Bakan Soylu, Giresun Koordinasyon ve Değerlendirme Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, 22 Ağustos 2020’de Giresun’da meydana gelen ve 11 vatandaşın hayatını kaybetmesine, 47 kişinin yaralanmasına ve 4 kişinin de kayıp statüsünde olmasına sebebiyet veren sel afetinin ardından iyileştirme çalışmalarının son durumunu değerlendirmek üzere bir araya geldiklerini belirtti.

Afet sonrası iyileştirme çalışmalarında iki hedeflerinin olması gerektiğini ifade eden Soylu, şunları kaydetti:

“Birincisi, kaybedileni tamamen yerine koymak, insanların hayatını afet öncesindeki hale getirmek, can kayıpları hariç her türlü kaybı tamamen geri getirmek. İkinci hedef de aynı afetin tekrar yaşanmamasını temin edecek önlemleri almaktır. Yağmur elbette ki tekrar yağacak. Elbette ki tekrar yüksek miktarda yağacak, ancak bunun bir sele dönüşmemesi için gereken önlemleri almak durumundayız. İşte bunu, tam da bu çalışmalarımız sırasında yapmamız lazım. İyileştirme çalışmalarımız sırasında bu noktayı atlarsak, gelecekte karşılaşacağımız maliyet hem insan canı hem de maddi maliyet, bizim kimseye izah edemeyeceğimiz bir maliyet olur.”

Soylu, afet neticesinde alınan hasarların bir yanıyla zarar, bir yanıyla da değişim için fırsat olduğunu vurgulayarak, “Dünyadaki pek çok ülke, afetler sonrasında zarara yol açan yapılaşma sorunlarını, ihmallerini, afet sonrası iyileştirme çalışmalarında hallettiler. İlgili kanunları çıkardılar, tedbirlerini aldılar. Yaşanan afet olayı dolayısıyla direnç kırılmış olduğu için bir nevi afeti geleceğe ait bir fırsat haline dönüştürmüşler. Onun için bizler de buradaki çalışmalarımızda hiçbir gereklilikten, bilimsel ve teknik olarak yapılması gerekenden sarfınazar etmeden bu çalışmalarımızı gelecekteki olası afetlerden zarar görmeyecek şekilde gerçekleştirmemiz lazım.” diye konuştu.

Giresun’daki afette yaşanan can kaybına değinen Soylu, “332 milyon 415 bin lira ödenek ve yardım aktarıldı şu ana kadar. 1 milyar 879 milyonluk, afet kapsamında bir yatırım harcamamız var. Yani 2,2 milyarlık bir maddi maliyet söz konusudur. Sadece Giresun ilindeki bir afet için.” ifadesini kullandı.

Bu afette yaşanan insan kaybı ve maddi maliyetle tekrar karşılaşmamaları gerektiğini belirten Soylu, “Bunun da anahtarı, sizlerin elindedir. Çalışmalarımızda bu konuya hassasiyet göstermenizi ve bu ilkeden hiçbir kararınızda taviz vermemenizi istirham ediyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

Afetin ardından köy yolları, su ve elektrik iletim hatları gibi alanlarda yürütülen çalışmaları anlatan Soylu, hasar tespit çalışmalarının tamamlandığını, toplam 1749 binada 5 bin 264 bağımsız bölümün incelendiğini söyledi.

Soylu, burada yeni konut yapımında, yer göstermelerde, Karadeniz’in genelinde büyük bir sorun olan hisseli mülkiyet yapısının karşılarına çıktığına işaret ederek, “Vatandaşın yıkılan evi hisseli, yeni yapılacak evin hisseli olması gerekiyor, yer göstermelerde yine hisseli arazi sorunu var. Muvafakat veya feragatname alma sorunu karşımıza çıkıyor. Bu konuda vatandaşlarımızla diyaloğu arttırmamız ve uygun olan hazine arazisi ve meraların kabulü konusunda biraz daha gayret etmemiz lazım. Aksi takdirde çalışmaların gecikmesi, bu gecikmelerden kaynaklanan birtakım sorunlar da ortaya çıkmaktadır.” dedi.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, şöyle devam etti:

“Özellikle acil yıkılacak olan toplam 137 binanın 133 tanesi, altyapı ve kentsel dönüşümle tespit edilen Tirebolu Eymür’de 7 bina, Doğankent merkezde 15 bina, ağır hasar raporu tutulan 6 resmi bina olmak üzere toplamda 161 bina yıkılmıştır. Dereli ilçe merkezinde riskli alan olarak ilan edilen bölgede 93 bina, 276 konut, 162 ticari ve 4 bina kamu binası olmaz üzere 97 bina yıkılmış, 274 konut, 169 ticari için 90 milyon 615 bin lira kıymet takdiri yapılmıştır. Doğankent ilçe merkezinde ise 13 konut için 3 milyon 292 bin lira kıymet takdiri gerçekleştirilmiştir. Yine ifade etmem gerekir ki afet kapsamında yapılacak evler çevresinde, Toplu Konut İdaresi ile yapmış olduğumuz protokoller çerçevesinde TOKİ tarafından Merkez Mahallesi 72 konut, 82 dükkan inşaatı altyapı ve çevre düzenlemesi işi, Sütlüce Mahallesi için ise 142 konut inşaatı altyapı ve çevre düzenlemesi işi devam etmektedir.”

Doğankent’te, Merkez Mahallesi’nde 156 konut, 70 dükkan, altyapı ve çevre düzenlemesi işinin yapımının devam ettiğini aktaran Soylu, “Merkez, Dereli, Doğankent, Tirebolu ilçeleri ve köylerinde birinci etap 125 adet ahırlı köy evi inşaatı ve Dereli ilçesi geçici konteynır yapıları inşaatlarıyla altyapı ve çevre düzenlemesi işi, Giresun merkez Dereli, Doğankent, Tirebolu ilçelerinde ve köylerinde ikinci etap 125 adet ahırlı köy evi inşaatı işi de devam etmektedir.” bilgisini paylaştı.

Süleyman Soylu, Devlet Su İşleri’nin 18 köprü ve menfez hasarı, 800 metre duvar ve tahkimat hasarı tespiti yaptığını belirterek, “Bunlarla ilgili de özellikle Gelevera, Harşit, Yağlıdere, Aksu ve Batlama Çayı ve yan kolları dere yataklarında tespiti yapılan 1 milyon 450 bin metreküp rüsubi malzeme İl Özel İdaresi işbirliği ile kaldırılmıştır. Yatırım programında yer alan ve yeni giren toplam 36 taşkın ve rüsubat kontrol projesi, bunların 11’i inşaat halinde, 18’i ihale değerlendirme sürecinde, 2 iş için ihale tarihi alındı, 5’inin ise ihale hazırlıkları devam etmektedir.” açıklamasında bulundu.

“PROGRAMDAKİ TAŞKIN KORUMA İŞLERİNİN TOPLAM YATIRIM BEDELİ 590 MİLYON LİRADIR”

Programdaki taşkın koruma işlerinin toplam yatırım bedelinin 590 milyon lira olduğu bilgisini veren Soylu, “2021 yılında 22 milyon lira daha ödenek sağlanmıştır. Dereli ilçesinde 1 geçirgen tersip bendi inşaatı, Keşap ilçesinde 2 tersip bendi uygulama projeleri yapımı devam etmektedir. Akkaya Deresi üzerinde 1 klasik, 1 geçirgen tersip bendi imalatları ve taşkın kontrol duvarı imalatları devam etmektedir.” ifadesini kullandı.

Soylu, İl Özel İdaresi’nce afette zarar gören 13 ilçedeki 179 köy yolundan kapalı durumdaki 118’inin ulaşıma açıldığını hatırlatarak, “İl Özel İdaresi yol ağında bulunan 9 bin 413 kilometre yol güzergahının 2 bin 120 kilometrelik kısmı afetten etkilenmiştir. Kısmen veya tamamen ulaşıma kapanan 826 kilometrelik yol güzergahı yapılan çalışmalarla faal hale getirilmiştir.” diye konuştu.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca 15 milyon 450 milyon ödenek gönderildiğini kaydeden Soylu, “Ayrıca ilimize yol hasarları için 13 milyon lira, içme suyu hasarları için de 12 milyon lira ödenek, Valilik emrine gönderilmiştir. Valilik emrine gönderilen ödenekler, amacı doğrultusunda kullanılmak üzere kaymakamlıklara aktarılmış ve bunlar da kaymakamlıklarda çeşitli şekillerde bu dediğimiz hasarların onarılması suretiyle gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır.” dedi.

Bakan Soylu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Cumhurbaşkanlığı Strateji Daire Başkanlığından alınan ve AFAD tarafından aktarılan birinci dilim 50 milyon lira ödenekten birinci etapta afete maruz kalan ilçelerimizde toplamda 135 köy ve grup yolunda yapımları planlanan 224 istinat duvarı, 132 kutu menfez imalatları için 21 milyon 210 bin lira KDV dahil bedel ile sözleşme imzalanarak, yer teslimleri yapılmış ve çalışmalara başlanılmıştır. Yine ikinci etap çalışmalarında afete maruz kalan ilçelerde 117 köy ve grup yolunda 208 istinat duvarı, 129 kutu menfez imalatları için 21 milyon 131 bin lira yaklaşık maliyet bedeli üzerinden ihale süreci tamamlanmış olup, 16 milyon 112 bin lira bedelle sözleşmeye bağlanmıştır.”

Süleyman Soylu, Cumhurbaşkanlığı Bütçe ve Strateji Daire Başkanlığından alınan ve AFAD tarafından İl Özel İdaresi’ne gönderilen ikinci dilim ödenek olan 70 milyon lira ile de köy ve grup yollarında ödenekler dahilinde yol altyapı çalışmalarına devam edildiğini dile getirdi.

Soylu, “3’üncü etap çalışmalarında afete maruz kalan ilçelerde 111 köy ve grup yolunda, 99 istinat duvarı, 67 kutu menfez imalatları için 24 milyon 876 bin lira yaklaşık maliyet bedeli üzerinden ihale süreci tamamlandı. Bu da rekabetli bir şekilde yapıldı ve 15 milyon 651 bin lira bedelle sözleşmeye bağlandı. Özellikle İl Özel İdaresi’ne, bu rekabet açıcı, açık ihale yapıcı ve hem tasarruf hem de az parayla çok iş, çok parayla daha çok iş yolunu açtığı için teşekkür ediyoruz. Bu kapsamda geriye kalan imalatların dördüncü etap proje çalışmaları devam etmekte olup, yaklaşık 67 milyon 25 bin lira ile imalatların tamamlanması beklenmektedir.” ifadesini kullandı.

Acilen içme suyu sağlanabilmesi için bazı köylere 1 milyon 520 bin lira bedel ile 237 bin metre içme suyu borusu alındığını anımsatan Soylu, “117 köye dağıtımı yapılarak su ihtiyacı karşılanmıştır. Devamında yapılan hasar tespit çalışmaları sonucu, 16 milyon lira yaklaşık maliyet hesabı çıkarılmış ve gönderilen 12 milyon lira ödenek ile 10 ilçede 63 içme suyu projesi ihale edilmiş ve imalatlarına başlanılmıştır.” dedi.

Soylu, Çaldağ Köy Meydanı yapım işi kapsamında, 573 bin lira bedel ile sözleşme imzalanarak, yer teslimi yapıldığını da aktardı.

KARAYOLLARI’NIN ÇALIŞMALARI

Karayolları’nın çalışmalarına değinen Soylu, “Onlar da burada Sayın Bakanımızın talimatlarıyla çok önemli adımlar attılar. En önemli meselelerden bir tanesi köylere giderken grup yollarında yolların altları boşalmıştı. Karayolları 9 milyon, Özel İdare 10 milyon harcayarak, ilk önce boşalmış yolların altı istinat duvarlarıyla beraber tahkim edildi ve gerçekleştirildi. Yolların çökmesi, Allah muhafaza bir kazayla karşı karşıya kalmamız ki biz de o dönemde o yolların üzerinden çok geçtik, hepsi bir tehdit, tehlike içeriyordu.” diye konuştu.

Soylu, sel nedeniyle yıkılan 8 köprünün ihalesinin yapıldığını belirterek, “16 Ekim 2020’de 170 milyon 597 bin lira bedelle sözleşme imzalanarak, 27 Ekim 2020’de çalışmalara başlanmıştır. Sonra şehitlerimizin de adı verilen köprü 30 Aralık tarihinde yani yıl bitmeden, ‘Bu köprü hazırlanacak, yapılacak’ dendi, Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatı böyleydi. Sağ olsun Sayın Bakanımız da Karayolları da büyük bir gayretle, çalışmayla bunu tamamladı. Bütün gayretlere burada minnet ve şükranlarımızı ifade ediyoruz.” görüşünü paylaştı.

Söz konusu afetten, 755 kilometrelik Giresun Karayolları yol ağının yüzde 42’sinin etkilendiğine dikkati çeken Soylu, “Bu konuda toplam maliyet 803 milyon 450 bin liradır. 34 grup köy yolundaki 115 köy yolunun tespiti yapılmış olup etkilenen toplam uzunluk ise 370 kilometredir ve bu konuda da Karayolları ile Ulaştırma Bakanlığıyla bir mutabakat sağlanmıştır. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimat ve tensipleriyle AFAD’a ödenek gelecek ve AFAD da Karayollarının yapacağı bu işlerdeki ödeneği Karayollarına aktarmış olacak. Karayolları zaten bunların çok büyük ölçüde hazırlıklarını, planlarını, programlarını yapmışlardı. Şimdi de Allah nasip ederse bu 370 kilometrelik ağın 4 etap halinde ihalesine çıkacaklar.” bilgisini verdi.

Bakan Soylu, afetlerin canlarını yaktığını ve aynı zamanda büyük bir maliyetle kendilerini karşı karşıya bıraktığına işaret ederek, yine yağmurlar yağacağını, deprem bölgelerinde depremler yaşanabileceğini, görevlerinin bunlardan en az etkilenecek sistemi kurmak ve bu afetlerin her birine yönelik tedbir almak olduğunu vurguladı.

Giresun milletvekillerinin, gerek Meclis’te gerekse Ankara temaslarında bu konunun peşini hiç bırakmadıklarını belirten Soylu, şunları söyledi:

“Eğer bu iş toparlanmışsa herkesin gayreti, Sayın Cumhurbaşkanımızın takibi, talimatları, tüm bakanlıklarımızın ortaya koyduğu büyük fedakarlık gösteren, işini takip eden bir çalışma süreci, özellikle valilerimizin, valimizin, belediye başkanımızın, tüm yerel yöneticilerimizin ortaya koyduğu bir çalışma, ama bir şekilde de milletvekillerimizin meselelerini sürekli Ankara’da takip edip ortaya koydukları gayretli çalışmaları ve bir sinerjiyle oluşan bir sonuç. İnşallah amacımız, en yakın zamanda Giresun’daki bu afetin hasarlarının tamamen ortadan kalktığı, yeniden hasar olmayacak tertip ve düzenin, ilke ve kuralların hep birlikte tarafımızca oluşturulduğu bir sürece ulaşmaktır.”

“ŞU ANA KADAR 10 MİLYON VATANDAŞIMIZA BİREBİR ULAŞMIŞ DURUMDAYIZ”

Soylu, 22 Ağustos’taki afette hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, kayıpların yakınlarına sabır, yaralananlara ise sağlık ve afiyet diledi.

Her şeyi yerine getirebildiklerini dile getiren Soylu, “Ama canla ilgili acizliğimiz ve teslimiyetimiz söz konusu. Onun için insanların bize emanet ettiği yönetme ehliyetini de ortaya koyarken, bu sorumluluğumuzu hiçbir daim unutmamalıyız.” dedi.

Soylu, 2021 yılının “Afet Eğitim Yılı” olduğunu hatırlatarak, “Şu ana kadar sadece 6 milyon vatandaşımıza Ocak 1’den itibaren yüz yüze eğitim verdik. Hedefimiz 51 milyon. Bu arada 3,5 milyon vatandaşımız da bizim 1 saatlik bir eğitim videomuz var, onu indirmiş ve tamamını izlemiş. Yani şu ana kadar 10 milyon vatandaşımıza birebir ulaşmış durumdayız.” diye konuştu.

Toplantıya, İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı, Giresun Valisi Enver Ünlü, AK Parti Giresun milletvekilleri Cemal Öztürk, Kadir Aydın ve Sabri Öztürk, Belediye Başkanı Aytekin Şenlikoğlu, AFAD Başkan Vekili Hamza Taşdelen, kaymakamlar ve ilgili kurum müdürleri katıldı.