İnme (felç), beyin dokusunun oksijen almasını engelleyen, beyne kan akışının kesilmesi ya da beyin kanaması sonucu meydana gelen, ani gelişen ve hızla müdahele edilmesi gereken acil tıbbi bir durum.
Stroke Association adlı yardım kuruluşuna göre, her yaştan insanı etkileyebilecek bir felçten bahsediyoruz. Yeni veriler, felç geçiren on binlerce kişiye, ilk semptomların başlaması ile acil servise ulaşılana kadar geçen ortalama sürenin yaklaşık bir buçuk saat olduğunu ortaya koyduktan sonra artık daha erken teşhis konulabiliyor ve tedavi edilebiliyor.
İngiltere yayınlanan son veriler, 2023/24’te, bir inmenin ilk belirtilerini yaşayan 41.327 hastanın belirtileri görmesi ile ambulansı arama arasındaki ortalama sürenin 88 dakika olduğunu gösteriyor.
Bu, o zaman diliminde kişi başına 1,76 milyara kadar beyin hücresinin kaybedilmiş olabileceği ve potansiyel olarak anlatılamaz hasara yol açmış olabileceği anlamına geliyor.
Yapılan analizler sonucunda katılımcıların üçte ikisinin (%64), birinin aniden gülümsemekte zorluk çektiğini fark ettiklerinde ilk yapacakları şeyin ambulansı aramak olmayacağını söylediği ortaya çıktı.
Dr. David Hargroves, şunları söyledi: “Birisi felç geçirdiğinde, dakikada yaklaşık iki milyon beyin hücresini kaybedebileceği tahmin ediliyor. Bu nedenle hızlı teşhis ve tedavi kritik önem taşıyor.”
“İnmenin ilk belirtisi pek önemli görünmeyebilir, ancak yüz, kol veya konuşmada ilk belirtide ambulansı aramanın zamanı gelmiştir.”
“Hızlı hareket etmek hayati önem taşıyor; ister bir arkadaşınız, ister sevdiğiniz biri, hatta yoldan geçen biri olsun, ambulansı hızlıca aramak hayat kurtarır.”
Felç (inme veya beyin felci olarak da bilinir), beynin bir kısmına kan akışının azalması veya tamamen durması sonucu meydana gelir. Bu durum, beyin hücrelerinin hasar görmesine neden olur ve genellikle vücudun bir tarafında güçsüzlük veya hareket kaybı ile kendini gösterir.
FELÇ HANGİ NEDENLERLE ORTAYA ÇIKAR?
- Diyabet
- Hipertansiyon
- Hormon tedavileri
- Sigara ve alkol kullanımı
- Dislipidemi (kan yağlarının vücutta fazla bulunması)
- Egzersiz eksikliği
- Kalp ritim bozukluğu
- Beyin kanaması
FELÇ BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Aniden oluşan bilinç kaybı ya da bayılma
- Yüzde kayma
- Konuşmada bozulma
- Aynı taraf kol ya da bacakta güçsüzlük
- Çift görme veya ani görme kaybı
- Denge kaybı
- Görmede bozukluk
- Yutkunma güçlüğü
- Bilişsel olarak bozulmalar
- Kol ve bacak bölgesinde uyuşma
- Ağız köşesinde sarkma ya da çekilme
FELÇ RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Düzenli sağlık kontrolleri, inme riskini azaltır. Yüksek tansiyon varsa bu kontrol altına alınmalı gerekirse antihipertansif ilaç başlanmalıdır.
Şeker hastalığı varsa diyabetik diyet önerilmeli, endokrin doktorunun önerisi doğrultusunda oral antidiyabetik ilaçlar ya da insülin tedavisi başlanmalı, kolesterol yüksekliği varsa diyet, yaşam tarzı değişikliği ve gerekirse antilipidemik ilaçlar uygulanmalıdır.
