Dünya, Çin’in gizemli uydusu Shiyan-28B 01’in fırlatıldıktan altı gün sonra aniden “uyandığını” öğrenince şaşkınlığa uğradı. 3 Temmuz’da Çin’in Xichang Uydu Fırlatma Merkezi’nden uzaya gönderilen uydu, standart protokole göre uyduların 24 ila 48 saat içinde tespit edilebilir hale gelmesi beklenirken, hiçbir uzay gözlem sistemi tarafından izlenememişti.
Ancak 9 Temmuz’da ABD Uzay Kuvvetleri’ne bağlı Space Domain Awareness (Uzay Alanı Farkındalığı) Birimi tarafından tespit edildi.
Uydu, 794 × 796 kilometrelik bir yörüngede ve yalnızca 11 derecelik eğimle dönerken görüldü. Oysa fırlatma sırasında eğimin 35 derece olması planlanmıştı. Uyduyu taşıyan roketin, yörünge eğimini düşürmek için üç kez yön değiştirmesi, sıra dışı bir manevra olarak dikkat çekti.
UYDUYU FARKLI KILAN NE?
Uzaydaki uyduları gözlemleyen gökbilimci Jonathan McDowell, Çin’in daha önce bu kadar düşük eğimli bir yörünge kullanmadığını belirtti. Bu yörünge doğrudan Güney Çin Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden geçiyor.
Bu da özellikle ABD’li uzmanlar arasında uydunun sadece teknoloji testi amaçlı olmayabileceği, muhtemelen gözetleme veya stratejik amaçlar taşıyabileceği şüphelerini güçlendiriyor.
Shiyan serisi uydular geçmişte de gizemli faaliyetleriyle gündeme gelmişti. Çin bu uyduların uzay ortamını incelemek için tasarlandığını açıklasa da, ABD’liler çoğunun askeri amaçlı olabileceğini düşünüyor.
Örneğin yakın zamanda iki Çin uydusunun yörüngede özel bir kenetlenme operasyonu yaparak yakıt transferi gerçekleştirmesi, bu teknolojinin uyduların görev süresini uzatıp askeri gözetlemeyi sürdürebileceği yorumuna yol açmıştı.
ABD’nin uzay ajansı NASA da bu uydunun hareketlerini yakından takip ediyor.
