Global Coral Reef Monitoring Network (Küresel Mercan Resifi İzleme Ağı) tarafından yayımlanan rapora göre, 2023-2024 döneminde bölgedeki mercanlar şimdiye dek kaydedilmiş en yıkıcı termal strese maruz kaldı. Bu durum sadece bir yıl içinde mercan örtüsünde yüzde 16,9’luk bir azalmaya neden oldu.
Mercanların rengini ve besin kaynağını sağlayan mikroalglerin ısınma nedeniyle toksik hale gelmesi, mercanların bu algleri dışlamasına ve ardından beyazlaşarak ölüme yaklaşmasına yol açıyor. Dr. Jérémy Wicquart, geçen yıl Meksika’da bir dalış sırasında tüm mercanların “tamamen beyaz” olduğunu, bunu sahada görmekle grafikte görmek arasında büyük fark olduğunu vurguladı.
EKONOMİK AÇIDAN DA CİDDİ SONUÇLARI VAR
Mercan kaybı sadece ekolojik değil, ekonomik açıdan da ciddi sonuçlar doğuruyor. Karayipler’deki resifler, balıkçılık ve turizm yoluyla yılda 6,2 milyar dolarlık gelir sağlıyor. Mercan turizmi, bölgenin gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 10’unu oluşturuyor. Ancak mercanların çekildiği alanlarda makroalgler hızla çoğalıyor; 1980’den bu yana makroalg örtüsü yüzde 85 oranında arttı. Bunun nedeni, otçul yırtıcıların aşırı avlanması.
Buna karşın umut verici gelişmeler de var. Güney Meksika Körfezi’nde, 2023’ten bu yana yaşanan şiddetli ısı stresine rağmen, bazı eski ve dayanıklı mercan kolonilerinin hâlâ hastalıksız ve kritik derecede tehlike altındaki türleri barındırdığı keşfedildi. Bu bulgu, Meksika hükümetinin bölgede iki ulusal parkı birleştirerek yeni bir deniz koruma alanı oluşturmasına yol açtı.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı’ndan Sinikinesh Beyene Jimma, “Bilim net, ama aynı zamanda umut verici. Baskılar azaltıldığında ve kaynaklar sürdürüldüğünde Karayip resifleri toparlanabiliyor” dedi.
NÜFUS ARTIŞI ETKEN
Karayip resiflerinin eşsizliği, onları çevreleyen yoğun insan nüfusu nedeniyle daha da belirgin. 2000 yılından bu yana resiflerin 20 kilometre çevresindeki insan nüfusu yüzde 27,6 arttı. Bu da resifleri hem yerel faaliyetlere hem de küresel iklim değişikliğine karşı daha savunmasız hale getiriyor.
Dr. Wicquart’a göre mercanları kurtarmanın iki temel yolu var: İlki iklim değişikliğiyle mücadele; böylece ısıl stres ve kasırgaların etkisi azalır. İkincisi ise yerel tehditleri azaltmak. Daha iyi atık su yönetimi, kitlesel turizmin sınırlandırılması ve deniz koruma alanlarının oluşturulması gibi yerel önlemler, mercan resiflerinin toparlanmasında etkili olabilir.
