Perfloroalkil ve polifloroalkil maddeler (PFAS), su geçirmez giysi, yapışmaz tava, ruj veya gıda ambalajı gibi ürünlerde bulunabilen insan yapımı kimyasallar. Yağ ve su geçirmezlik sağlamak için kullanılıyorlar ancak doğada çabuk çözünmüyorlar ve belirli kanser risklerini artırmak dahil bazı sağlık sorunlarıyla bağlantılı oldukları biliniyor.
Cambridge Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma, insan bağırsağında bulunan belirli bir mikrop türünün çeşitli PFAS moleküllerini emebildiğini ve zararlı etkilerini azaltabileceğini keşfetti.
‘Yavaş zehir’
Doğaya karışması binlerce yıl süren PFAS’ın çevresel ve sağlık üzerindeki etkileri konusunda endişeler artıyor. Çoğu insan bu maddelere su ve yiyecek yoluyla maruz kalıyor. Bazen kimyasal vücuttan idrar yoluyla atılıyor. Ancak atılmadan yıllarca da kaldığı durumlar da olabiliyor.
Cambridge Üniversitesi MRC Toksikoloji Birimi’nde araştırmacı ve çalışmanın baş yazarı Dr. Anna Lindell, PFAS’ların çok yaygın olduğunu ve hepimizde bulunduğunu söylüyor:
“PFAS’lar bir zamanlar güvenli kabul ediliyordu ancak artık öyle olmadıkları açık. Fark edilmeleri uzun zaman aldı çünkü düşük seviyelerde akut olarak toksik değiller. Ama yavaş bir zehir gibiler.”
Araştırmacı ve ortak yazar Dr. Indra Roux, PFAS’ların zaten çevrede ve vücudumuzda olduğunu ve etkilerini azaltmamız gerektiğini ekliyor:
“PFAS’ı yok etmenin bir yolunu bulamadık ama bulgularımız onları en çok zarar verdikleri yerden, vücudumuzdan atmanın yollarını geliştirme olasılığını açıyor.”
Araştırmacılar, insan bağırsağındaki belirli bakteri türlerinin, PFAS’ı emme ve hücrelerinin içinde kümeler halinde depolama konusunda dikkate değer derecede yüksek kapasitesi olduğunu keşfetti.
Araştırmanın uzman yazarı Dr. Kiran Patil, “PFAS’ın bu kümelerde toplanması nedeniyle, bakteriler kendilerini toksik etkilerden korumuş gibi görünüyor” diyor.
Bilim insanları, dokuz bakteri türünün farelerin bağırsaklarına fare mikrobiyomunu “insanlaştırmak” için sokulmasının ardından bu bulguları elde etti.
Bakteriler, fareler tarafından yenen PFAS’ı hızla biriktirdi ve bunlar daha sonra dışkıyla atıldı.
Bu, bağırsak mikrobiyomunun vücudumuzdan toksik PFAS kimyasallarını atmaya yardımcı olabileceğine dair ilk kanıt oldu.
Bu henüz insanlarda test edilmedi.
Araştırmacılar, PFAS’ın toksik etkilerine karşı koruma sağlamak amacıyla bağırsaklarımızdaki yararlı mikropların seviyelerini artırmak için probiyotik diyet takviyeleri oluşturmayı planladı.
Dr. Lindell ve Dr. Patil, girişimci Peter Holme Jensen ile birlikte, yararlı mikropların seviyelerini artırmak ve PFAS’ın toksik etkilerine karşı koruma sağlamak için probiyotik bir besin takviyesi geliştirmek amacıyla Cambiotics adlı bir girişim kurdu.
