İlişki durumunuz demans riskiyle bağlantılı: Evliler mi yoksa bekarlar mı?
Geçtiğimiz yıllarda yapılan araştırmalar, güçlü ve destekleyici bağların genellikle daha iyi sağlık sonuçları doğurduğunu ortaya koymuştu. Örneğin, 2023’te yayımlanan bir çalışma, uzun süreli bir ilişkiye sahip olmanın kalp yetmezliğinden ölüm riskini azaltabileceğini gösterdi. Bununla birlikte, 2023 yılının sonunda yayımlanan başka bir araştırma ise evli kişilerin depresyona girme olasılıklarının daha düşük olduğunu belirlemişti. Ancak yeni yapılan bir araştırma, evlilik ve sağlık yararları hakkındaki tüm bildiklerinizi sorgulamanızı gerektiriyor.
Alzheimer’s and Dementia dergisinde yayımlanan son araştırma, 18 yıl boyunca 24 binin üzerinde yetişkinde görülen demans vakalarını inceledi. Çalışmada, evli olmayan bireylerin (boşanmış, veya hiç evlenmemiş) evli olanlara kıyasla demans geliştirme riskinin %50 oranında daha düşük olduğu görüldü. Her zaman bekar olanların, yani hiç evlenmemiş kişilerin ise en düşük risk grubunda yer aldığı belirtildi. Ancak, evli olmayan bireyler arasında bu farkın diğer gruplarla anlamlı bir fark göstermediği de vurgulandı.
Çalışmada, 50-104 yaş aralığındaki 24.107 katılımcı, her yıl nöropsikolojik testlerden geçirildi ve klinisyenler tarafından değerlendirildi. Elde edilen sonuçlar, bekarların, evli olanlara kıyasla bunama, Alzheimer veya Lewy cisimcikli bunama gibi hastalıkların daha düşük riskini taşıdığını ortaya koydu. Ayrıca, bekar bireylerin hafif bilişsel bozukluklardan demansa ilerleme riskinin daha düşük olduğu belirlendi.
Araştırmaya göre, boşanmış kişiler bile evli kalanlara göre demans hastalığına yakalanma açısından daha düşük risk taşıyor. Ancak araştırma ekibi, bu bulguların tam olarak nedenini açıklamakta zorlandı. Buna rağmen, bekar kişilerin sosyal bağlarını sürdürme konusunda daha başarılı oldukları öne sürüldü.
Florida Eyalet Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırma görevlisi olan doktorlar, “Hiç evlenmemiş bireyler, arkadaşları ve komşularıyla daha fazla sosyalleşme olasılığına sahip. Ayrıca, sağlıklı davranışlar sergileme olasılıkları da daha yüksek” diyerek, bekarların sosyal entegrasyon konusunda evli bireylerden daha avantajlı olduğunu ifade ettiler.
“Evli bireyler, evli olmayanlara kıyasla daha az sosyal entegrasyona sahip olma eğilimindedir ve ağlarında daha az sıklıkta ve daha düşük kalitede etkileşimlerde bulunurlar. Bu sosyal bağlar, zamanla bunamaya karşı koruyucu bir faktör olabilir.” şeklinde açıklamalarda bulundular.
DEMANSIN ERKEN UYARI İŞARETLERİ
Demans, özellikle Alzheimer hastalığı, erken dönemde fark edilmesi gereken ciddi bir sağlık sorunu.
İşte demansın erken belirtileri:
- Günlük yaşamı aksatan hafıza kaybı
- Planlama veya sorun çözmede zorluklar
- Tanıdık görevlerde zorlanma
- Zaman veya mekânla ilgili karışıklık
- Görsel imgeleri ve mekansal ilişkileri anlamada zorluk
- Konuşma veya yazmada kelimelerle ilgili sorunlar
- Eşyaların yanlış yere konulması ve adımları geri izleme zorluğu
- Azalmış veya zayıf muhakeme
- Sosyal aktivitelerden çekilme
- Ruh hali ve kişilikte değişiklikler
Eğer kendinizde veya bir başkasında bu belirtilerden bir veya birkaçını fark ederseniz, bu değişiklikleri başkalarına iletmekte zorlanabilirsiniz. Ancak bu, mutlaka bir doktora başvurulması gereken önemli sağlık sorunlarıdır. Erken müdahale, hastalığın seyrini değiştirebilir ve tedaviye yönelik adımlar atılmasına yardımcı olabilir.
Evlilikle ilgili yaygın inançların aksine, bekarların daha düşük demans riski taşıması, sosyal bağların ve sağlıklı yaşam tarzının sağlık üzerindeki önemli etkilerini bir kez daha gözler önüne seriyor.