Gizli bir gezegen daha mı var?

Güneş Sistemi’nin en dış bölgelerinde yer alan Kuiper Kuşağı’ndaki garip bir eğim, bilim insanlarını yeni bir olasılığın peşine düşürdü: Henüz keşfedilmemiş, “Y Gezegeni” adı verilen gizemli bir gök cismi.

Princeton Üniversitesi’nden araştırmacılar, Neptün’ün ötesinde uzanan bu buzlu gök cisimleri kuşağında alışılmadık bir “bükülme” tespit etti.
Bu anomali, Kuiper Kuşağı’nın düz bir hat üzerinde olması gerekirken, yaklaşık 15 derecelik bir eğime sahip olduğunu ortaya koyuyor.

Bilim insanlarına göre bu sapma, Neptün’ün ötesinde görünmeyen bir gezegenin kütle çekiminden kaynaklanıyor olabilir.

DÜNYA İLE MERKÜR ARASINDA

Araştırma ekibi, bu yeni gök cismini “Y Gezegeni” olarak adlandırıyor.

Henüz doğrudan gözlemlenmemiş, yani tam anlamıyla kanıtlanmamış olan bu gezegenin, mevcut verilere göre Dünya ile Merkür arasında bir büyüklüğe sahip olabileceği ve Güneş Sistemi’nin en uzak bölgelerinde yer aldığı düşünülüyor.

Araştırmacılar, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters dergisinde yayımladıkları makalede, “Bu çalışma bir gezegen keşfi değil, ama bir gezegenin en olası çözüm olduğu bir bilmecenin keşfidir” ifadelerini kullandı.

BİTMEYEN ARAYIŞ

Kuiper Kuşağı, bir zamanlar dokuzuncu gezegen olarak kabul edilen Plüton’un da içinde yer aldığı geniş bir bölge. 2006’da Plüton’un “cüce gezegen” statüsüne geçirilmesiyle bölgeye olan ilgi azalmadı, ancak büyük mesafeler nedeniyle gözlem yapmak hâlâ son derece zor.

Geçmişte, astronom Percival Lowell “X Gezegeni” hipotezini ortaya atmış, Neptün ve Uranüs’ün yörüngelerindeki düzensizlikleri gizli bir gezegenle açıklamaya çalışmıştı. Ancak 1990’larda Voyager 2 uzay sondasının verileri Neptün’ün kütlesinin beklenenden düşük olduğunu gösterince bu gizem çözülmüştü.

“Y GEZEGENİ” VE “DOKUZUNCU GEZEGEN” ARASINDAKİ FARK

2016 yılında yeniden gündeme gelen “Dokuzuncu Gezegen (Planet Nine)” teorisi, çok daha büyük ve Plüton’un çok ötesinde yer alan bir gök cismini öne sürüyordu.

Princeton ekibinin öne sürdüğü “Y Gezegeni” ise daha küçük, daha yakın ve farklı bir kütle dağılımına sahip olabilecek bir gezegen diye tanımlanıyor.

Bilim insanlarına göre bu iki varsayım birbirini dışlamıyor; teorik olarak, Güneş Sistemi’nin dışında birden fazla gizli gezegen bulunabilir.

Bu gizemi çözebilecek umut verici gelişme ise Şili’deki Vera C. Rubin Gözlemevi’nden geliyor. 2025 sonunda başlayacak olan 10 yıllık gözlem programı, Kuiper Kuşağı’nı eşi benzeri görülmemiş bir hassasiyetle tarayacak.

Araştırmacılar, bu gözlemler sayesinde olası “Y Gezegeni”nin iki ila üç yıl içinde tespit edilebileceğini düşünüyor.