1998, 2011 ve 2015 yıllarında patlayan Pasifik’teki en aktif su altı yanardağı Axial Seamount, şu sıralar yeniden hareketlenmiş durumda.
Washington Üniversitesi’nden deniz jeofizikçisi Prof. William Wilcock, “Volkanın ne zaman patlayacağını, yer tabanındaki şişkinlik miktarına göre tahmin edebileceğimizi düşünen araştırmacılar var. Eğer bu doğruysa, her an patlayabilir” dedi.
Bilim insanları, yer tabanının 2015 yılındaki patlama öncesinden bile daha fazla şiştiğini gözlemledi. Bu durum, magma akışının yeniden hızlandığını gösteriyor.
HER GÜN 500’DEN FAZLA DEPREM
Volkan çevresinde her gün yüzlerce deprem meydana geliyor. Uzmanlar, bu depremleri “deprem sürüleri” olarak tanımlıyor: Tek bir büyük sarsıntı yerine birbirine yakın büyüklükte yüzlerce küçük deprem.
Bu artan sismik hareketlilik, lavın yüzeye çıkmaya çok yakın olduğunun bir diğer işareti.
Prof. Wilcock, patlamanın gerçekleştiği anı şöyle özetliyor:
“Patlamadan hemen önce yaklaşık bir saat süren yoğun sismik bir aktivite oluyor. Sonra magma yüzeye ulaşıyor ve sarsıntılar azalıyor. Ama lav akışı, yaklaşık bir ay daha devam ediyor.”
Volkan, deniz seviyesinin yaklaşık bin 500 metre altında yer aldığı ve karaya çok uzak olduğu için insanlar için doğrudan bir tehdit oluşturmuyor.
Yellowstone Volkan Gözlemevi’nden bilim insanı Mike Poland da bu konuda şunları söyledi:
“Axial Seamount, dünyanın en iyi izlenen su altı volkanlarından biri. Patlaması, Hawaii’deki lav akışlarına benzer şekilde gerçekleşiyor. Patlayıcı değil, lavın sakin sakin yüzeye yayılması şeklinde oluyor.”
DAHA ÖNCEKİ PATLAMALARDA NELER YAŞANDI?
2015 yılındaki son patlama sırasında 8 bine yakın deprem meydana gelmiş ve 120 metrelik kalınlığa ulaşan lav tabakaları oluşmuştu.
Oregon Eyalet Üniversitesi’nden jeofizikçi William Chadwick, “Axial ya patlıyor ya da şişiyor. Durduğu bir an yok. Bu yüzden sürekli izliyoruz” dedi.
Axial’in patlamasının yüzeye çok uzak olması nedeniyle tsunami yaratması beklenmiyor. Ancak başka su altı volkanları geçmişte büyük yıkımlara yol açtı.
2022’de Tonga açıklarındaki Hunga volkanının patlaması, 90 milyar dolarlık zarara neden olan bir tsunamiyi tetiklemişti.
