Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile telefonla görüştü. Görüşme 18.20’de başladı 19.05’te sona erdi. İki lider, dünyayı etkileyen Rusya-Ukrayna krizini ele aldı. İki lider yaklaşık 4 buçuk ay sonra Roma’daki görüşmenin ardından yeniden görüşmüş oldu.

AYRINTILAR GELECEK…

ANTALYA’DA TARİHİ ZİRVE

Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmaların durması ve kalıcı barış için çaba sarf etmeyi sürdüren Türkiye, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba’yı ilk kez Antalya’da bir araya getirdi. Türkiye’nin arabuluculuğu ile düzenlenen tarihi zirve sona erdi.

KULEBA: LAVROV’UN TALEPLERİ TESLİMİYET LİSTESİ GİBİ

Görüşme sonrası konuşan Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, “Görüşme hem kolay hem de zor geçti. Ben buraya insani bir amaçla geldim. Bu toplantıdan çıkarken insani koridorların açılmasını hedefliyordum. Ne yazık ki Bakan Lavrov bununla ilgili karar alacak durumda değildi. Anlaşılan o ki başka karar alıcılar var. Ben tekrar görüşmeye hazırım.” dedi.

Kuleba açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“24 saatlik bir ateşkesi dile getirdik. En acil insani durumları ele alabilmek amaçlanıyordu. Bu konuda ilerleme kat edemedik. Topraklarımızın Rusya’nın işgalinden kurtarılması için çabalarıma devam edeceğim. Çavuşoğlu bizim için çok önemli bir arabuluculuk yaptı. Benim görevim insani koridor oluşturmaktı. Biz şu an savaşı durduramayız çünkü Ukrayna bu saldırıyı yapmadı. Biz şu an savunuyoruz. Lavrov’un talepleri teslimiyet listesi gibi .Çabalarımızı sürdüreceğiz. Ülkedeki insani sorunların çözülmesi için çabalarımız sürecek. Eğer çözüm söz konusu olacaksa bu formatta görüşmeleri tekrar yapabiliriz. Ukrayna’daki savaşın bitirilmesi için ben bu görüşmelere devam edeceğim, sivillerin acısına son vermek için devam edeceğim. Müzakereler 1.5 saat devam etti. Sayın Çavuşoğlu gerçekten çok önemli bir arabuluculukta bulundu. 2 tarafı da konuşturmaya çalıştı. Ben buraya kendi vazifelerimle geldim. Görevim insani koridor oluşturmaktır. Mariupol en zor durumdaki kentimiz.

Lavrov’un Rusya’da yetkili kişilerle insani koridor hakkında bir çözüm bulabileceğini umuyorum. Rusya’nın bizim çocuklarımızı düşünerek, ilaçlara ihtiyaçları olduğunu düşünerek 24 saatlik insani koridorun açılması için bir adım atacaklarını düşünüyorum. Biz şuan savaşı durduramayız çünkü Ukrayna sadece savunmada, savaşı biz başlatmadık.

Bugün yapmak istediğim son şey, umudu yok etmek. Rus ordusunun ülkemizde öldürdüğü birçok kişi var. Bakan Lavrov ile bunu paylaştım. Rus ordusu girmeden önce nükleer santrallerimiz çalışıyordu. Hiçbir sıkıntı yaşamıyorduk. Daha önce santrallerde hiçbir kural ihlali de yaşanmadı. Rus ordusunun yapabileceği en güzel şey çekilmesidir, nükleer santrallerden uzaklaşmasıdır.”

LAVROV: ZELENSKİY BİZİ ANLAMAYA BAŞLADI

Zirveyle ilgili ilk açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, “Herhangi bir şekilde gerçek müzakere yolunun başka bir yere sapmamasını istiyoruz. Bugünkü görüşmelerin sonucunda şu anlaşıldı. Müzakerelerin yerini alabilecek hiçbir şey yok.” dedi.

“Çözüme yönelik her girişimi destekliyoruz.” diyen Lavrov, “Türk arkadaşlarımızın inisiyatifiyle insani konuları ele aldık. Sivillerimizin zarar görmemesi için hangi tedbirleri almamaz gerekiyor bunu konuştuk. Siviller kalkan olarak kullanılıyor. Rusya tarafının insani koridor açılması önerisini tekrarladık. Güzergahlar durumu kontrol edenler tarafından belirleniyor. En güvenli güzergahları seçiyoruz. Son müzakerelerde Rus tarafı kendi münazaralarını ayrıntılı bir şekilde sundu. Tüm tarafların, AB’nin görüşlerinin de ele alınarak Ukrayna krizinin çözüme kavuşturulmasını istiyoruz. Zelenskiy bizi anlamaya başladı, bunu iyi karşılıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Lavrov açıklamalarını şöyle sürdürdü: Eğer özel askeri operasyon nasıl yürüyor diye soruyorsanız bunun değerlendirmesini bizim Savunma Bakanımız ve Devlet Başkanımız vermektedir. Bunun plana uygun olduğu belirtilmiştir. Yurt dışından gelen silahlar konusunun ise çok tehlikeli olduğunu düşünüyoruz. Ukrayna’ya binlerce öldürücü silahlar, seyir füzesi aktardıklarını görüyoruz. Başka ülkelere saldırı hazırlığımız yok ancak yeter ki onlar bize saldırmasınlar. Ukrayna ile alakalı egemenlik konuları Belarus’taki müzakerelerde tartışılacak.

Rusya sınırı yakınında biyolojik çalışmalar yapılıyor. Yasaklanmış bir faaliyetle uğraştıkları açık. AB de aynı şekilde. ABD askerlerinin Ukrayna’da böyle bir şey yapmadığını söyledi. BM yetkilileri de bilgiye sahip olmadıklarını söylediler, bu da bizi şaşırtmıyor. ABD’li askeri yetkililer bunu çok gizli şekilde yürüttüler. Laboratuvarlarda böyle şeyler yaptıklarını biliyoruz. Ukrayna’ya kim silah sokuyorsa, bu hareketlerinin sonuçları olacaktır, bunun sorumluluğunu taşımaktadırlar.

Ukrayna’yı anti Rus haline getirmeye çalışan Batı’dır. 2000’li yıllardan itibaren Ukraynalılardan karar vermelerini istediler. Ya bizimle ya bize karşısın dediler. Nasıl bir ahlak anlayışı bu? Batı yanlısı bir aday olduğunda son dönemde olduğu gibi, 2009’da olmuştu, Ukrayna anayasasına karşı gelerek, Ukrayna Anayasa Mahkemesi’nin 3. tur oylamayı kabul etmesini sağladılar. O zaman hiç kimse hiç kimseyi tehdit etmedi. Ukrayna’yı adım adım Batı yanlısı, deneysel bir enstrüman haline getirdiler. NATO, Ukrayna’nın tamamen özgür olmasını istedi. İstediği bloğu seçmesi için. Askeri üsler konusu gündeme geldi, silahlarla tehdit, bir de şimdi biyolojik laboratuvarlar ortaya çıktı. Biz kesinlikle Ukrayna’daki tutumumuzu herhangi bir şekilde aklamak, anlatmak zorunda değiliz. NATO’lu ya da NATO’suz Ukrayna’nın silahlandırılmasını kabullenemeyiz. Biz Ukrayna’da Neo Nazi devlet eğiliminin böyle devam etmesine izin veremezdik.

PUTİN, ZELENSKİY İLE GÖRÜŞEBİLİR

Biz her zaman görüşmekten yanayız ama burada katmadeğer olmalı. Ukrayna liderleri sadece görüşmek için görüşmeyi tercih ediyor. Burada amaçları net değil, elle tutulur karar alıyor gibi yapmak. Minsk anlaşmaları sürerken Zelenski ‘Haydi bir daha buluşalım’ dedi. Kendisine kararların uygulanmadığını hatırlattık, onlar ‘Yine buluşalım dediler, Paris anlaşmasını uygulayacağız dediler. Böyle sorunun özünü değiştirip dış etkileri konuşmak usulü ile normandiye formatının genişletilmesini istediler. İngiltere, Türkiye katılsın dediler. Başkan Putin reddetmiyor, Zelenskiy ile buluşabilir. ama bu olmadan önce belirli hazırlıkların yapılması şart. Önerilerimiz Ukrayna tarafına ulaştı, spesifik yanıt vermeye söz verdiler.

Ukrayna ile ilgili alınacak kararlarda bizim de görüşümüzün dikkatinin alınmasını istedik. Ukrayna’nın bağımsız bir ülke olmasını istiyoruz. Yeni bir Nazi hükümetinin yönetiminde bir tehdit oluşturmasını istemiyoruz. Ortodoks kilisesinin de faaliyet göstermesini istiyoruz. Durumu sonuna kadar diplomatik yollarla çözme arzusundayız. Pentagon’un Ukrayna topraklarında onlarca askeri biyolojik laboratuvar oluşturduğu iddiaları bizi endişeye düşürüyor. Bu konudaki sorulara cevap istiyoruz. Batı’nın Ukrayna’dan istediği tek şey sürekli bu ülkenin Rusya’ya karşı çalışmasıydı. Yaptırımlar konusunu öyle bir çözeceğiz ki Batılılara asla bağımlı olmayacağız. Öyle tedbirler alacağız ki benzer duruma bir daha düşmeyeceğiz.

NÜKLEER SAVAŞ OLMASINI İSTEMİYORUM

Biz davet eden ülkelere minnettarlığımızı iletiyoruz. Destek vermek isteyenlere minnettarız. Çıkarların dengeli olmasını istiyoruz. Nükleer bir savaş olmasını istemiyorum, olacağına da inanmıyorum.

ÇAVUŞOĞLU: ÇABALARIMIZI SÜRDÜRECEĞİZ

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan da zirveyle ilgili bir paylaşım geldi. Çavuşoğlu, “Barışa ihtiyacın en fazla olduğu bu zamanda, AntalyaDF marjında Rus ve Ukraynalı mevkidaşlarım Lavrov ve Kuleba’yla üçlü formatta görüştük. Temennimiz bölgemizde barışın yeniden tesis edilmesi. Rusya ile Ukrayna arasında diplomasinin işletilmesi için çabalarımızı sürdüreceğiz.” dedi.

SAVAŞ SONRASI İLK TEMAS

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitri Kuleba savaşın başladığı günden beri ilk defa temas kurdu.

ERDOĞAN’DAN YOĞUN UKRAYNA DİPLOMASİSİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya-Ukrayna krizinin başından beri devam ettirdiği diplomasi trafiği yoğun olarak devam ediyor. Erdoğan daha önce Zelenskiy ve Putin başta olmak üzere çok sayıda dünya lideri ile görüştü.

ZELENSKİY İLE GÖRÜŞME

Erdoğan, Zelenskiy ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmişti. Görüşmede Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı ve son gelişmeler ele alınmıştı. Zelenskiy görüşme sonrası Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la rutin görüşmemizi yaptık. İstikrarlı destek için minnettarız. Rusya Federasyonu tarafından sürdürülen saldırganlık ve nükleer terörizm konusunda bilgi verdim. Çatışmaları durdurmayı başarmalıyız” ifadelerini kullanmıştı.

İNGİLTERE İLE KRİTİK TEMAS

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmişti. Görüşmede, Rusyanın Ukraynaya saldırısı başta olmak üzere bölgesel gelişmeler ve Türkiye-Birleşik Krallık ilişkileri ele alınmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede, Rusyanın Ukraynaya saldırısının derhal sonlandırılması ve acilen ateşkese gidilmesi için çaba göstermeyi sürdürdüklerini ifade etmişti.

PUTİN İLE TELEFON GÖRÜŞMESİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz günlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmişti. Görüşmenin ardından Kremlin Basın Servisi tarafından yapılan açıklamada, “Vladimir Putin görüşmede, Donbass’ı korumaya yönelik özel askeri operasyonun gidişatı hakkında bilgi verdi. Bu konudaki temel yaklaşımları ve değerlendirmelerini özetledi, ayrıca belirlenen ana amaç ve hedefleri detaylı biçimde aktardı. Özel harekatın plana ve programa uygun olarak yürütüldüğü vurgulandı” ifadeleri kullanılmıştı. Açıklamada ayrıca Rusya lideri Putin’in görüşmede, Ukrayna’daki milliyetçi ve Neo-Nazi gruplarının sivilleri ‘canlı kalkan’ olarak kullandığını ifade ettiği aktarılmıştı.

“RUSYA TARAFI DİYALOĞA HAZIR”

Açıklamada Rusya’nın diyaloğa açık olduğu aktarılarak, “Rus tarafının anlaşmazlığı çözmek için Ukrayna makamları ve yabancı ortaklarla diyaloga hazır olduğu teyit edildi” denilmişi.

Ukrayna ordusunun yeni saldırılara hazırlandığı ve müzakere süreçlerinin baltalandığı ifade edilen açıklamada, “Bu bağlamda operasyon ancak Kiev’in askeri eylemlerine son vermesi ve talepleri kabul etmesiyle durur” denilmişti.

Açıklamanın sonunda ise, “Planlanan bir sonraki müzakere turunda Ukrayna temsilcilerinin ortaya çıkan gerçekleri tam olarak dikkate alan daha yapıcı bir yaklaşım sergileyecekleri umuldu. Devlet Başkanı Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülkenin diplomatik ve askeri departmanları arasındaki temasların sürdürülmesinin önemini dile getirdi. Putin, Rus tarafının Türk vatandaşlarının muharebe alanlarından güvenli bir şekilde tahliyesi için gerekli tüm yardımı sağlamaya hazır olduğunu iletti” ifadeleri yer almıştı.

AB KOMİSYONU BAŞKANI İLE GÖRÜŞME

Erdoğan, Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiş, görüşmede Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı ile Türkiye-AB ilişkileri ele alındı.