Uluslararası Uzay İstasyonu (UUI) önümüzdeki on yıl içinde görevini tamamlayacak, yörüngesini terk edecek ve Pasifik Okyanusu’na düşecek. En azından, 20 yılı aşkın bir süredir uzayda araştırma ve gözlem çabalarına ev sahipliği yapan uzay istasyonu için NASA’nın planı bu. NASA, uzay istasyonunu devre dışı bıraktığında UUI’nin yerinin tamamen boş bırakılmaması planlanıyor. Ancak şu anda bu plan, biraz da diğer şirketlerin uzaya çıkmasına bağlı görünüyor.
NASA, uzaydaki çalışmalarını gerçekleştirmek için başka bir uzay istasyonunu yörüngeye sokmayı, en azından UUİ’ye benzer bir şekilde, planlamıyor. UUİ, birçok ülkenin daha fazla araştırma ve uzay keşfi için ortak çabasıyla kurulmuştu. Ancak NASA, gelecekte UUİ’nin yerini alacak ticari uzay istasyonlarını kullanmayı umuyor. Ve tabii ki bu görev, özel uzay şirketlerine düşüyor.
UUİ düştükten sonra araştırma çabalarını sürdürmek için NASA’nın Axiom Space (NASA’nın yeni uzay giysilerini tasarlayan şirket) gibi şirketlerle beraber çalışma çabalarını ayrıntılarıyla açıklayan Smithsonian Magazine’den Will Sullivan, bu devasa planlar serisini detaylı bir şekilde özetliyor. Tahmin edilebileceği gibi, uzay istasyonları kuran şirketlerin en büyük sorunlarından biri, bu uzay istasyonlarını kullanacak bir müşteri tabanına ihtiyaç duyacak olmaları.
NASA’nın, UUİ’nin yerine ticari uzay istasyonlarını kullanabilmesi için, şirketlerin yörüngeye istasyonlar yerleştirmelerini sağlayacak bir nedene sahip olmalarının sağlaması gerekecek. Ayrıca bu konu, Dünya’nın yörüngesinde kaç uzay istasyonunun aynı anda dönebileceğini bilmeyi de içerdiğinden dolayı biraz daha karmaşıklaşıyor. Şu anda Çin’in Tiangong uzay istasyonu bulunuyor ve pek çok ülke de kendi istasyonlarını yörüngeye yerleştirmek istiyor.
Ulusal uzay istasyonlarının yanı sıra, şu anda kendi istasyonlarını oluşturmak için çalışan büyük şirketlerin arasında Axiom Space, Northrop Grumman, Blue Origin gibi isimler ve Voyager Space ile Nanoracks arasındaki ortak çalışma yer alıyor. Her grup, kendi uzay istasyonuna farklı şekilde yaklaşmayı planlıyor ve bu yüzden NASA’nın UUİ yerine çalışmak için seçebileceği pek çok farklı tercih olabilir.
Tabii ki NASA’nın, bu on yılın sonlarında Artemis II ve Artemis III görevlerinin başarıyla fırlatılmasından sonra başlaması planlanan Ay yüzeyindeki Ağ Geçidi inşası da dahil olmak üzere, halen Dünya dışında pek çok büyük çalışması da bulunuyor.
Eğer her şey NASA’nın planladığı gibi giderse, UUİ’nin yerine diğer istasyonlarda çalışmalarını yürütme planının büyük bir zorlukla karşılaşmaması bekleniyor. Ancak, bütün bu planlar büyük ölçüde 2030’da görevden alınana kadar Rusya’nın UUİ’de kalmasına da bağlı. İstasyonun mevcut operasyonel görevlerinin birkaç hayati bölümünden sorumlu olduğu için, Rusya’nın UUİ üzerindeki çalışmalarını daha erken bir tarihte sonlandırması, istasyonun yörüngeden çok daha erken ayrılmasına sebep olabilir.