Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğr. Gör. Doktor Süleyman İbze, acile başvuran viral üst solunum yolu enfeksiyon ve ishal rahatsızlıklarındaki artışın mevsimsel etkiler nedeniyle beklenilen bir durum olduğunu anlattı. İbze, yaz dönemlerinde özellikle kapalı klimalı ortamlarda bulunma süreleri ile düğün, nişan ve konser gibi toplu organizasyonların artmasının viral üst solunum yolları enfeksiyonlarında ve viral ishallerde artışa neden olduğunu belirtti. Beyaz et gibi soğuk zincirde korunması gereken gıdaların düzenli şekilde muhafaza edilememesinden kaynaklı bakteriyel ishal vakalarının da artmasına neden olduğunu söyleyen doktor İbze, yaz döneminde özellikle viral ishal ve viral üst solunum yolu enfeksiyonlarındaki artışın salgın gibi değerlendirilmemesine dikkati çekti. Viral enfeksiyonlardan etkilenmemek için uyarılarda bulunan İbze, maske, mesafe ve el hijyeninin önemine vurgu yaptı.
RİSK GRUBUNDAKİ KİŞİLER
Doktor İbze, özellikle 65 yaş üstü, kronik rahatsızlığı olanlar ve 5 yaş altındaki çocuklarda viral üst solunum enfeksiyonları ve viral ishal şikayetleri olanların risk grubunda olduğunu hatırlatarak, “Sıcak havada kişiler sıcaktan korunmak için klima açıp kapalı alanda vakit geçiriyor ve birlikte zaman geçirdikleri süre artıyor. Haliyle bu dönemlerde ortaya çıkan bir viral hastalık, kişilerden kişilere bulaşarak artış gösterebiliyor. Bunun dışında özellikle yaz dönemlerinde bazı virüslerin çocuklar yoluyla bulaştığını ve arttığını biliyoruz. Çocukların yaz döneminde daha çok dışarıda olması, havuz ve deniz kullanımları gibi şeyler bulaşı artıran faktörler. Özellikle fekal-oral yolla bulaşan virüslerin bu dönemde çocuklardan çocuklara, çocuklardan ailelerine taşındığını biliyoruz. Bu durumu yaşayan kişilerde daha çok hafif hastalık şeklinde görüyoruz. Burada kaygılanılacak ciddi sağlık problemleri olarak düşünmemek gerekiyor ama bazı grupları bunların dışında tutmak gerekiyor. Özellikle 65 yaş üstü hastalar, kronik rahatsızlığı olan ya da bağışıklık sistemi zayıf hastaları ayırmamız gerekiyor. 5 yaş altındaki çocuk hasta grubu bizim için önemli. Bu iki grup kırılgan bir grup, bu tarz durumlarda basit geçirebilecek hastalıkları ciddi geçirme ihtimalleri söz konusu. Bu grupların daha dikkatli izlenmesi, destek tedavilerinin daha etkin yapılması ve gerekli hallerde hastane başvurusu ya da yatış gerektiren durumlar varsa ilgili sağlık kuruluşları tarafından değerlendirilmesi uygun olacaktır” dedi.
BOĞAZ AĞRISI, ATEŞ
Bazı belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini aktaran İbze, “Özellikle bu dönemde üst solunum yolu enfeksiyonlarında, boğaz ağrısı, ateş, genel vücut ağrısı, kırgınlık en çok gördüğümüz durumlar. Bu şekilde başlayıp devamında ishal gelişen vakalar da görüyoruz. İshalde kan olmaması, ishal renginin dışkı rengiyle aynı olması, içinde yeşil renk olmaması bize daha çok viral ishal olduğunu düşündüren bulgular. Onun dışında ishalin içerisinde sümüksü yapı olmaması, büyük olasılıkla yine bir viral etken olduğunu bize düşündürür. Yüksek ateş çoğunlukla bakteriyel ishal etkenlerinden kaynaklanır. Viral ishallerde ateş çoğunlukla eşlik etmez ya da çok az düzeydedir” diye konuştu.
SOĞUK ZİNCİR HALKASI KIRILAN GIDA TÜKETİMİNE DİKKAT
Yaz döneminde görülen ishallerin genellikle bozulan gıdaların tüketimi nedeniyle gerçekleştiğini anlatan doktor Süleyman İbze, “Hava sıcaklığı gıdaların korunmasını ve saklanmasını güçleştiriyor. Bu dönemde biz özellikle beyaz et ürünlerinde ya da içerisinde mayonez, krema gibi bozulmaya çok elverişli gıdaların tüketiminde daha çok gıda ilişkili bağırsak enfeksiyonları görüyoruz. Burada en sık gördüğümüz etken ‘E.coli’ dediğimiz bir bakterinin alt türü. Önemli olan mümkün olduğunca soğuk zincir bozulmadan saklanmış gıdaların tüketilmesidir. Özellikle dışarıda tüketilen hazır gıdalarda, paketli ürünlerde soğuk zincir korunmadıysa bu gıdaların bozulmaları çok çabuk gerçekleşiyor ve ortaya çıkan bakteri ve ürettiği toksinde ishal tablosu ortaya çıkarabiliyor. Bu hastalar genellikle şiddetli kusma, bulantı ve kramp şeklinde karın ağrısı, bazen de yüksek ateşle karşımıza gelebiliyor. Midye bu anlamda korkulması gereken gıdalardan biri. Çünkü içerisinde et var. Eğer doğru pişirilmediyse, doğru saklanmadıysa veya soğuk zincir sağlanmadan saklandıysa bozulmanın gerçekleşmesi olası bir durum. O yüzden bu gıdaların tüketilmesi bizim açımızdan risk teşkil ediyor” dedi.
Üst solunum yolu ve ishal rahatsızlıklarından korunmak için uyarıda bulunan İbze, “Viral enfeksiyonlardan korunmanın yolu kalabalık ortamlarda çok fazla bulunmamanız. Özellikle yaz döneminde düğün, konser gibi organizasyonlar arttı. Bu tarz organizasyonlarda yan yana gelmek bir risk. Buralarda maske takmak ve çok yakın temasta bulunmamak bir koruyucu faktördür. El yıkamanın sık sık yapılması gerekiyor. Aslında pandemi döneminde yaşadıklarımızı hatırlamamız gerekiyor. Çünkü biz pandemiden kurtulduğumuzu, artık hiçbir zaman bu kuralların geri gelmeyeceğini düşünerek hareket ediyoruz ama tüm viral enfeksiyonlardan korunmanın temelinde belli bir mesafede bulunmak, yakın teması azaltmak ve el hijyeninin artırılması vardır. Bunun dışında güvenmediğimiz gıdaları tüketmememiz lazım” diye konuştu.
