La Nina yıllarında alize rüzgarları kıyılardaki sıcak suyu açıklara doğru ittikçe, dipteki soğuk su daha çok ortaya çıkıyor. Önümüzdeki kış aylarının soğuk ve yağışlı olması üzerine yapılan tahminler de bu yılların etkisinden yola çıkılarak yapılıyor. Zira, daha önceki haberimizde de bu konuyu gündeme getirmiştik.

TRT Haber’den Benginur İkbal Akgül’ün haberine göre; Özellikle ocak ayının sert geçmesi beklenirken şubat ayı itibarıyla da ılıman bir havanın etkili olması tahminler arasında. Çünkü, 30 senenin ardından en uzun süren La Nina yılları artık etkisini kaybedecek.

SOĞUK SU HAVUZU OLUŞTURAN LA NİNA

Afyon Kocatepe Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nden İklim Bilimci Dr. Öğretim Üyesi Okan Bozyurt, geçen ayki haberimizde La Nina etkisini belirterek kış aylarının sert geçeceğine dair tahminlerini yapmıştı. Bozyurt, bu tahminini tekrarlayarak bu etkiye neden olan alize rüzgarlarını anlatıyor.

“Dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesinden dolayı oluşan bir daimi rüzgarlar sistemi var. Bunlardan biri de Alizeler. Alizelerin iklim sistemindeki önemi yadsınamaz ölçüde büyük.

Bu rüzgarlar her sene ekvatora yakın bölgelerde özellikle doğudan batıya doğru eserler. Yani doğu yönlü rüzgarlardır. Güney Amerika’da karadan denize doğru estikleri zaman özellikle Peru ve Şili kıyılarındaki sıcak su kütlesini açığa doğru sürüklüyorlar. Ve dipten soğuk su tabakası çıkıyor. Fakat bazen alizeler olması gerekenden daha hızlı esiyorlar. O zaman da işte La Nina dediğimiz yani sıcaklıkların özellikle mevsim normallerinin giderek altına düştüğü soğuk su tabakasının giderek genişlediği, adeta bir soğuk su havuzu oluşturan bir kuvveti ortaya çıkıyor. Biz buna La Nina diyoruz.”

“KÜRESEL ISINMANIN HIZINI PERDELİYOR”

La Nina’nın bir diğer özelliği de küresel ısınmaya olan etkisi. Bozyurt, sıcaklığın hızını yavaşlatmasının da oldukça önemli olduğunu söylüyor.

“Tabi soğuk su havuzu oluşunca bu sefer ısınmak için enerjiyi atmosferden alıyor. Ve dolayısıyla dünyanın küresel ortalama sıcaklığı düşmüş oluyor.

Avustralya tarafına doğru sürüklenmiş olan sıcak sular, bu sefer geriye doğru gelmeye başlıyor ve Pasifik Okyanusu’nda sıcak su havuzu meydana geliyor. Bu da tam tersine okyanustan atmosfere doğru bir enerji transferine neden oluyor. Ve böylece atmosferin sıcaklığını artırıyor. Küresel ortalama sıcaklık bu sefer büsbütün tavan yapıyor. Yani küresel ısınmaya destek oluyor. Ama La Nina küresel ısınmayı engelliyor. Daha doğrusu küresel ısınmanın hızını perdeliyor. Bu yüzden La Nina çok önemli.”

“GEÇEN KIŞTAN DAHA SOĞUK OLACAK”

Bu yılların en belirleyici özelliklerinden biri soğuk geçen kış ayları. Daha önceki La Nina yıllarına bakıldığında soğuk ve kurak geçtiği de görülüyor. Fakat bu sefer uzun süren La Nina, daha evvel 30 sene önce bu kadar uzun sürmüştü.

“Türkiye’nin daha önceki La Nina yıllarına baktığımız zaman sıcaklık değerleri oldukça düşük oluyor. Türkiye’nin içinde bulunduğu Doğu Akdeniz Havzası’nda bazı La Nina yıllarında kış soğuk fakat kurak geçiyor. Yani çok yağışlı bir kıştan söz edemeyiz. Ama genelde sıcaklık değerleri bakımından oldukça soğuk oluyor.

Ama bu son yıllar en uzun süreli La Nina dönemi oldu. Daha önceki La Ninalar bu kadar uzun sürmemişti. Bu kadar uzun süreli La Nina, 1990 yılında olmuştu. Üç yıllık dönemdi: 1989, 1990, 1991…

O dönemde de dünyanın küresel ortalama sıcaklığı olumsuz yönde etkilendi. Yani negatif yönde etkilendi. Şimdi aynı şekilde 2-3 yıldır La Nina etkili.

Bu sene ayrıca iç batı rüzgarlarının yapmış olduğu salınımlar da etkili olacak. Yani bu sene aslında yine hem yağışlı hem de soğuk olacak. Geçen kıştan biraz daha soğuk bekliyorum.”

“LA NİNA ETKİSİNİ KAYBETMEYE BAŞLAYACAK”

Bozyurt, soğuk havaların nedeni olan bu yılların artık etkisini kaybedeceği bilgisini de veriyor. Önümüzdeki yıllar ise artık sıcak geçen kışlar olabilir.

“La Nina hız kesmeye başladı aslında. Yani aynı hızla devam etmiyor. Büyük bir ihtimalle seneye bu dengeler değişecek. Ortalama geçen yılların ardından sıcakların daha da artabileceğini düşünüyoruz. Yani La Nina’nın tam tersi durum sıcak kışları getirecek. Ve aşırı sıcak yazları gündeme getirebilir diye düşünüyorum.”

“ŞUBAT AYINDAN İTİBAREN ILIMAN HAVA GELİYOR”

Bozyurt, sert geçecek ocak ayının ardından şubatın ılıman geçeceğine işaret ediyor. La Nina’nın etkisini kaybetmeye başlaması da bu tahminin nedeni…

“Ocaktan sonra yani şubat ayında durumlar değişecek gibi duruyor. Özellikle şubat ayından itibaren ılıman kış koşulları tekrar gündeme gelebilir. Bu soğuk kış ocak ayının sonuna kadar etkili olacak. Ve şubat ve mart bu sene geçen senekine göre biraz daha ılıman geçebilir diye düşünüyorum. Çünkü La Nina giderek etkisini kaybediyor.”

“25 EKİM’DEN SONRA SOĞUK SİSTEM GELİYOR”

Peki, kar yağışı ne zaman geliyor? Bozyurt, bu konuda ekim sonuna dikkati çekiyor ve tarih veriyor. 26, 27 ve 28 Ekim tarihleri arasında soğuk hava dalgasının gelme ihtimali yüksek.

“Önümüzdeki hafta sonu zaten bir soğuk ve yağışlı sistem geliyor. Yani iç kesimlerde gündüz sıcaklıkları 11-12 dereceye kadar düşecek. Tabi gece sıcaklıkları da düşecek ama çok fazla değil. Genellikle yağışlar, yağmur ve sağanak şeklinde olacak. Ama iç kesimlerin yükseklerinde karla karışık yağmur ve kar olabilir. Ama asıl sistemi 25 Ekim’den sonra bekliyoruz. Yani 26-27-28 Ekim gibi kuzeyden daha kuvvetli bir soğuk hava dalgasının gelme ihtimali var.”

“ANKARA’YA KAR GELEBİLİR, İSTANBUL İÇİN HENÜZ ERKEN”

Bozyurt, gelecek soğuk hava kütlesiyle beraber iç kesimlerde hatta şehir merkezlerinde Ankara’nın yüksek kesimlerinde ilk kar yağışının gerçekleşebileceğini belirtiyor. Fakat, İstanbul’da kar için konuşmanın henüz erken olduğunu ama kasım sonları, Aralık ayının başlarında ilk kar yağışının gelebileceğini de sözlerine ekliyor.

“YURDUN GÜNEYİ DE ÜŞÜYECEK, ANTAKYA’DA KAR YAĞABİLİR”

Güney kesimlerde de kış aylarının düşük sıcaklıkta olacağı tahmini var. “Özellikle aralık ayında olmasa bile ocak ayında kıyı kesimlerde yine kar yağışı olabilir”.

“Yani Antalya’nın kıyı kesimleri, Mersin, Adana, hatta Antakya’da bile kar yağışı görülebilir. Dolayısıyla bu kış İzmir’de de kar yağışı daha çok olabilir.”

AVRUPA’DA EKİM KARI İHTİMALİ

Avrupa da La Nina’dan etkileniyor. Bu sene kar yağışının da erken başlaması ihtimaller arasında.

“Avrupa daha soğuk ve yağışlı geçecek. Tahminim Kuzeybatı Avrupa’dan ziyade Doğu Avrupa, Rusya ve Türkiye ekseninde yani Avrupa’nın doğusu Rusya ve Türkiye gibi Doğu Akdeniz havzasını kapsayacak şekilde bir soğuma bekliyorum. Avrupa’da ekim ayının ortalarında bile kar yağışı başlayabilir.”