Guatrı olan bazı kişilerde ayrıca hipertiroidizm yani aşırı aktif tiroid olabildiğini ifade eden Prof. Dr. Murat Kalemoğlu, hızlı kalp atış hızı, açıklanamayan kilo kaybı, ishal, egzersiz yapmadan veya artan oda sıcaklığından terleme, ellerde titreme, gerginlik ve kolayca sinirlenmenin hipertiroidizm belirtisi olduğunu söyledi.
Guatrın tiroid bezinizin büyüdüğü bir durum olduğunu kaydeden Kalemoğlu, “Tüm tiroidiniz büyüyebilir veya tiroid nodülleri adı verilen bir veya daha fazla küçük topaklar geliştirebilir. Tiroid beziniz, boynunuzda Adem elmasının altında bulunan küçük, kelebek şeklinde bir iç salgı bezidir. Tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3) hormonlarını üretir” ifadelerini kullandı.
VÜCUDUN PEK ÇOK İŞLEVİNDE ÖNEMLİ ROL OYNUYOR
Kalemoğlu, bu hormonların metabolizma, vücut ısısı, ruh hali ve heyecanlanma, nabız ve kalp atım hızı, sindirim dahil olmak üzere belirli vücut işlevlerinde rol oynadığını aktardı. Guatr hastalığının belirtilerine de değinen Kalemoğlu, “Bir guatrın boyutu, çok küçük ve zar zor fark edilenden çok büyüğe kadar değişebilir. Guatrların çoğu ağrısızdır, ancak tiroiditiniz varsa yani tiroid bezinde iltihap varsa ağrılı olabilir” uyarısında bulundu.
BU BELİRTİLERE DİKKAT EDİLMELİ
Kalemoğlu, guatrın başlıca belirtilerini “Boynunuzun önünde, Adem elmanızın hemen altında bir yumru, boğaz bölgenizde bir sıkışma hissi, ses kısıklığı (cızırtılı ses), boyun damarı şişmesi ve kollarınızı başınızın üzerine kaldırdığınızda baş dönmesi. Guatrın diğer daha az yaygın semptomları ise nefes almada zorluk (nefes darlığı), öksürük, nefes borunuzun sıkışması nedeniyle hırıltı, yemek borusunun sıkışması nedeniyle yutma güçlüğü” olarak sıraladı.
AÇIKLANAMAYAN KİLO KAYBI, HİPERTİROİDİZM BELİRTİSİ OLABİLİR
Guatrı olan bazı kişilerde ayrıca hipertiroidizm yani aşırı aktif tiroid olabildiğini ifade eden Kalemoğlu, hızlı kalp atış hızı (taşikardi), açıklanamayan kilo kaybı, ishal, egzersiz yapmadan veya artan oda sıcaklığından terleme, ellerde titreme, gerginlik ve kolayca sinirlenmenin hipertiroidizmin belirtileri arasında olduğunu belirtti.
Guatrlı bazı kişilerde ayrıca hipotiroidizm yani yetersiz tiroid hormon üretimi olabileceğini kaydeden Kalemoğlu, hipotiroidizm belirtilerinin de yorgunluk ya da yorgun hissetmek, kabızlık, kuru cilt, açıklanamayan kilo alımı, anormal adet görme dönemleri olarak sıraladı.
TEDAVİSİ İHMAL EDİLMEMELİ
Prof. Dr. Kalemoğlu, guatrın tedavisinin ihmal edilmemesi gerektiğini kaydederek, “Basit guatr genelde iyi bir prognoza sahiptir. Ancak tedavi edilmezse tiroidiniz büyümeye devam ederse çevredeki yapılara baskı yaparak nefes almada ve yutkunmada güçlük ve ses kısıklığına neden olabilir. Guatr, Graves hastalığı veya Hashimoto hastalığı gibi başka bir tiroid hastalığının belirtisiyse, prognoz tiroid büyümesinin altında yatan nedene bağlıdır. Ayrıca Tiroid nodüllerinin bir kısmında kanserleşme riski vardır.” değerlendirmesinde bulundu.
HASTALIĞIN EN YAYGIN NEDENİ İYOT EKSİKLİĞİ
Guatr hastalığında risk faktörlerine de değinen Kalemoğlu, “Dünya çapında guatrların en yaygın nedeni, tahminen 2,2 milyar insanı etkileyen iyot eksikliğidir. İyot eksikliği ne kadar şiddetliyse, kişinin guatr olma olasılığı o kadar yüksektir. Hafif iyot eksikliğinde guatr görülme sıklığı yüzde 5 ila yüzde 20 arasındadır. Orta derecede iyot eksikliği ile görülme sıklığı yüzde 20 ila yüzde 30’a çıkar. Şiddetli iyot eksikliği ile görülme sıklığı yüzde 30’un üzerine çıkar” bilgisini verdi.
ÇEŞİTLİ TEDAVİLER UYGULANIYOR
Murat Kalemoğlu, guatr tedavisinden bahsederek, tedavinin tiroidin ne kadar büyüdüğüne, bulgularına ve buna neyin sebep olduğuna bağlı olduğunu belirterek tedaviler hakkında şunları aktardı:
- “Guatr küçükse ve sizi rahatsız etmiyorsa, sağlık uzmanınız tedavi edilmesi gerekmediğine karar verebilir. Ancak, herhangi bir değişiklik için tiroidinizi dikkatle izleyeceklerdir. Levotiroksin bir tiroid hormon replasman tedavisidir. Guatrın nedeni az aktif bir tiroid (hipotiroidizm) ise hekiminiz muhtemelen reçete yazacaktır. Guatrın nedeni aşırı aktif bir tiroid ise (hipertiroidizm) başka ilaçlar reçete edilir. Bu ilaçlar arasında metimazol ve propiltiourasil bulunur. Guatr iltihaplanmadan kaynaklanıyorsa, hekiminiz aspirin veya bir kortikosteroid ilacı reçete edebilir.
- Radyoaktif iyot tedavisi ise aşırı aktif tiroid bezi vakalarında kullanılır. Bu tedavi, ağızdan radyoaktif iyot almayı içerir. İyot tiroid bezinize gider ve bezi küçülten tiroid hücrelerini öldürür. Radyoaktif iyot tedavisinden sonra, muhtemelen hayatınızın geri kalanında tiroid hormonu replasman tedavisi almanız gerekecek.
- Hekiminiz, tiroid bezinizin tamamını veya bir kısmını çıkarmak için ameliyat da önerebilir (tiroidektomi). Guatr büyükse ve nefes alma ve yutkunmada sorunlara neden oluyorsa ameliyat gerekebilir. Bazen nodülleri çıkarmak için cerrahi de kullanılır. Kanser varsa cerrahi yapılmalıdır. Çıkarılan tiroid bezi miktarına bağlı olarak, hayatınızın geri kalanında tiroid hormon replasman tedavisi almanız gerekebilir.”
İYOTLU SOFRA TUZU TÜKETİLMELİ
Prof. Dr. Kalemoğlu, guatrın önlenmesi için tavsiyelerini de, “İyot eksikliğinden kaynaklanan guatr (basit guatr) genellikle önleyebileceğiniz tek guatr türüdür. Balık, süt ürünleri ve sağlıklı miktarda iyotlu sofra tuzu içeren bir diyet tüketmek bu tür guatrları önler. İyot takviyeleri ve diğer takviyeler genellikle tavsiye edilmez ve yarardan çok zarar verebilir” ifadelerini kullandı.
