Geçtiğimiz aylarda, zayıflama amacıyla yaptırdıkları mide botoksu sonrası yoğun bakımlık olan hatta hayatını kaybeden hastalarla gündeme gelen “Botulismus” yani botoks zehirlenmesi, özellikle yaz aylarında terleme, kırışıklık giderme ya da diğer amaçlarla yaptırılan kozmetik amaçlı botoks sonrası da gelişebiliyor. Bunun en büyük nedeni ise ya kullanılan botoksun kaçak olması, ya da güzellik merkezi, hatta kuaför salonları gibi, hekim dışı uygulamalarda yaşanan artış olarak gösteriliyor.
Doç. Dr. Serkan Demir, botoks zehirlenmesine bağlı son 1,5 yılda 7 hasta yatırdıklarını ve bunlardan ikisinin mide botoksu, diğerlerinin terleme veya diğer kozmetik sebeplerle botoks yatıran hastalar olduğunu söyledi. Doç. Dr. Demir, “Botulismus, nörolojik acillerin başında gelen bir tablo. 20 yıllık meslek hayatımda son 1.5 yılda gördüğüm kadar botoks zehirlenmesi vakası görmedim. Bu artışın merdiven altı dediğimiz hekim olmayan, botoks sertifikası olmayan kişilerce yapılıyor olmasına bağlı olduğunu düşünüyorum. Asla ehil olmayan ellerde yapılmaması gerekiyor. Klinik ortamında, sertifikalı bir hekim tarafından ve Sağlık Bakanlığı’ndan onaylı ürünlerle yapılmalı” dedi.
“BAZILARINA PANZEHİR VERMEK ZORUNDA KALDIK”
Doç. Dr. Demir, “Özellikle yaz aylarında, aşırı terlemeden rahatsız olanlarda ‘Botulinum toksin’ yani botoks uygulaması artıyor. Aslında bir tedavi metodu botoks. Spastisite dediğimiz kas sertliklerinde, inme sonrası ya da serebral palsi’li çocuklarda, istemsiz yüz kasılmalarında, göz kasılmalarında, migrende, şaşılıkta, diş sıkma dediğimiz rahatsızlıkta, aşırı tükürük salgılatan hastalıklarda (tükürük bezlerine) botoks uygulaması yapılıyor. Bunun dışında kozmetik alanda kullanılanları hepimiz biliyoruz, kırışıklık tedavisi gibi. Son dönemlerde botoks uygulamalarına bağlı zehirlenme vakaları sıkça bildirilmeye başlandı. Bizim kliniğimizde de son 1.5 yıldır 7 hasta yattı bu sebeple. Yakın takip ettik. Bazılarına botulinum toksin panzehiri gibi antitoksin tedavileri de uyguladık” dedi.
“DOZDAN BAĞIMSIZ ZEHİRLENME DE GÖRÜLEBİLİYOR”
Botoks zehirlenmesinin nörolojik acillerin başında geldiğini de vurgulayan Doç. Dr. Demir, şunları söyledi: “İlerleyici kas zafiyetiyle solunum kaslarının felç olmasına, ölüme kadar götürebilecek bir tabloya yol açabilir. Bu sebeple böyle önemli bir tedavi, böyle önemli bir toksin uygulamasının merdiven altı yerlerde yaptırılmaması gerekir. Güzellik merkezi gibi ehil olmayan ellerde, sertifikalı olmayan ellerde bu uygulamaları yaptırırsanız, yan etki karşısında muhatap bulamayabilirsiniz. 20 yıla yakın hekimlik hayatımda 1. 5 sene öncesine kadar sadece bir kez botoks zehirlenmesi vakası görmüştüm. Son 1.5 yıldır 7 vaka gördüm. Bu da ehil olmayan ellerde, merdiven altı diye tabir ettiğimiz yerlerde botoks uygulamasının yapılmasıyla ilgili gibi duruyor. Kozmetik amaçlı uygulanan botoks uygulamaları sadece kırışıklık için değil, koltuk altı terlemesi, el terlemesi gibi birçok durumda da kullanılır. Bizim gördüğümüz vakalarda kimisi doz ilişkili olsa da bazı vakalarda doz ilişkili olmadığını da gördük. Bu vakaların bazıları mide botoksu gibi, herhangi bir tanı tedavi kılavuzunda olmayan, onayı bulunmayan, bir zayıflama metodu olarak bazı kişilerce ortaya atılan bu tedavi metodunu kullanmışlardır. Bazılarına yoğun bakım takibi gerekti, hatta bu hastalardan bazılarının da hayatını kaybettiğini öğrenmiş bulunmaktayız ne yazık ki.”
“ÜRÜNÜN MENŞEİ VE ONAYLI OLUP OLMAMASINA BAKIN”
Botoks kullanımının çok artmasına bağlı olarak piyasada çok fazla ürünün de bulunduğuna işaret eden Doç. Dr. Demir, botoks yaptırmadan önce dikkat edilmesi gereken noktaları ise şöyle sıraladı: “Şu anda piyasada birçok botulinum toksin içeren ürünler bulunmakta Bunların kimi Amerikan menşeili, kimi Kore menşeili, kimi İran menşeili. Ürünün menşeinin yanı sıra uygulayan kişinin ehil olması çok önemli. Kozmetik amaçlı botoks uygulaması yaptıracaksanız ehil ellerde sertifikalı ellerde bu kişinin uzmanlarına bu girişimleri yaptırmanızı öneririz. Farklı sebeplerden dolayı bir botoks uygulaması yaptıracaksanız doktorlardan hangi ürünün kullandığı bilgisini mutlaka alsınlar. FDA ya da EMA onaylı ya da Sağlık Bakanlığı onaylı ürünler kullanılıyor mu diye mutlaka sorgulasınlar. Eğer onaylı ürünler kullanılıyorsa çok da fazla korkmaya gerek yok. Bu işin uzmanı sertifikalı bir birey ise, yan etkilerin görülme oranı çok düşük olabilir. “
“KAS HASTALIĞI VE SOLUNUM YETMEZLİĞİ OLANLAR ÇOK DİKKATLİ OLMALI”
Kozmetik amaçlı da olsa botoks uygulamalarının bazen altta yatan (uyuyan) nadir bazı nörolojik hastalıkları tetikleyebileceğini ya da taklit edebileceğini de kaydeden Doç. Dr. Demir, sözlerini şöyle noktaladı:
“Bazı kas hastalıkları olan kişiler, solunum yetmezliği olanlar, bu tarz uygulamaları yaptırırken çok dikkatli olmalı. Myestenia Gravis, Lambert Eaton Miyastenik Sendromu (kas güçsüzlüğü) gibi bazı nadir görülen nörolojik hastalıklar var. Bu hastalıklara sahip kişilerin botoks yaptırmamalarını şiddetle öneririz. Çok düşük dozlarda botoks uygulamasından sonra çok şiddetli botulismus tabloları gelişiyorsa, altta bu hastalıklardan biri var mı diye de araştırılabilir. Botulismus yani botoks zehirlenmesinin bulgularından da bahsetmek lazım. Koltuk altı botoksu uygulandıktan sonra, el terlemesi botoksu uygulandıktan sonra, çok nadir oranda bazı hastalar botulismus olabilmekte. Çift görme, göz kapaklarında düşüklük, ağız kuruluğu, boyun kaslarını tutamama, idrar tutamama gibi yaygın kas zafiyetleri şeklinde gözlenir. Botoks uygulamasından sonra bu şikayetler olursa, mutlaka bir nöroloji hekimine başvurmanızı öneririz.”
