Bilim insanları nasıl olduğunu bulmaya çalışıyor

İtalya’daki Vezüv Yanardağı’nın MS 79’daki patlamasında hayatını kaybeden bir kişinin beyin dokusu, cam benzeri bir maddeye dönüştü. Bilim insanları, bu sıra dışı dönüşümün nasıl gerçekleştiğini anlamaya çalışıyor.

2020 yılında yapılan araştırmalarda, Herculaneum kentinde bulunan bir iskeletin kafatasında siyah, cam benzeri bir madde keşfedildi. Yeni analizler, bu maddenin muhtemelen fosilleşmiş beyin dokusu olduğunu gösterdi. Uzmanlar, genç bir erkeğe ait olduğu düşünülen iskeletin, yanardağ külüyle kaplanmış bir yatakta yüzüstü yatar halde bulunduğunu belirtiyor.

Bilim insanlarının yaptığı detaylı incelemeye göre, beynin camlaşma süreci, vücut dokusunun 510 santigrat derecenin üzerinde ısındıktan sonra aniden soğumasıyla gerçekleşti. Bu sürece vitrifikasyon (camlaşma) adı veriliyor.

CAMLAŞMA NASIL GERÇEKLEŞTİ?

Araştırmanın baş yazarı, Roma Tre Üniversitesi’nden volkanolog Guido Giordano, “Sıvının cama dönüşmesini sağlayan şey hızlı ısıtma değil, hızlı soğutmadır” dedi. Doğada organik malzemelerin camlaşması son derece nadirdir. Volkanik cam olan obsidyen de benzer şekilde, lavun suyla temas edip aniden soğuması sonucu oluşur.

Ancak Vezüv’ün püskürttüğü piroklastik akıntılar yani yüksek sıcaklıkta volkanik malzeme ve toksik gazlardan oluşan akışlar, beyin dokusunun camlaşmasına neden olamayacak kadar yavaş soğur. Bu akıntıların sıcaklığı 465 santigrat dereceyi aşmıyordu.

Giordano’ya göre vitrifikasyon, patlama sırasında ortaya çıkan aşırı sıcak kül bulutları ile gerçkelşemiş olabilir. Bu tür kül bulutları, 510-600 santigrat derece sıcaklığa ulaşarak insanları anında öldürebilir ve organik dokuların aniden camlaşmasına yol açabilir.