İstanbul‘da dün öğle saatlerinden sonra rüzgar ve sağanak yağış etkisini artırdı. Şiddetli rüzgar nedeniyle bazı ilçelerde su baskınları meydana geldi. Şiddetli sağanağın devam ettiği İstanbul’da “Downburst” görüntülendi. Peki, Downburst hava patlaması nedir? İstanbul’u etkisi altına alan Downburst hava patlaması nasıl oluşur?
DOWNBURST NEDİR?
Downburst, bir buluttan yere doğru düşen, genellikle kısa süreli ancak şiddetli rüzgarlarla karakterize olan bir hava olayıdır. Bu olay, gök gürültülü fırtınaların veya şiddetli hava hücrelerinin içinde oluşur. Downburst, yüksek enerjili bir hava kütlesinin ani bir şekilde yere çökmesi ve ardından yatay yönde yayılmasıyla meydana gelir.
Downburst’ler iki ana tipe ayrılabilir: mikroburst ve makroburst. Mikroburstlar genellikle 4 km çapında küçük, yerelize olmuş olaylardır. Makroburstlar ise daha büyük ölçeklidir ve 4 km’den daha geniş alanlara yayılabilir.
Downburst’ler, rüzgarın hızının yere çarptığı noktada yoğunlaştığı ve ardından yere doğru geniş bir alanda dağıldığı bir paternle karakterizedir. Bu rüzgar patlamaları, genellikle düzensiz ve şiddetlidir, bazen saatte 160 kilometreye kadar ulaşabilirler. Bu rüzgarlar, binalara, ağaçlara ve diğer yapısal unsurlara ciddi zararlar verebilir. Ayrıca, uçakların iniş ve kalkışlarını etkileyebilir, bu nedenle havacılık açısından da önemli bir risk oluşturabilir.
DOWNBURST NASIL OLUŞUR?
Downburst’ler, genellikle gök gürültülü fırtınaların içindeki şiddetli hava hücreleriyle ilişkilidir ve aşağıdaki süreçle oluşurlar:
Yüksek Enerji:
Downburst’ler, yüksek enerjili hava kümelerinin atmosferdeki yüksek seviyelerde bulunmasıyla başlar. Bu genellikle yoğun bir gök gürültülü fırtına veya şiddetli bir hava hücresi tarafından tetiklenir.
Hava Kütlesinin Yere Çökmesi:
Yüksek enerjili hava kütlesi, fırtına hücresinin içinde yükselir. Ancak, bu hava kütlesi, çeşitli atmosferik faktörlerin etkisiyle aniden yere çöker.
Yatay Yayılma:
Hava kütlesi, yere çarptığında genellikle aşağı doğru yönlendirilmiş bir hava paterni oluşturur. Bu, hava kütlesinin yatay bir şekilde yayılmasına ve geniş bir alana etki etmesine neden olur.
Şiddetli Rüzgarlar:
Yer yüzeyine çarpan hava, yoğun rüzgarları tetikler. Bu rüzgarlar genellikle oldukça şiddetlidir ve yerelde ciddi hasarlara neden olabilirler.
Zarar ve Etkiler:
Downburst’ler genellikle düzensiz ve şiddetli rüzgarlara neden olduğundan, ağaçları devirebilir, binalara zarar verebilir ve diğer yapısal hasarlara yol açabilir. Bu olaylar genellikle kısa süreli olmasına rağmen, etkileri çok güçlüdür.
