Dünya yüzeyinde gerçekleşen depremler kendilerini bazen sallantı bazen de yer değiştirme şeklinde göstermektedir. Türkiye, dünyanın en etkin deprem kuşaklarından birinin üzerinde bulunmaktadır. Geçmişte yurdumuzda birçok yıkıcı depremler olduğu gibi, gelecekte de sık sık oluşacak depremlerle büyük can ve mal kaybına uğrayacağımız bir gerçektir. Türkiye’de en tehlikeli fay hatlarından biri Kuzey Anadolu Fay hattıdır. Kuzey Anadolu Fay hattına benzeyen San Andreas Fay Hattı ise dünyanın en tehlikeli fayı olarak biliniyor.
SAN ANDREAS FAY HATTI NEREDE?
San Andreas Fay Hattı ya da San Andreas Kırığı, Kaliforniya boyunca yaklaşık 1200 kilometre (750mil) uzanan bir kıta dönüşüm fayıdır. Pasifik levhası ile Kuzey Amerika levhası arasındaki tektonik sınırı oluşturur ve sağ yanal atımlı bir faydır. Fay, her biri farklı özelliklere ve farklı derecede deprem riskine sahip üç bölüme ayrılır. Fay boyunca kayma oranı 20 ila 35 mm arasında değişir
Fay, 1895’te kuzey zonu keşfeden UC Berkeley’den Andrew Lawson tarafından tespit edildi. İsmini San Andreas Gölü’nden almıştır. 1906 San Francisco depreminin ardından Lawson, fayın güney Kaliforniya’ya kadar uzandığı sonucuna vardı.
1953’te jeolog Thomas Dibblee, fay boyunca yüzlerce mil yanal hareketin meydana gelebileceği sonucuna vardı. Fay, ilk olarak yaklaşık 20 milyon yıl önce ortaya çıktı.
SAN ANDREAS VE KUZEY ANADOLU FAYI BENZERLİKLERİ
Jeolog İhsan Ketin bu benzerliği şöyle açıklamıştır:
San Andreas ve Kuzey Anadolu Fay zonları birçok yönleri ile birbirine benzerler. San Andreas Fayı gibi, Kuzey Anadolu Fayı da yeryüzünde ençok tanınan Jeolojik yapılardan biridir. Her ikisi de sag yönlü, doğrultu atımlı faylardır ve aynı zamanda transform fay niteliğindedirler. Yaşları (Miyosen sonları veya Pliyosen, 10-12 milyon yıl öncesi),
boyları (1100 ile 1600 km) ve zon olarak genişlikleri (1/2 ile 10 km) birbirine çok yakındır. Yatay kayma hareketleri esas itibariyle sağ: yönlü olmakla beraber, her ikisinin de sol-yönlü olarak hareket eden kollan vardır (Garlock ve DoğuAnadolu Fayları gibi). Ancak, her iki fay zonunun topoğrafik görünümleri ile en fazla atım değerleri birbirinden oldukça farklıdır: San Andreas Fayı boyunca oluşan en büyük atım, yaklaşık 300 km olduğu halde, Kuzey Anadolu’da bugüne dek saptanan en büyük atım değeri 85-90 km kadardır.
