Yeni bir araştırmaya göre, 14 milyon yıl önce Güneş Sistemi, Orion takımyıldızı yönünde yoğun yıldız oluşum bölgelerinden biri olan Radcliffe Dalgası’ndan geçti. Bu geçişin, Dünya’ya büyük miktarda yıldızlararası toz taşıyarak gezegenin iklimini soğutmuş olabileceği öne sürüldü.
Avrupa Uzay Ajansı’nın Gaia teleskopu verilerine dayanan çalışmada, Güneş Sistemi’nin yaklaşık 1 milyon yıl boyunca bu yoğun toz içeren bölgede kaldığı belirlendi. İlginç bir şekilde, bu süreç Dünya’nın “Orta Miyosen” döneminde daha sıcak bir iklimden daha soğuk bir iklime geçişiyle örtüşüyor. Antarktika Buz Tabakası’nın genişlemesiyle eş zamanlı gerçekleşen bu olay, yıldızlararası toz akışının güneş ışığını engelleyerek küresel soğumaya katkıda bulunmuş olabileceğini düşündürüyor.
Araştırmanın baş yazarı, Viyana Üniversitesi’nden doktora öğrencisi Efrem Maconi, gezegenin jeolojik kayıtlarında bu hipotezi destekleyecek kanıtlar bulunabileceğini belirtti. Eğer demir-60 gibi süpernovalar tarafından salınan ancak Dünya’da çok nadir bulunan izotoplara rastlanırsa, gökbilim ve jeoloji alanlarındaki bulguların örtüşeceğini ifade etti. Ancak, geçmişe yönelik veri toplamanın hem uzayda hem de Dünya’da son derece zor olduğu da vurgulandı.
Arizona’daki Lowell Gözlemevi’nden astronom Teddy Kareta, bu hipotezin heyecan verici olduğunu ancak kesin kanıt bulmanın uzun yıllar alabileceğini belirtti. Kareta’ya göre, Radcliffe Dalgası gibi büyük galaktik olayların Dünya’nın iklimi üzerinde etkili olması büyük bir iddia olsa da, zamanlamadaki uyum araştırmacıları bu ihtimali daha derinlemesine incelemeye yöneltebilir.
Dünya’nın 4 milyar yıldan uzun süredir var olduğu göz önüne alındığında, 14 milyon yıl kozmik ölçekte “daha dün gibi” kabul ediliyor. Araştırmacılar, Gaia teleskopunun en güncel verilerini kullanarak Radcliffe Dalgası’na ait 56 genç yıldız kümesinin hareketlerini simüle etti. Bu sayede, Güneş Sistemi’nin bu bölgeye en yakın olduğu zamanın 14 milyon yıl önce olduğu doğrulandı.
Buna rağmen, galaktik tozun Dünya üzerindeki etkisinin kesin olarak belirlenmesi için zorlu engeller bulunuyor. Jeolojik kayıtlardaki demir-60 izotopları yalnızca 10 milyon yıl öncesine kadar izlenebiliyor ve bu elementin yarı ömrü sadece 2.6 milyon yıl. Bu da 14 milyon yıl önceki bir olayın doğrudan kanıtlarını bulmayı oldukça zorlaştırıyor.
Araştırmacılar, Güneş Sistemi genelinde bu tozun izlerinin bulunabileceğini düşünüyor. Özellikle Ay’ın kutuplarında, güneş ışığı almayan kraterlerde, bu yıldızlararası toz veya radyoaktif elementlerin kalıntıları korunmuş olabilir. Eğer bu bölgelerde ilgili izotoplar tespit edilirse, Radcliffe Dalgası’nın Dünya’nın iklimini etkilemiş olabileceğine dair güçlü kanıtlar elde edilebilir.
