C vitamininin bağışıklık sistemini güçlendirmenin yanı sıra kolajen yapımını destekleme ve demir emilimni artırma gibi çok önemli görevleri olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Osman Erk, ‘‘Ancak vücutta depolanamadığı için her gün mutlaka dışarıdan alınması gerekir’’ dedi.
C vitamini bağışıklık sistemini güçlendirmede akla gelen ilk vitaminlerden biridir. Tıbbi adı askorbik asit olan bu vitaminin vücutta çok önemli görevleri vardır. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, birçok meyve ve sebzede bulunan C vitamininin doğal yoldan alınmasını tavsiye etti ve az bilinen faydalarını şöyle sıraladı…
Prof. Dr. Osman Erk
Kolajen oluşumunu destekler
Tüm vitaminler ve antioksidanlar içinde C vitamininin farklı bir önemi vardır. Çünkü birçok organ ve sistem üzerinde değişik etkileri söz konusudur. C vitamini öncellikle organların, damarların, diş ve kemiklerin çatısını teşkil eden, büyümesini ve onarımını sağlayan kolajenin oluşumunda rol oynar. Kolajen oluşumu dokularda bulunan kanser türü hastalıkların ve enfeksiyon etkenlerinin yayılımını engellemede önemli rol oynamaktadır.
Vücudun toksinlerden arınmasını sağlar
C vitaminin bilinmeyen önemli özelliklerinden biri zararlı maddeleri etkisiz hale getirerek idrarla atılımını sağlamasıdır. İşlenmiş et ve et ürünlerinde koruyucu, renk verici katkı maddesi olarak bulunan nitrat ve nitritin yanı sıra sigara dumanında da nitrat türü kimyasallar bulunmaktadır. Ayrıca gübreleme ve tarım ilaçları ile su kaynaklarına bol miktarda nitrat bulaşmaktadır. Vücuda alınan nitrat ve nitrit özellikle midenin asit ortamında kanserojen nitrozamin bileşiklerine dönüşmektedir. C vitamini nitrozamin oluşmasını engelleyen önemli bir antioksidandır. Günlük maruz kalınan nitrat miktarı arttıkça C vitamini ihtiyacı da artmaktadır. Nitrat ve nitrit gibi kimyasalların yanı sıra ağır metalleri bağlayarak vücuttan atılmasına sebep olan C vitamininin günlük önerilen dozların üzerinde alınması uygun olur.
Kasları korur
C vitamini kas hücrelerini fiziksel ve kimyasal hasarlardan korur. Kas ve kemik yapısını sağlam şekilde bir arada tutar. Yaşlılıkta kas kütlesinin korunmasına yardımcı olur.
Kolesterol düzeylerini dengeler
Bazı bilimsel çalışmalar C vitamininin yüksek kolesterol ve trigliserit düzeylerinin dengelenmesine yardımcı olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla yeterli C vitamini alımı kalp hastalıklarına yakalanma riskini de azaltır.
Tansiyonu düşürür
C vitamini suda çözünür olduğundan, böbreklerin vücuttan daha fazla sodyum ve su atmasına neden olan bir idrar söktürücü görevi görür. Bu durum da kan damarı duvarlarını gevşeterek kan basıncı seviyelerinin düşmesine yardımcı olur.
Alerjiyi yatıştırır
C vitamini histamin gibi alerjiye neden olan maddelerin de kan düzeyini azaltarak alerjik reaksiyonları yatıştırır. Astım ve diğer alerjik hastalıkları olan kişilerin kanlarında C vitamini sıklıkla düşüktür. Günlük tavsiye edilen C vitamini ihtiyacı yaklaşık 100 mg kadardır, sigara içenlerde bu ihtiyaç artmaktadır. İnsanların büyük bir kısmı daha çok hayvansal gıdalarla ve işlenmiş gıdalarla beslendikleri için C vitamini düzeyleri düşüktür.
Demir emilimini artırır
Demir, kırmızı kan hücrelerinin yapısında yer alır ve vücudun tüm bölgelerine oksijen taşınmasından sorumludur. C vitamini, demir emilimini artırır. Vücudun besinlerden aldığı demirin sindirim sistemi tarafından emilmesine ve daha sonra kullanmak üzere depolanmasına yardımcı olur.
Üst solunum yolu enfeksiyonlarında C vitamini ihtiyacı daha çok artar
Soğuk algınlığı, grip gibi üst solunum yolları hastalıklarının sık görüldüğü kış aylarında güçlü bir bağışıklık için C vitamininin önemi büyük. Üst solunum yolu enfeksiyonlarında vücudun C vitamini ihtiyacı en az 10 kat artar. Dolayısıyla vücudumuzun C vitamini ile yüklü olması gerekir. Ancak C vitaminin faydası bununla sınırlı değil. Bu vitamin oksidatif strese yoğun olarak maruz kalabilen bağışıklık sistemi hücrelerinin yanı sıra göz retinasında, akciğerlerde ve deride de depolanır.
Hangi gıdalarda bulunur?
En fazla C vitamini barındıran besinler sanılanın aksine brokoli, biber, kivi, kuşburnu ve limondur. Portakal, greyfurt ve mandalinada C vitamini daha azdır. 100 gram brokoli, biber, kivi ve limonda 100 mg C vitamini vardır. Portakal, greyfurt ve mandalina ise daha az C vitamini içerir.
C vitamini haplarına dikkat!
C vitamini tablet, kapsül, pastil, şurup ve toz halinde alınabilir. En iyi C vitamini içinde biyoflavonoid, hesperidin, rutin gibi diğer bileşikleri de barındıran kompleks C vitaminidir. C vitamini hapları çoğunlukla mısırdan elde edilmektedir. Mısır ve soya alerjik özellikleri oldukça yüksek ve GDO’lu ürünlerdir. Bu hapların içinde istenmeyen birçok katkı maddesi de bulunabilir. Bu nedenle doğru seçim yapmak son derece önemlidir. Kaynağı belli ve L-askorbat tarzında C vitamini tercih edilmelidir.
Sözcü
