimi çalışanlar bu olanlara dayanamaz ve çareyi sosyal medyada arar. Yaşadığı yıpratıcı süreci paylaşır ve sesini duyurmaya çalışır. Çünkü iş hayatında bu tarz davranışlar insanlar tarafından görülmez. “Aman canım seninki de dert mi şimdi, biz neler neler görüyoruz da ekmek parası için susuyoruz sende katlan” diye geçiştirilir. Fakat tüm bu yapılanlar psikolojik şiddetin habercisidir. Eğer geçiştirmeye, susmaya hatta ve hatta görmemeye devam ederseniz günün sonunda kendinize zarar vermiş olursunuz.
Mobbing nedir?
Dışlanma, küçümsenme, aşağılanma, tehdit edilme, görmezden gelme, kötü niyetli görev yükleme gibi davranışların kasıtlı ve süreklilik hali almasıdır.
Peki mobbing bizi nasıl etkiliyor?
ABD’de 2012 yılında “Workplace Bullying Institute (WBI)” adında yapılan bir araştırma, iş hayatında mobbinge maruz kalan bireylerin ruh sağlığını gözler önüne seriyor: Mağdurların yaklaşık %63’ü iş kaynaklı psikolojik sorunları için ruh sağlığı uzmanına başvurduğu görülmüştür.
Türkiye’de durum ne ?
ALO 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi’nin 2011-2016 yılları arasındaki yayımlanan verilerine göre yaklaşık 38bin kişi başvuru yapmış. Bunların %81’i özel sektörden %19’u da kamu çalışanlarından oluştuğu saptanmıştır.
İş hayatında verimsizleşiyoruz. İsterseniz hayalinizdeki işi yapın ya da yüksek maaş alın fark etmiyor, eğer mobbinge uğruyorsanız çalışma isteğiniz yok oluyor. Sadece karnını doyurmak, evladını okula gönderebilmek veya kirayı ödeyebilmek için çalışmaya mecbur bırakılıyoruz. Ayrıca mobbinge maruz kalan kişilerin , zamanla aile hayatında pasif agresif hareketlerde bulunarak etrafına ve sevenlerine zarar verdiği de görülmüştür.
Oranların böylesine yüksek olmasından ötürü korkmayın. 6 Mart 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “İş Yerinde Psikolojik Şiddetin Önlenmesi Genelgesi” ile tedbirler resmiyet kazandı. Çalışanların şikayet hakları ve başvuru yolları çeşitlendirildi. Mobbinge uğrayan bir işçi haklı nedenlerle sözleşmesini feshedebilir.
Bu durumda mağdur kişi; kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve manevi tazminat alabilir.
Bizlerin üstüne düşen, haklarımızı bilmektir. Bazı kötü hareketlere sessiz kalmamakla yükümlüyüz. Çünkü sessiz kaldıkça kendimizi yitirmeye başlarız.