İlber Ortaylı’nın önerdiği bu dört film, hem tarihi ve kültürel zenginlikleri ile hem de sinematografik başarıları ile dikkat çeker.
1. Potemkin Zırhlısı – Bronenosets Potyomkin (1925) – IMDb: 7.9
İlber Ortaylı film önerileri arasında yer alan yapım, Odessa halkının dramını ve Potemkin savaş gemisinde kötü şartlar altında yaşamaya mahkum edilmiş gemi tayfasının hikayesini anlatıyor. Çarlık Ordusu, Rus-Japon savaşı sırasında yenilgiye uğrayıp zayıf düşer ve köylü ayaklanmalarını bastırırken, daha da güçsüz konuma gelir. Çarlık subayları gemi mürettebatına baskı yapar. Mürettebatın yatma yerleri, yedikleri, içtikleri ve çalışma koşullarının dayanılmazlığının yanında subayların bu davranışları da işi katlanılmaz boyutlara taşır. 27 Haziran 1905’te Potemkin Zırhlısı’nda bir isyan başlar. Ayaklanmayı bertaraf etmek üzere gönderilen savaş gemilerinde denizciler, ayaklananların üzerine ateş açmayı reddeder ve böylece Potemkin Zırhlısı’nın ayaklanması daha da güçlenir. Yakıtı ve erzakı azalan gemi daha sonraları Romanya hükümetine teslim olur.
Oyuncular: Aleksandr Antonov, Vladimir Barsky
Yönetmen: Sergey Ayzenştayn, Grigoriy Aleksandrov
2. Aleksandr Nevskiy (1938) – IMDb: 7.5
Film, Novgorod’da yaşayan Ruslar ile Alman Teutonic şövalyeleri arasındaki savaşı anlatmaktadır. Alman şövalyeler, Pskov şehrine inerler ve şehri istila edip halkı kılıçtan geçirirler. Aleksandr Nevskiy, halkını toparlar ve onun önderliğinde Peypus Nehri’nin donmuş yüzünde savaşa tutuşulur. Sayıca üstün olan Novgorodlılar Alman işgalcilerini yenerler.
Oyuncular: Nikolay Çerkasov, Andrei Abrikosov, Nikolai Okhlopkov
Yönetmen: Dmitri Vasilyev, Sergei Eisenstein
3. Bir Kuşak – Pokolenie (1955) – IMDb: 7.1
İlber Ortaylı film önerileri listemizde yer alan diğer bir yapım olan Bir Kuşak, Nazi işgalindeki Polonya’yı konu ediniyor. Filmde, 2. Dünya Savaşı’nda Almanların Polonya’yı işgali sırasında aşk ve zorluklarla yetişkinliğe ulaşan gençlerin hikayesi anlatılmaktadır.
Oyuncular: Urszula Modrzynska, Roman Polanski, Franciszek Pieczka, Zbigniew Cybulski
Yönetmen: Andrzej Wajda
4. Düğün – Wesele (1973) – IMDb: 7.0
Film, Krakow’da yaşayan ve bir köylü kızıyla evlenmeye karar veren Polonyalı bir şairi konu alıyor. Düğüne, Polonya toplumunun her kesiminden insanlar katılır. İlber Ortaylı’nın önerdiği yapım, 20. yüzyılın başında yazılmış Polonya dramının belirleyici bir eseri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bir düğünde dönen entrikalar ve oyunlar üzerine, kara komedi türünde bir Polonya filmi de denilebilir.
Oyuncular: Daniel Olbrychski, Marek Walczewski, Izabela Olszewska, Ewa Zietek
Yönetmen: Andrzej Wajda
