Oyuncu ve tarihçi Pelin Batu’nun, Murat Bardakçı ve akademisyen Erhan Afyoncu‘yla sunduğu ve 2015 yılında yayından kaldırılan Tarihin Arka Odası programının bir bölümünde yaşanan ‘sosyal tarih’ tartışmasında, Batu’nun sözünün sürekli kesilmesi ve erkek sunucuların gösterdiği alaycı yıllar sonra tekrar konuşuldu. İşte, video başlığında bahsi geçen ‘mansplaining’ ile ilgili ayrıntılar…

MANSPLAİNİNG NE DEMEK?,

Mansplaining (kelime olan erkeğin ve ulaç haldeki gayri resmi kelime olan açıklamanın karışımı olan bir kelime), “bir kadına bir şeyi küçümseyici, aşırı kendine güvenen ve genellikle yanlış veya aşırı basitleştirilmiş bir şekilde yorumlamak veya açıklamak” anlamına gelen bir terimdir. Mansplaining, ingilizce “explain” (açıklamak) kelimesinin “man” (adam, erkek) ile birleştirilmiş halinden türemiştir.

Yazar Rebecca Solnitbu bu fenomeni “aşırı güven ve bilgisizliğin” bir kombinasyonuna bağladı. The Atlantic’ten Lily Rothman, bunu “açıklayanın açıklayandan daha fazlasını bildiği gerçeğine bakılmaksızın, genellikle bir erkek tarafından bir kadına yapılan açıklama” olarak tanımladı.

Orijinal kullanımında, mansplaining, bir erkeğin muhtemelen bir kadından daha bilgili olduğu varsayımına dayandığı söylendiği için diğer küçümseme biçimlerinden farklıydı. Bununla birlikte, daha geniş bir şekilde kullanılmaya başlandı, genellikle bir erkek, hedeflenen alıcıların yaşı veya cinsiyeti ne olursa olsun, bir açıklama yaparken küçümseyici bir ton aldığında uygulanır.

‘EN YARATICI KELİME’

2010 yılında New York Times tarafından “Yılın Sözleri”nden biri seçildi. American Dialect Society, 2012’de Mansplaining’i “en yaratıcı” yeni kelime olarak seçti.

Mansplaining aynı zamanda womansplaining, whitesplaining, rightsplaining, goysplaining, ve damonsplaining gibi paralel yapıları da doğurmuştur.