Artık Kanadalı astronotların davranışlarına daha fazla dikkat etmeleri gerekebilir. Kanada ceza yasası, Ay’da veya Ay’a yolculuk sırasında suç işleyen astronotlarının yargılanmasını sağlayacak şekilde değiştiriliyor.
Değişiklik önerisi, geçtiğimiz hafta Avam Kamarası’na sunulan Kanada’nın 2022 federal bütçe uygulama tasarısının derinliklerinde yer alıyor. Bu değişiklik ile beraber, Ay’da veya uzay uçuşu sırasında işlenen herhangi bir suç, Kanada’da işlenmiş gibi ele alınacak.
Tasarı C-19‘da yer alan tedbir, “Bir uzay uçuşu sırasında, Kanada’da işlenmesi durumunda suç teşkil edecek bir eylem veya ihmalde bulunan Kanadalı bir mürettebat üyesi, bu eylemi veya ihmali Kanada’da işlemiş kabul edilir” deniyor. Buna “Ay’ın yüzeyinde” işlenen suçların da dahil olduğu belirtiliyor.
Önerilen değişiklik, Kanada’nın NASA, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ile Ay yörüngesinde Ay’ın etrafında dolaşacak planlı küçük bir uzay istasyonu olan Lunar Gateway projesine kaydolmasından sonra geldi.
Tarihteki ilk uzay suçu iddiası
Uzayın kanunsuzluğu hakkındaki tartışma tamamen varsayımsal değil. 2019’da ABD doğumlu astronot Anne McClain, UUİ bilgisayarını uzun süredir görüşmediği eşinin çevrimiçi banka kayıtlarına erişmek için kullandığı iddiasıyla tarihteki ilk uzay suçunu işlemekle suçlandı.
İddiaların daha sonra yanlış olduğu anlaşıldı, ancak bu olay, uzayda potansiyel suçlar konusunu gündeme getirdi. Kanada’daki McGill Üniversitesi’nden dünyanın önde gelen uluslararası uzay hukuku uzmanlarından biri olan Profesör Ram S. Jakhu, olayı, bölge dışı hukukun yeni yasal kurallarını benimsemek için “önemli ve acil bir uyandırma çağrısı” olarak nitelendirdi.
Profesör Jakhu, Lawyer Monthly’ye gönderdiği bir yazıda “Bu tür kuralların, farklı Dünya uyruklarına sahip olmalarına bakılmaksızın, tüm uzay yolculuğu yapan insanlar için aynı olması mantıklı ve zorunlu olacaktır. Bu, uzay yasalarının yapımında ve uygulanmasında Dünyevi ‘Devlet veya Ulus merkezli’ yaklaşıma dayalı geçmiş ve şimdiki uygulamalardan tamamen farklı, yeni ve yenilikçi düşünce ve yaklaşıma ihtiyaç duyacaktır” diye yazdı.
Chip
