“Ateşin etrafında dön, ey yolcu, ve eski bir hikayeyi dinle. Eski tanrıların günleri sayılı; bir gün, felaket vuracak ve tüm savaşları sonlandıracak son savaş gerçekleşecek. Burada tanrılar ölecek ve bildiğimiz dünya sona erecek”
bu, son filmler ve oyun serileriyle bilinen İskandinav mitolojisinin kıyamet anlatısı olan Ragnarök’ün hikayesi. Bilim insanları bu efsanevi olayın gerçekten yaşanmış olup olmadığı ile ilgili araştırmalar yapıyor.
ZORLU KIŞ YAŞANDI MI?
Bilim insanları, İskandinav mitolojisindeki Ragnarök ile ilişkilendirilen olayların, yaklaşık bin 500 yıl önce Danimarka’da yaşanmış olabileceğine dair kanıtlar buldu.
Vikinglerin, tanrıların savaşarak öleceği ve dünyanın sona erip yeniden doğacağı inancı, Fimbulwinter (büyük kış) adı verilen zorlu bir kışla başlıyordu.
Araştırmalara göre, MS 536’da meydana gelen volkanik patlamalar, Kuzey Yarımküre’de güneş ışığını engelleyerek yıllar süren bir “volkanik kış” yaratmıştı. Danimarka Ulusal Müzesi’nden bilim insanları, MS 300 ile 800 arasındaki 650 meşe ağacını analiz etti.
Ağaçlardaki halkaları inceleyen ekip, MS 536’dan itibaren ve özellike MS 539’la 541 arasındaki dönemde bitkilerin gelişiminde ciddi bir gerileme kaydetti.
Hakemli dergi Journal of Archaeological Science: Reports’ta yayımlanan makalenin yazarlarından Morten Fischer Mortensen “Ağaçlar büyümüyorsa tarlalarda da hiçbir şey yetişemez. Herkesin tarımla geçindiği bir toplumda bunun feci sonuçları olur” dedi.
“GERÇEĞİN YANKISINI TAŞIYABİLİR”
Araştırmacılar ayrıca bu dönemde Norveç ve İsveç’te halkın neredeyse yarısının öldüğünün tahmin edildiğini ve bunun Danimarka için de geçerli olabileceğini düşünüyor.
Olayları İskandinav mitolojisiyle bağdaştıran Mortensen “Üç yaz üst üste meşe ağaçlarının neredeyse hiç büyümemesi dikkat çekici” diyor:
Ragnarok efsanesi, arada yaz mevsiminin yaşanmadığı, üç yıl süren bir kışla başlıyor.
Yine de ekip bulguların, Fimbulwinter’in bu olaylardan esinlendiğini kesin olarak kanıtlamadığını belirtiyor.
Mortensen “Bu tür efsaneler hayal ürünü de olabilir, uzak bir geçmişten gelen gerçeğin yankısını da taşıyabilir” ifadelerini kullandı.
RAGNARÖK EFSANESİ
Ragnarök, İskandinav mitolojisinde tanrıların ve devlerin son savaşı, yani kıyamet olarak bilinir.
Ragnarök’ün öncesinde, birçok alamet ortaya çıkar. Bu alametler, dünyada kaosu ve felaketi başlatır:
Fimbulwinter: Ragnarök öncesinde “Fimbulwinter” adı verilen üç uzun kış dönemi başlar. Bu kışlar kesintisizdir; ne bahar ne de yaz yaşanır. Dünyanın her yerinde açlık ve savaşlar baş gösterir, insanlar arasında kargaşa çıkar.
Fenrir’in Kaçışı: Fenrir adlı devasa kurt serbest kalır. Tanrılar tarafından zincirlenen bu dev kurt, zincirlerini kırarak özgürlüğüne kavuşur ve dünyayı yok etmeye başlar.
Yılan Midgard’ın Yükselişi: Loki’nin oğlu olan Jörmungandr, yani Midgard Yılanı, denizlerden yükselir ve dünyayı saran zehrini etrafa saçar. Bu yılan, hem insanları hem de doğayı zehirler
Surtr’un Alevleri: Devlerin dünyasından gelen ateş devi Surtr, elinde alevli bir kılıçla tanrılar diyarı Asgard’a yürür. Surtr’un gelişi, ateşin ve yok oluşun habercisidir.
Loki’nin Serbest Kalışı: Tanrıların düşmanı ve Fenrir’in babası olan Loki, Ragnarök zamanında serbest kalır ve devlerle birlikte tanrılara karşı savaşmaya katılır.
Savaş sırasında Odin, Fenrir tarafından öldürülür; Thor, Jörmungandr’ı öldürse de zehirlenerek hayatını kaybeder; Heimdall ve Loki ise birbirlerini yok eder. Sonunda dünya yıkılsa da, okyanuslardan yeni ve yeşil bir dünya doğar. Hayatta kalan tanrılar ve insanlar bu dünyada yeniden yaşamaya başlar. Ragnarök böylece bir son ve bir başlangıcı simgeler.
