Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi kapsamında İstanbul’da bulunan Afrikalı devlet başkanlarının eşleriyle Tophane-i Amire’de düzenlenen programda bir araya geldi. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’ndan aldıkları bursla Türkiye’de eğitim gören Afrikalı öğrenciler, programın açılışında müzik dinletisi sundu. Programda Emine Erdoğan’ın “Afrika Seyahatlerim” kitabına ilgi gösteren davetliler, kitabı imzalattıkları Erdoğan ile hatıra fotoğrafı çektirdi. Yıllarca süren bu yolculuklar esnasında her duraktan sayısız anı topladığını ve bunları mütevazı bir hatırata dönüştürmek istediğini ifade eden Emine Erdoğan, “Ortaya çıkan bu kitap, sizin bana sunduklarınızın ruhumdaki yankılarından oluştu” dedi.

Afrika’ya yaptıkları tüm seyahatlerde insanlık hallerine dair nice şeye şahit olduğunu belirten Erdoğan, şöyle devam etti:

“Gençlik yıllarını STK’larda yoğun mesaide geçirmiş biri olarak her Afrika ülkesinde mümkün olduğunca STK’larla bir araya geldim. Böylelikle kırılgan grupların sorunlarına dair birinci elden bilgiler aldım. Bunun yanında her ülkede mutlaka yetimhaneleri ziyaret etmeye gayret ettim. Afrika’nın sorunlarına dikkat çekmek için bilhassa uluslararası toplantı ve platformları bir fırsat olarak gördüm. Kadınların güçlendirilmesi ve şartlarının kolaylaşması için çağrıda bulunduğumuz kadar projeler de ürettik. Her 25 Mayıs’ta Afrika Günü’ne özel programlar tertip ediyoruz. Bildiğiniz gibi Ankara’da Afrika El Sanatları ve Kültür Evi açtık. Hem bir örnek hem de Afrika kadınlarına bir destek olması için adil bir pazar oluşturmak istedik. Halihazırda 18 Afrika ülkesinden ürün temin ediyor ve elde edilen geliri olduğu gibi kadınlara bırakıyoruz. Büyük bir mutlulukla ifade etmek isterim ki bu kitabın tüm geliri de Afrikalı kadınların hayatlarını dönüştürmek üzere Afrika Evi’ne bırakılacak.”

Emine Erdoğan, geçen aylarda Birleşmiş Milletler 76. Genel Kurulu kapsamında New York’ta Türk Evi’nin açılışını yaptıklarını ve kitabın tanıtımını da orada gerçekleştirdiklerini anımsatarak, tüm bu çabaların Afrika için yapılması gerekenlerle ilgili uluslararası topluma bir çağrı niteliğinde olduğunu vurguladı. Uluslararası Somali Diaspora Konferansı’nın üçüncüsünün 2019’da İstanbul’da düzenlendiğini hatırlatan Erdoğan, bu tip organizasyonlarda Batılı ülkelerde yetişmiş ikinci ve üçüncü kuşak Afrikalı gençlerle bir araya geldiğini söyledi. Somalili gençlerle de ilham veren görüşmeleri olduğunu aktaran Erdoğan, “Batı dünyasından aldıkları eğitimi Somali’ye aktarmaları için nasıl köprüler kurabileceğimiz hakkında fikir alışverişi yaptık. Kısacası, uluslararası toplumda farkındalık uyandırma gayreti içindeyim” ifadelerini kullandı.

“TARİHE KÖK SALMIŞ DOSTLUĞUMUZU ENGİN BİR VEFA DENİZİNE ÇEVİRDİK”

Erdoğan, bunların yanında kültür alanında da hatırı sayılır projeler gerçekleştirdiklerine değinerek, şunları kaydetti:

“Afrika Yemek Kültürü ve Afrika Atasözleri kitaplarını yayınladık. Bu iki kitapta da hem akademisyenlerle hem de Afrika sefireleriyle çalıştık. Afrika sefireleri, yemek kitabının tariflerini bizzat seçtiler ve Cumhurbaşkanlığı Külliyesi mutfağında pişirdiler. Atasözleri kitabımız da sefireler tarafından derlendi. Elbette yıllardır Afrika için yürüttüğümüz çalışmaları, kısıtlı bir vakte sığdırmak mümkün değil. Ancak şunu mutlulukla ifade etmek istiyorum ki Afrika’yla olan kadim dostluğumuz, karşılıklı çabamız sayesinde, tarih sayfalarında bir bahis olarak kalmadı. Tarihe kök salmış dostluğumuzu engin bir vefa denizine çevirdik.”

Afrika açılımını müteakiben 2013 yılında Afrika Ortaklık Politikası’nın başladığına işaret eden Erdoğan, “Afrika Ortaklık Politikası, kıtanın barış ve istikrarına destek vermeyi amaçlıyor. Bunun yanında ekonomik ve sosyal kalkınmaya da güçlü bir vurgu yapıyor. Karşılıklı iyi niyetlerle bezeli bu dayanışmanın, tüm dünyaya örnek olacağına yürekten inanıyorum” diye konuştu.

“TÜRKİYE’Yİ EVİM GİBİ GÖRÜYORUM”

Programa katılan Gambiya Cumhurbaşkanı Adama Barrow’un eşi Fatoumatta Bah-Barrow, Türkiye’yi şimdiye dek 10 kez ziyaret ettiğini belirterek, “Türkiye’yi kültüründen ötürü evim gibi görüyorum” dedi. Gambiya’da “Muhteşem Yüzyıl” gibi Türk dizilerinin oldukça büyük ilgi gördüğünü söyleyen Barrow, iki halk arasındaki ilişkilerin gelecek yıllarda daha da ileri taşınacağına inandığını söyledi. Barrow, “İlişkiler, nesillerden nesillere taşınan bir şey. Halihazırda temeller atıldı. İki büyük halk tarafından bu temel atıldı. Şimdi gençlere ulaşacak ve onlar bunu büyütecek” ifadesini kullandı.

Zirvede iklim değişikliği meselesinin ele alındığını ve bunun sadece Türkiye ya da Afrika’yı değil bütün dünyayı etkilediğini kaydeden Barrow, Emine Erdoğan’ın bu konudaki çabalarının önemine değindi. Barrow, “Türkiye ve Afrikalı first lady’ler bu konuda iş birliği yapabilir. Türk First Lady Emine Erdoğan bu konuda oldukça tecrübeli. Ondan birçok şey öğrenebiliriz. Ondan öğrenip bunu ülkemizde uygulamak istiyoruz. Batı Afrika’da plastik kullanımının yasaklanmasına ilişkin inisiyatifin öncülerindenim. Burada doğru yerde olduğumu düşünüyorum” diye konuştu.

“EŞİT MUAMELE GÖRECEĞİMİZ BİR ORTAKLIK ARIYORUZ”

Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio’nun eşi Fatima Maada Bio ise Türkiye’yle ilişkilerin ilerletilmesinden memnuniyet duyduğunu ifade etti. Bio, “Vaktimizin çoğunu Batı ülkeleriyle ittifak kurmak, ilişkilerimizi geliştirmek için harcadığımızı düşünüyorum. Türkiye’yle neden ortak olmayalım? Afrika’ya genellikle ne yapılması istendiği söyleniyor. Bizler ortak arıyoruz ve eşit muamele göreceğimiz bir ortaklık arıyoruz” diye konuştu.

Zamanının çoğunu aktivizmle geçirdiğine değinerek, iklim değişikliğinin tüm dünyayı tehdit ettiğine dikkati çeken Bio, bu tür krizleri aşmanın yolunun “doğru liderlik” olduğunu söyledi. Bio, Türkiye ve Afrika arasındaki ilişkilerin her geçen gün büyüdüğüne ve Türkiye’nin çeşitli zorlukları aştıktan sonra iyi yere gelen bir ülke olarak örnek olduğuna dikkati çekti.

Programa Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Farmajo’nun eşi Saynab Abdi Moallim, Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio’nun eşi Fatima Maada Bio, Komorlar Birliği Cumhurbaşkanı Azali Assoumani’nin eşi Ambari Azali ve Gambiya Cumhurbaşkanı Adama Barrow’un eşi Fatoumatta Bah-Barrow katıldı. Ayrıca Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun eşi Hülya Çavuşoğlu’nun yanı Afrikalı bakanlar, Türkiye’nin Afrika ülkelerinde görev yapan kadın büyükelçileri ile Afrikalı büyükelçilerin eşleri, siyasetçiler, akademisyenler ve STK temsilcileri ile öğrenciler de programda yer aldı.