Amerika Birleşik Devletleri’ndeki göllerin yüzeyinin altında, on yıllardır süregelen sessiz bir değişim yaşanıyor; yeni nesil balıklar, atalarına kıyasla giderek küçülüyor ve daha zayıf büyüyor. Balıkçılar ve biyologlar bu durumu uzun zamandır gözlemliyordu, ancak Michigan Üniversitesi’nin 75 yılı aşkın veriyi incelediği yeni bir araştırma, bu değişimin ciddiyetini bilimsel olarak ortaya koymuş durumda.
Çalışma, artan su sıcaklıkları ve değişen tatlı su seviyeleri nedeniyle iç su ekosistemlerinin ciddi baskı altında olduğunu gösteriyor. Boyut küçülmesi gibi görünse de, bu durum ekosistem dengesini, yerel balıkçılık topluluklarını ve göllerin geleceğini doğrudan tehdit ediyor.
Global Change Biology dergisinde yayımlanan Michigan araştırması, 1945 ile 2020 yılları arasındaki verileri analiz etti ve incelenen balık türlerinin yaş sınıflarının yüzde 37’sinde boy uzunluğunda belirgin bir düşüş olduğunu buldu. Küçülme, özellikle en genç ve en yaşlı balıklarda yoğunlaşıyor.
Araştırmacılar, bu değişimin ana nedenini bulmak için gelişmiş istatistiksel yöntemler kullandı. Sonuçlar, ısınan yüzey suyu sıcaklıklarının balıkların biyolojik özelliklerini doğrudan değiştirdiğini gösteriyor. Basitçe, suların ısınması balıkların büyümesini olumsuz etkiliyor ve daha önceki nesillere göre aynı yaşta daha küçük boyutlarda kalmasına neden oluyor.
Boyut, bir balığın hayatta kalması, üreme yeteneği ve avcılarla etkileşiminde kilit role sahip. Bu nedenle uzun vadeli iklim ve çevresel değişimin, ABD iç sularındaki ekosistem dengesini bozduğu açık.
Küçülme, besin zincirini ve ekonomiyi vuruyor
Bu boyut küçülmesi, ekosistemde zincirleme bir etki yaratıyor. Daha küçük kalan genç balıklar avcılara karşı daha savunmasızken, yetişkinlerin yumurta üretme kapasitesi düşüyor. Daha büyük ve yaşlı balıklar, bir popülasyonun zorlu koşullara karşı direncini artıran en önemli bireyler olmasına rağmen, sayılarının azalması, popülasyonun zayıflamasına neden oluyor.
Ancak bu sorun sadece ekolojik değil, ekonomik bir boyuta da sahip. Balıkçılık yapan topluluklar için avlanan balıkların boyutunun küçülmesi, ekonomik getiriyi azaltıyor ve balıkçılık yönetmeliği için yeni zorluklar yaratıyor. Mevcut avlanma kuralları, balıkların sabit bir hızla büyüyeceği varsayımına dayanıyor, ancak değişen büyüme hızı, bu kuralların güncellenmesini gerektirebilir.
Bilim insanları, tatlı su türlerinin hayatta kalması için daha serin suların restore edilmesi, sağlıklı yaşam alanlarının korunması ve balık büyüme gelişiminin yakından izlenmesi gerektiğini vurguluyor.
