Kargo kültlerinin kökeni büyük ölçüde II. Dünya Savaşı’na dayanıyor.
Amerikan askerlerinin adalara gelişiyle birlikte yerli halk, daha önce hiç görmedikleri çikolata, kola, sigara, kamyon, uçak, buzdolabı gibi Batılı ürünlerle tanıştı.
Bu ürünlerin sihirli bir şekilde ortaya çıktığını düşünen bazı yerli topluluklar, savaş sona erip kargo akışı durunca, bu nimetlerin tekrar geleceğine dair dini bir beklenti geliştirdi.
Ancak bazı kargo kültlerinin savaştan da önce ortaya çıktığı biliniyor. Örneğin Fiji’de Tuka Hareketi 19. yüzyıl sonlarında, Papua Yeni Gine’deki Taro Kültü ise 1919’da doğdu. Bu hareketler, sömürgeciliğe karşı direniş, Batı mallarına duyulan hayranlık ve yerel geleneklere dönüş arzusunu bir araya getiriyordu.
1941’de Pearl Harbor saldırısından sonra milyonlarca Amerikan askeri Pasifik’e akın etti. Uçaklar, kamyonlar ve kutu kutu yiyeceklerle gelen askerler, yerli halkı derinden etkiledi. Bazı bölgelerde Amerikalılarla dostane ilişkiler kuran yerli halk, Batılı ürünlerle ödüllendirildi. Bu gelişmeler, John Frum’un kehanetinin gerçekleştiği inancını pekiştirdi.
EN BİLİNEN ÖRNEK JOHN FRUM
Kargo kültlerinin en meşhurlarından biri, 1930’larda bugünkü Vanuatu’da ortaya çıkan John Frum kültüdür. Yerel efsaneye göre yaşlılar, kava adlı sarhoş edici içeceği içtikten sonra beyaz bir adam tarafından ziyaret edildi. Bu adam, onlara Hristiyanlık ve Batı yaşam tarzını terk etmelerini, geleneksel hayata dönmelerini ve sihirli taşlara tapmalarını söyledi.
Bazı araştırmacılar “John Frum” isminin aslında bir Amerikan askerinin kendisini tanıtırken “John from America” demesinden kaynaklandığını öne sürüyor. Diğer bir görüşe göre bu isim, “broom” (süpürge) kelimesinin yerel telaffuzundan türemiş olabilir, yani sömürgecileri “süpürmek” fikrinden.
HALA İNANANLAR VAR
Kargo kültlerinin popülerliği zamanla azalsa da, bugün hala bu inançlara bağlı kalan topluluklar bulunuyor. Özellikle Vanuatu’nun Tanna Adası’nda bazı insanlar hâlâ John Frum’un bir gün geri döneceğine ve beraberinde bolluk getireceğine inanıyor. Kargo kültleri, sömürgeciliğe karşı direniş, kültürel kimlik arayışı ve Batı teknolojisine duyulan hayranlığın iç içe geçtiği benzersiz bir inanç sistemi olarak dikkat çekiyor.
