Belçikalı sivil toplum kuruluşu APOPO (Anti-Personel Kara Mayınları Tespit Ürünü Geliştirme), HeroRAT Ronin adlı Afrika dev keseli sıçanın, yeni bir Guinness Dünya Rekoru kırdığını duyurdu. Ronin, bir sıçan tarafından tespit edilen en fazla kara mayını alanında yeni bir rekora imza attı.
Ronin, Kamboçya’da yıllarca süren çatışmalardan kalan milyonlarca kara mayını ve patlamamış mühimmatı tespit ederek bölgenin daha güvenli hale gelmesine katkıda bulunuyor. Ülkede 4 ila 6 milyon kara mayını olduğu tahmin edilirken, bu mayınlar 1979’dan bu yana yaklaşık 20 bin kişinin ölümüne ve 45 bin kişinin yaralanmasına neden oldu.
2023’te kara mayını kazalarının 32’ye kadar düştüğü bildiriliyor, ancak bu tehlike hala önemli bir sorun olmaya devam ediyor.
Ronin, 2021 yılında göreve başladığından bu yana, önceki rekor sahibi Magawa’nın beş yıllık sürede tespit ettiği 71 mayın ve 38 mühimmatı geride bırakarak, 109 kara mayını ve 15 patlamamış mühimmat tespit etti. Henüz 5 yaşında olan Ronin’in yaklaşık iki yıl daha çalışabileceği öngörülüyor.
APOPO’nun benzersiz yöntemi: Sıçanlar nasıl eğitiliyor?
Bu eğitim süreci, sıçanların doğal yaşamına uygun şekilde düzenlenerek onların en iyi performansı göstermelerini sağlıyor.
Hastalık teşhisi de yapabiliyorlar
APOPO’nun sıçanları sadece kara mayını tespit etmekle kalmıyor, aynı zamanda tüberküloz gibi hastalıkları teşhis edebiliyor. Tüberküloz pozitif hastalardan alınan balgam örneklerini koklayarak,
Mycobacterium tuberculosis bakterisini hızlıca algılayabiliyorlar. Bu yöntem, kaynakların sınırlı olduğu bölgelerde mikroskobik teşhise alternatif olarak değerlendiriliyor.
Sadece 8 yıl civarında bir ömre sahip olan bu kahraman sıçanlar, çalışma motivasyonlarını yitirdiğinde APOPO’nun emeklilik kolonisine alınarak rahat bir yaşam sürüyorlar.
Uluslararası iş birliği çağrısı
Dünya genelinde hala 110 milyondan fazla kara mayını olduğu tahmin ediliyor. APOPO CEO’su Christophe Cox, bu mayınların temizlenmesi için uluslararası iş birliği çağrısında bulunarak, bu sorunun hızlı bir şekilde çözülebileceğini belirtiyor.
Cox, APOPO’nun çalışmaları başlatıldığında mayın temizleme sürecinin 500 yıl süreceğinin tahmin edildiğini ancak sadece 25 yıl içinde bu tahminlerin çok ötesine geçildiğini ifade ediyor.
