Microsoft, kısa süre önce şirketin araştırmacılarının birkaç yıldır üzerinde çalıştığı topolojik kübitleri kullanarak kendi kuantum süper bilgisayarını inşa etmeye yönelik yol haritasını açıkladı. Hala ulaşılması gereken pek çok ara kilometre taşı var, ancak Microsoft’un gelişmiş kuantum geliştirme başkan yardımcısı Krysta Svore, şirketin bu kübitleri kullanarak saniyede “güvenilir” bir milyon kuantum işlemi gerçekleştirebilecek kuantum süper bilgisayar inşa etmenin 10 yıldan daha az bir zaman alacağını söyledi.
Esasında firmanın hedefleri oldukça büyük. DonanımHaber’de yer alan detaylara göre bu, tüm sektör gürültülü orta ölçekli kuantum (NISQ) bilişim çağının ötesine geçmeyi hedeflerken Microsoft’un ortaya koyduğu yeni bir ölçüm. Bahsedilen gürültüyü kuantum bilgisayarlardaki hata oranı olarak kabul edebilirsiniz.
KUANTUM BİLGİSAYARLARDA DEVRİM GELİYOR
Svore, “Yol haritamızı ve kuantum süper bilgisayara giden zamanı on yıllar yerine yıllar olarak düşünüyoruz” dedi. Bununla birlikte 2022’de Microsoft, Majorana tabanlı kübitler yapabilme yeteneğini ilk kez vurguladığında büyük bir atılım yaptığını duyurmuştu. Majorana kübitleri çok kararlı olma avantajına sahip (özellikle geleneksel tekniklere kıyasla) ancak oluşturulmaları da son derece karmaşık ve zor.
Microsoft bu teknoloji üzerine erken bir yatırım yaptı ve şimdi, bu kilometre taşını ilk kez duyurduktan bir yıl sonra, ekip kuantum süper bilgisayara giden yolda bu ilk kilometre taşına gerçekten ulaştığını ortaya koyan yeni bir hakemli makale yayınladı. Bu noktaya ulaşmak için Microsoft, bir yıl önce bu çalışmayı ilk duyurduğu zamandan çok daha fazla cihaz ve veriden elde edilen sonuçları gösterdi.
YENİ BİR SÜREÇ BAŞLIYOR
Gürültülü orta ölçekli kuantum makineleri halihazırda zaten bulunuyor. Fiziksel kübitler etrafında inşa edilen bu sistemler nilim ya da ticari endüstri için pratik ve avantajlı olacak kadar güvenilir değiller. Sadece fiziksel kübitlerle çalışabilmemiz değil, bu fiziksel kübitleri alıp hata düzeltici bir koda koymamız ve bunları mantıksal bir kübit olarak hizmet edecek bir birim olarak kullanmamız gerekiyor. Svore, bu noktaya ulaşmak için saniyede bir milyon güvenilir kuantum işlemi gerçekleştirebilen ve trilyon işlemde bir hata oranına sahip bir kuantum bilgisayarı gerektiğini savunuyor.
Şimdi bir sonraki adım donanım korumalı kübitler inşa etmek ve Microsoft, bunları inşa etme çalışmalarında büyük adımlar atıldığını söyledi. Bu kübitler küçük (bir kenarı 10 mikrondan az) ve bir kübit işlemini bir mikrosaniyeden daha kısa sürede gerçekleştirecek kadar hızlı olacak. Microsoft’un araştırma ekibi bu kubitleri en azından 2000’lerin başından beri tartışılan (çoğunlukla bir teori olarak) bir kavram olan örgü adı verilen bir süreçle çalıştırmak için çalışmayı planlıyor. Bundan sonra, daha küçük bir multiqubit sistemi inşa edilecek ve tam bir kuantum sistemi gösterilecek.
Microsoft yol haritasını paylaşmanın yanı sıra, yüksek performanslı bilgi işlem, yapay zeka ve kuantumu birleştirerek bilimsel keşifleri hızlandırmaya yönelik platformu Azure Quantum Elements’i duyurdu. Buna ek olarak firma, bilim insanlarının (ve öğrencilerin) kuantumla ilgili hesaplamalar ve simülasyonlar oluşturmasına yardımcı olabilecek özel olarak eğitilmiş bir yapay zeka modeli olan Copilot for Azure Quantum’u da duyurdu.
Microsoft CEO’su Satya Nadella belkide tüm bu paragrafları şu açıklamalarla özetledi: “Bugün, Azure Quantum Elements ile yapay zeka ve kuantumu bir araya getirerek yeni bir bilimsel keşif çağını başlatıyoruz. Hedefimiz, önümüzdeki 250 yıllık kimya ve malzeme bilimi ilerlemesini önümüzdeki 25 yıla sıkıştırmak.” Yapay zeka sadece bizim yerimize araba sürmek veya sinema bileti almayacak; bilimsel araştırmalarda doping etkisi oluşturacak. Microsoft, bunu kuantum dünyası ile birleştirerek rakiplerine karşı önemli bir avantaj elde etmiş gibi görünüyor.
