2022 yılında Hollanda’daki bir hastaneye kaldırılan genç kız, başarılı geçen ameliyatın ardından uyanıp, İngilizce konuşmaya başladı. Dahası, Amerika’nın Utah eyaletinde olduğunu iddia ediyordu. Oysa, genç kız daha önce yalnızca okulda ders sırasında İngilizce konuşmuştu. Ancak ameliyat sonrası, ana dili olan Felemenkçeyi konuşamaz hale geldi ve ailesini tanıyamıyordu.
Durum, tıbbi literatüre göre son derece nadir olan bir sendromun belirtisi olarak kayıtlara geçti. Yapılan incelemelere göre, gencin hiçbir psikiyatrik geçmişi bulunmuyor ve ailesinde benzer bir tıbbi durum da görülmemişti. Ancak, anestezinin ardından yaşanan bu garip değişim, medikal dünyada büyük bir merak konusu oldu.
NADİR BİR NÖROLOJİK DURUM
Bu olağan durum, “Yabancı Dil Sendromu” (FLS) olarak bilinen nadir bir nörolojik hastalığa işaret ediyor. FLS, bir kişinin, bilinçli bir şekilde ana dilinden uzaklaşıp, ikinci bir dile yönelmesi durumudur. Bazı vakalarda, hastalar yalnızca dil değiştirir, ancak aksanlarında da bariz bir değişiklik gözlemlenebilir.
FLS’nin yanı sıra, “Yabancı Aksan Sendromu” (FAS) da oldukça nadir bir durumdur. Her iki sendrom da, beyin hasarları, felç, kafa travmaları veya beyin tümörleri gibi durumlarla ilişkilendirilebilir. Bu sendromlar, beynin “Broca alanı” adı verilen, konuşma ve dil merkezinin zarar görmesi sonucu gelişir. Bu alan, frontal lobda bulunur ve dilin doğru şekilde kullanılması için son derece önemlidir.
1917 yılından bu yana yalnızca 100 kadar FLS ve FAS vakası rapor edilmiştir. Bu vakaların çoğu, büyük beyin travmaları, felç ya da beyin kanamaları sonrası ortaya çıkmıştır.
VAKA ÜZERİNE YAPILAN GÖZLEMLER
Genç kızın yaşadığı vakada ise daha önceki vakalardan farklı bir durum gözlemlendi. Ameliyatın ardından 18 saat boyunca Hollandacayı anlamayan genç kız, ancak bir gün sonra, arkadaşlarının ziyaretinden sonra ana dilini yeniden konuşmaya başladı. Fakat, bu süreçte sadece İngilizce iletişim kurmaya devam etti.
Hastane çıkışından sonra, yapılan takip muayenelerinde, genç kızın durumu giderek iyileşti. Felemenkçeyi konuşmada hiçbir zorluk yaşamadığını belirten genç, bir süre sonra eski dil becerilerine kavuştu. Doktorlar, bu süreçte tıbbi bir açıklama bulamadıklarını, ancak genç kızın tamamen iyileştiğini ve psikolojik ya da nörolojik bir sorunun olmadığını rapor ettiler.
Uzmanlar, FLS’nin genellikle yetişkinlerde görülen bir sendrom olduğunu, ancak ergenlik çağındaki bireylerde de nadiren ortaya çıkabileceğini belirtiyor. Genç kızın vakası, bu alandaki ilk resmi kayıt olma potansiyeline sahip. Şu ana kadar, çocuklarda FLS görülen toplamda sadece sekiz vaka bildirilmiş durumda.
Tıbbi literatürde, FLS’nin gelişiminde anestezinin önemli bir rol oynayabileceği öne sürülüyor. Anestezi, beynin iletişim merkezlerini geçici olarak kapatabilir, bu da bireyin bilinçli düşünme ve konuşma yeteneklerini etkileyebilir. Ancak, FLS’nin kesin mekanizması hâlâ tam olarak anlaşılabilmiş değil. Bazı uzmanlar, anestezinin uzun süreli etkilerinin kafa karışıklığına yol açabileceğini ve bunun da konuşma bozukluklarına yol açabileceğini düşünüyor.
Genç kız şu anda normal bir yaşam sürdürüyor, ancak doktorlar, benzer bir durumu daha iyi anlayabilmek ve tedavi sürecini daha sağlıklı bir şekilde yönlendirebilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu ifade ediyor.
Bu gizemli vakalar, bilim dünyasında araştırmaların ve gözlemlerin devam etmesi gerektiğini gösteriyor. Anestezi ile ilgili yapılan son çalışmalar, beynin dil ve iletişim merkezlerini nasıl etkilediğini daha derinlemesine anlamamıza olanak tanıyabilir. Ancak, bu fenomenin tam olarak nasıl geliştiğini ve nasıl tedavi edilebileceğini anlamak için hala çok şey öğrenilmesi gerekiyor.
