İnsan beyni çok etkileyici yeteneklere sahip. O kadar etkileyici ki, en gelişmiş bilgisayarlar bile henüz tüm işlevlerini taklit edemiyor. Ancak bu durum yakında değişmek üzere olabilir. Zira Western Sydney Üniversitesi’ndeki bilim insanları, tam ölçekli bir insan beynini simüle edebilecek ilk süper bilgisayar DeepSouth‘u tanıttı.
DeepSouth, kullanılabilir hale geldiğinde saniyede 228 trilyon sinaptik işlem gerçekleştirebilecek. Bu, beyindeki birbirine bağlı çok sayıdaki nöron arasındaki faaliyet düzeyiyle kıyaslanabilecek bir rakam ve tüm bunlar nöromorfik tasarımı sayesinde gerçekleşiyor.
Western Sydney’deki Uluslararası Nöromorfik Sistemler Merkezi (ICNS) direktörü Profesör André van Schaik yaptığı açıklamada, “Grafik İşlem Birimleri (GPU’lar) ve çok çekirdekli Merkezi İşlem Birimleri (CPU’lar) kullanan standart bilgisayarlarda “spiking” sinir ağlarını simüle etmek çok ağır ve yoğun güç gerektiriyor. Bizim sistemimiz bunu değiştirecek.” dedi.
Beyin, enerji tüketimi yüksek bir sistem olduğundan bilim insanları şimdiye kadar bu verimliliği sentetik bir bilgisayarda taklit etmekte oldukça zorlandılar. Anglia Ruskin Üniversitesi’nde Akıllı Sistemler ve Veri Bilimi Doçenti olan Domenico Vicinanza‘nın açıklamasına göre, Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’nın Frontier süper bilgisayarının çalışması için 22,7 megawatt gerekiyor. Buna karşılık insan beyni aynı hızda sadece 20 watt ile çalışabilir. Bu nedenle DeepSouth, araştırmacıların bilgi işlem teknolojilerini daha az güç tüketen bir şekilde kullanmalarına olanak tanıyor.
Hafızanın insan beyninde nasıl çalıştığı hakkında hala öğrenecek çok şeyimiz olsa da, bilim insanları geleceğin makinelerini tasarlarken ilham almak için kafamızın içindeki bilgisayarlara bakıyorlar.
DeepSouth’un nöromorfik devresi, hepsi paralel çalışabilen basit işlemcilerden oluşan ağlara dayanıyor. Sinapslar aracılığıyla birbirine bağlanan beyindeki farklı nöronların aynı anda çalışabilmesini taklit ediyor. Sistem ölçeklenebilir olacak ve Python programlama dili kullanılarak ön uçtan kolayca yeniden programlanabilecek, yani araştırmacılar donanımın kendisini yakından anlamadan teknolojiden yararlanabilecekler.
Bilgisayarın adı süper bilgisayar dünyasının iki efsanesi IBM’in Deep Blue ve TrueNorth‘una bir saygı duruşu olarak seçilmiş. DeepSouth’un Nisan 2024’te faaliyete geçmesi bekleniyor. O zamana kadar, insan beyninin tüm gücünü bir süper bilgisayara sığdırarak bilimin neler başarabileceğini öğrenmek için beklememiz gerekecek.
