GSMA Intelligence Araştırma Müdürü Tim Hatt, 5.5G ya da 5G-Advanced teknolojisinin, 5G’nin bir sonraki aşaması olduğunu ve daha önce mümkün olmayan birçok teknik yeteneği sunduğunu belirtti. Hatt, özellikle düşük gecikme sürelerinin bu aşamada ön plana çıktığını vurgulayarak, telekomünikasyon operatörleri için büyük fırsatlar sunduğunu söyledi.
Tim Hatt, “5.5G ya da diğer adıyla 5G-Advanced, 5G’nin evrimi ve pek çok yeni teknik yeteneği beraberinde getiriyor. Özellikle daha düşük gecikme süreleri, bu teknoloji sayesinde mümkün hale geliyor. Bu da 5G’nin büyük ölçekte para kazanılmamış kullanım alanlarına erişimini sağlıyor.” dedi.
Hatt, bu teknolojinin daha yüksek bant genişliği, düşük gecikme süresi ve artan güvenilirlik sunduğunu ifade etti. Ancak, telekomünikasyon operatörlerinin bu teknolojiden kazanç elde edebilmesi için daha fazla adım atması gerektiğine dikkat çekti.
Hatt, geçtiğimiz günlerde çevrimiçi bir toplantıda sorularımızı yanıtlayarak teknoloji hakkında bizleri bilgilendirdi;
Bay Hatt; daha yüksek bant genişliği, düşük gecikme süresi ve artan güvenilirlik, odaklanmamız gereken üçlü bunlar mı?
Tim Hatt: Kesinlikle. Ancak ağ dilimleme gibi yetenekleri de unutmamak gerekir. Sonuçta, 5G’nin başarılı olup olmaması yalnızca teknolojiye değil, yatırım getirisine bağlı. Bu yüzden, operatörler ve tedarikçi ortaklarının daha aktif olması şart.
Özellikle işletmelerin 5G-Advanced üzerinden kazanç elde etme potansiyeli, birçok uzmanın ve şirketin radarında yer alıyor. Bu konuda, özel ağlar ve büyük IoT projeleri ön plana çıkıyor. Haliyle firmalar buradan para kazanır mı ya da ne ölçüde kazanır?
Tim Hatt: Bu, hâlâ büyük bir soru işareti. Şu ana kadar 5G, kullanım oranlarındaki artışla başarılı oldu, ancak işletmeler açısından henüz aynı başarı yakalanmadı. Çin bu konuda önde gidiyor ama diğer ülkelerde henüz yolun başındayız. Özellikle özel ağlar ve büyük IoT projeleri kilit noktalar.
Hatt, 2030’a kadar beklenen 6G’ye kadar olan süre zarfında, telekomünikasyon operatörlerinin yatırımlarının geri dönüşünü görmeye başlaması gerektiğini söyledi. Ancak, bu süreçte sektörün karşılaştığı en büyük zorluk, kurumsal müşterilere yönelik çözümlerin yaygınlaştırılması olarak görülüyor.
MWC (Mobile World Congress) 2024’te Kritik Dönemeç
Mobil Dünya Kongresi’nde (MWC) şubat ayında yaptığı bir konuşmada, Hatt, bu yılın 5.5G için kritik bir yıl olduğunu belirtmişti. Hatt, 2024’ün, 5.5G’nin ticari anlamda bir dönüm noktası olabileceğini de söyledi.
Peki bu yılın, 5.5G için kritik bir yıl olacağını söylemiştiniz. Bu süreç doğru yönde mi ilerliyor?
Tim Hatt: Kore, Çin ve bazı ABD operatörlerinden gelen olumlu sinyaller var. Limanlar, havaalanları, fabrikalar ve hastaneler gibi kurumsal müşterilerle yapılan çalışmalarla geri bildirimlerle elde edilen iyi sonuçlar aldık. Ancak, bunun genel anlamda sektöre bir fark yaratıp yaratmadığını görmemiz gerekiyor. Bu süreç birkaç yıl sürecek ve 2024’ün sonunda kesin bir sonuç elde etmeyi bekliyoruz.
Özel kablosuz ağlar ve daha iyi uç-bilgisayar çözümleri de bu yeni teknolojinin sunduğu fırsatlar arasında yer alıyor. Ayrıca, Hatt, enerji tasarrufu ve karbon ayak izi konularına da değinerek 5G ve IoT teknolojilerinin 2030’a kadar karbon ayak izi tasarruflarının %40’ını azaltabileceğini belirtti.
Bay Hatt, telekomünikasyon sektörü çevresel sürdürülebilirlik açısından nerede duruyor?
Tim Hatt: Telekomünikasyon endüstrisinin enerjisinin sadece %25-30’u yenilenebilir kaynaklardan geliyor. Ancak yenilenebilir enerji oranı arttıkça enerji tüketimi de azalacak. Telekomünikasyon sektörü, bu konuda diğer sektörlere kıyasla daha ileri düzeyde.
Tim Hatt, son olarak, operatörlerin 5G teknolojisinden nasıl kazanç elde edebileceğini değerlendirerek, sanal gerçeklik, yüksek çözünürlüklü video ve sabit kablosuz erişim gibi alanların hala büyük potansiyele sahip olduğunu söyledi.
Görünüşe göre, 2024 yılı 5G-Advanced için önemli bir dönüm noktası olacak. Ancak operatörlerinin bu teknolojiden tam anlamıyla faydalanması zaman alacak gibi görünüyor. Bir an önce Türkiye’de de altyapının hazırlanarak 5G için önemli adımlar atmasını merakla bekliyoruz.
Görkem AKÇAY
