2024 yılında Salish Denizi’nde yapılan gözlemler, deniz memelileriyle ilgili ezberleri bozdu. Katil balinaların birbirlerine deniz yosunu sürerek fiziksel temas kurdukları ve bu davranışı tekrarladıkları ortaya çıktı. “Allokelping” adı verilen bu etkileşim, şimdiye kadar hiçbir balina türünde gözlenmemişti. Araştırmacılar, orkaların bu davranışı hem cilt temizliği hem de sosyal bağ kurma amacıyla yaptığını düşünüyor.
ALET KULLANIMINDA BİR İLK
Londra merkezli balina araştırmacısı Michael Weiss, drone görüntülerini incelerken orkaların ağzında yeşil bir nesne fark etti. Yakından bakıldığında bunun yosun olduğu ve balinaların bu yosunu birbirlerine sürerek dakikalar süren etkileşimlerde bulunduğu görüldü.
İki hafta içinde 30’dan fazla örnek belgeleyen ekip, davranışa “allokelping” adını verdi. Bu olay, balinalar, yunuslar ve muturlar gibi deniz memelilerinde ilk kez bir nesnenin bakım amacıyla kullanıldığını belgeleyen çalışma oldu.
HİJYEN Mİ, SOSYAL BAĞ MI?
raştırmacılar bu davranışın iki olası amacı olduğunu düşünüyor:
Cilt bakımı – Orkalar ölü derilerini döker, bu da onları hidrodinamik yapıda tutar. Gözlemlenen gri lezyonların artması, orkaların bu davranışla ciltlerini temizliyor olabileceğini düşündürüyor.
Sosyal bağ kurma – Allokelping sırasında etkileşimde bulunan orkalar genellikle akraba ya da aynı yaş grubundaydı.
Uzmanlara göre bu, primatlarda görülen “aletle tımar” davranışına benzer. SeaDoc Society’den orka bilimcisi Deborah Giles, “Bu davranış olağanüstü ama şaşırtıcı değil. Orkalar zaten inanılmaz derecede sosyal canlılar,” diyerek keşfi destekledi.
ORKALARIN ZEKASI VE DUYUSAL DÜNYASI
Orkaların büyük beyinleri, karmaşık iletişim dilleri ve duygusal zekaları onları diğer türlerden ayırıyor. Georgetown Üniversitesi’nden davranışsal ekolojist Janet Mann, orkaların Kanada’da çakıl taşlı plajlara sürtünme gibi alışkanlıkları olduğunu belirtiyor; ancak iki bireyin birlikte nesne kullanarak etkileşimde bulunması şimdiye dek görülmemişti.
