Ortalama olarak, bir ChatGPT sorgusunun işlenmesi, bir Google aramasının işlenmesinden yaklaşık 10 kat daha fazla elektriğe ihtiyaç duyuyor. Yıllar boyunca veri merkezleri, iş yükleri artarken bile dikkat çekici derecede stabil bir güç talebi sergiledi. Şimdi, elektrik kullanımındaki verimlilik artışının hızı yavaşladıkça ve yapay zeka devrimi hız kazandıkça, veri merkezlerinin güç talebinin yüzde 160’tan fazla artması bekleniyor. Bu veri merkezlerinde ise şuanda ağırlıklı olarak yapay zeka GPU’ları bulunuyor. Aktarılanlara göre tek bir yapay zeka GPU’su yılda 3,7 MWh elektrik tüketiyor.

Yapay zeka ile durdurulamaz enerji tüketimi

Şu anda dünya çapındaki veri merkezleri toplam gücün yüzde 1-2‘sini tüketiyor, ancak bu oran on yılın sonunda muhtemelen yüzde 3-4’e yükselecek. Günümüz veri merkezleri artık genellikle yapay zeka iş yükleri için inşa ediliyor veya ona göre optimize ediliyor. Bu tesislerde genellikle yapay zeka iş yüklerinde güçlü performans sergileyen GPU’lar kullanılıyor.

Bu GPU’ların her biri 700 watt’a kadar güç tüketimi yapabiliyor. Aktarılanlara göre bu, yıllık yüzde 61’lik bir kullanımla, GPU başına yaklaşık 3.740.520 Wh veya 3,74 MWh tüketime denk geliyor. Bu donanımların 2023’teki pazarını yüzde 98 ile Nvidia doldururken AMD ve Intel ile birlikte toplamda 3.83 milyondan fazla GPU veri merkezlerine teslim edildi. Bu miktarı tek bir GPU’nun tüketimiyle çarptığımızda ise 14.348,63 GWh elektrik tüketimi yapıldığını buluyoruz.

Bu sayı tek başına çoğu kişi hiçbir şey ifade etmiyor. Dolayısıyla bunu bir bağlama oturtalım. Türkiye’de hane başı yıllık elektrik tüketimi 4.000 kWh seviyesinde. Bu, ABD’de 10.700 seviyesinde. Dolayısıyla 2023’te satılan yapay zeka GPU’ları Türkiye’de yaklaşık 3,5 milyon hane, ABD’de ise 1,3 milyon hanenin yılda kullandığı kadar elektrik tüketiyor.

Bunun sadece 2023 yılına ait veri merkezi GPU’larına ait olduğunu, veri merkezlerinde CPU’lar veya soğutma sistemlerini kapsamadığını belirtmek gerekiyor. Bunları da hesaba katarsak geçen yıl inşa edilen sunucular ve veri merkezlerinin yılda 25 GWh’den fazla enerji gerektirdiğini buluyoruz.

Tüketim hızla artacak

Goldman Sachs Research’e göre veri merkezi iş yükleri 2015 ile 2019 yılları arasında neredeyse üç katına çıktı ancak bu dönemdeki elektrik talebi yılda yaklaşık 200 terawatt-saat ile sabit kaldı. Ancak 2020’den bu yana, verimlilik kazanımlarının azaldığı ve veri merkezleri tarafından tüketilen gücün arttığı görülüyor.

Araştırmacılara göre tek bir ChatGPT sorgusu 2,9 watt-saat elektrik gerektirirken, bu rakam bir Google araması için 0,3 watt-saat. Ayrıca yapay zeka kaynaklı veri merkezi güç tüketimindeki genel artışın 2023 ile 2030 yılları arasında yılda 200 terawatt-saat düzeyinde olacağı tahmin ediliyor. 2028 yılına kadar yapay zekanın veri merkezi güç talebinin yaklaşık yüzde 19’unu temsil etmesi bekleniyor. 2030’a kadar veri merkezlerinin güç talebinin 550 terawatt-saatin üzerine çıkacağı tahmin ediliyor.

Kaynak: Donanım Haber