Artemis programı, 50 yılı aşkın bir sürenin ardından insanları Ay’a döndürmeyi hedefliyor. NASA, bu görevde Ay yüzeyine ilk kadın astronotun da Ay’a ayak basmasını istiyor. Ancak yapılan bir araştırmaya göre kadınlar erkeklerden farklı radyasyon sınır seviyelerine sahip.
Radyasyon çalışmaları, kadınlarda kansere neden olma riskinin daha yüksek olduğunu gösteriyor. Ayrıca diğer araştırmalar, uzay radyasyonunun kadın üreme sağlığını olumsuz yönde etkilemesinin muhtemel olduğunu ortaya koymuş durumda. NASA da bu durumu araştırmak adına farklı bir yol izlemeye karar verdi.
Helga ve Zohar göreve hazır!
Helga ve Zohar adlı iki yapay manken, kadın astronotların radyasyon seviyelerini ölçmek için Ay çevresinde bir yolculuğa çıkacaklar. Mürettebatsız Orion kapsülünün Ay’a gidip geleceği Artemis 1 görevinde, mankenlerden biri yeni geliştirilen radyasyondan korunma yeleği ile donatılacak. Böylelikle radyasyon etkileri karşılaştırmalı olarak görülebilecek.
Kadın ve erkeklerdeki radyasyon seviyeleri konusunda elde oldukça az veri bulunuyor. 2025’ten önce Ay’a kadın astronot göndermeye hazırlanan NASA bu yüzden uzun süreli yolculuklarda mürettebatı için uzay radyasyonunun etkilerini azaltmanın yollarını arıyor.
Helga ve Zohar, Alman Havacılık ve Uzay Merkezi (DLR) tarafından tasarlanan MARE deneyinin bir parçası. Deney, altı haftaya kadar sürebilen Artemis 1 görevinin uçuşu boyunca radyasyona maruz kalmayı araştırmak için kadın vücudunun iki özdeş temsilini kullanacak.
Yetişkin bir kadının kemik ve dokularını taklit ediyor!
Mankenler, yetişkin bir kadının kemiklerini, yumuşak dokularını ve organlarını taklit eden malzemelerden yapıldı. 10 binden fazla sensör ve 34 aktif radyasyon dedektörü tarafından izlenecek olan mankenler, NASA’ya radyasyon hakkında önemli veriler sunacak.
Helga isimli manken korumasız olarak Ay’a uçacak. Diğer manken Zohar ise AstroRad (Amerikan havacılık şirketi Lockheed Martin ve İsrailli startup StemRad tarafından geliştirilen) adlı bir radyasyon koruma yeleği giyecek.
Dünya’nın manyetosfer koruyucu tabakasının ötesine geçecek olan mankenler, Güneş tarafından üretilen yüklü parçacıklar veya Dünya’nın atmosferine hapsolmuş enerji parçacıkları gibi çeşitli uzay radyasyonlarına maruz kalacaklar. Dünya’ya geri döndüklerinde, iki mankenden toplanan veriler, araştırmacıların yeni geliştirilen AstroRad yeleğinin sağladığı koruma seviyesini daha iyi anlamalarına yardımcı olacak.
Mankenlerin bu yaz içerisinde Ay’a doğru yolculuklarına başlamaları bekleniyor.
Shiftdelete
