Aysel YÜCEL
Yılın ilk çeyreğini tarihi satış rekoruyla kapatan otomotivcilerin gözü Merkez Bankası’nın (MB) 15 Nisan’da açıklayacağı faiz kararı ve döviz kurunda. Çip krizi ve pandeminin seyri de tedarik için önemli olacak.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD), mart ayı satış rakamlarını geçen cuma açıkladı. Mart ayında otomobil ve hafif satışları yüzde 92.8 artarak 96 bin 428 oldu. Böylece bugüne kadarki en yüksek mart ayı satışına ulaşıldı. Bu tarihi rekor, ilk çeyrek için de geçerli oldu. Ocakmart döneminde yüzde 59.7 artışla, 198 bin 660 bin adetlik rekor satış yapıldı. Mart ayında, beklentilerin üzerinde gerçekleşen bu satış performansında faiz ve kur artışının talebi öne çekmesi etkili oldu. Sektör temsilcileri son haftaya kadar 85-90 bin adetlik satış öngörüyordu. Özellikle ayın son haftasında showroom’larda uzun kuyruklar oluştu.
Ancak sektör temsilcileri, yılın ikinci çeyreğinde satış performansının aynı hızda olmayacağını öngörüyor. Yüksek faiz ve kurdaki artışa bağlı olarak fiyatların yükselmesi, dolayısıyla satışların hız keseceği tahmin ediliyor. ODD Başkanı Ali Bilaloğlu, “Nisan ayında rekor beklemiyoruz. Ancak yine de hareketli bir pazar olur. 10 yıllık ortalamalara paralel olur. Mayıs ve haziran aylarında ise nisan ayında gerçekleştirilecek Merkez Bankası toplantısındaki faiz kararı belirleyici olacak. İlk üç ayını sonucuna göre hesaplarsan yıl sonu 800 bin adedin üzerine çıkar ama bu kadar karmaşık, bu kadar bilinmezin olduğu bir ortamda bu tahmini yapmak oldukça zor” dedi.
“Her şey kurdaki dalgalanmaya bağlı olacak”
Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. CEO’su Ali Haydar Bozkurt, yılın kalan 9 ayının sektör adına biraz daha zor geçeceğini dile getirerek, “Çünkü yüksek faiz ve yüksek kurlar söz konusu. Her şey kurdaki dalgalanmalara bağlı olacak. Ayrıca hem araç bulunurluğu konusu hem de pandemiden dolayı ortaya çıkan şartlar sektördeki tüm markaların endişeyle takip ettiği bir konu, bekleyip göreceğiz” diye konuştu. Yüce Auto-Škoda Genel Müdürü Zafer Başar da “Satışlarda faiz ve kur çok etkili olacak. Müşteriler, kurun dalgalanmasından çok etkileniyorlar. Ayrıca nisan ayında Ramazan’ı da unutmamak gerek” dedi.
Yeterli stok olsa markalar binlerce araç daha satacaktı
Mart ayında 96 bin adedi aşan rekor otomobil ve hafif ticari araç satışına rağmen, arz talebin gerisinde kaldı. Birçok marka araç olsa binlerce adet fazla satacaktı. Arzın yetersiz kalmasındaki en büyük etkenler ise çip krizi ve pandemi kaynaklı üretimde yaşanan aksamalar oldu. Toyota CEO’su Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. CEO’su Ali Haydar Bozkurt, “Mart ayında gerçekleştirdiğimiz rekor satışın 4 bin adet daha üzerine çıkabilirdik. Çünkü en çok satan modelimiz Corolla yoğun bir talep almasına karşın maalesef ayın daha 10’u olmadan stoklarımızda bitmişti” dedi. Toyota Coralla mart ayında liderlik koltuğuna otururken, Türkiye’nin en çok satan modellerinden Egea’nın tahtını kaptı. Egea’nın satışlarda ikinci sıraya gerilemesinde Tofaş’ın çip krizi nedeniyle 15 Mart-5 Nisan tarihleri arasında üretime ara vermesi de etkili oldu. DÜNYA’ya konuşan, Skoda, Ford ve Fiat yetkilileri yeterli stok olsa daha fazla satış yapacaklarının altını çizdi.
“Yüzde 45 ÖTV diliminde 1 model kaldı”
ODD Başkanı Ali Bilaloğlu, ÖTV matrahların artık güncellenmesi gerektiğini vurgulayarak “Gelir idaresi ÖTV matrahlarını güncelleyemiyor. Çünkü yetki dahilinde değil. Bizim beklentimiz matrahların yükselmesi yönünde. Yüzde 45 ÖTV’ye 1 model giriyor. Kur artışı bu şekilde sürerse 45-50’ye giren araç sayısı kalmayacak. 30 yıllık ÖTV sistemi artık çok yamalı bohça haline geldi. Türkiye’nin otomotiv sanayisinin dünya ile mücadele etmesi için vergilendirme sistemi yeniden yapılandırılmalı”dedi.
İhracatta en yüksek ikinci mart
Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre, Türkiye otomotiv endüstrisinin ihracatı mart ayında yüzde 40 artışla 2,9 milyar dolar oldu. Bu yıl ihracat hedefi 30 milyar dolar olan otomotiv sektörünün ilk çeyrek ihracatı da yüzde 10 artışla 7,7 milyar dolara ulaştı. Martta en büyük ürün grubu yüzde 36,5 artışla 1 milyar 49 milyon dolar ihracat gerçekleştiren tedarik endüstrisi olurken, binek otomobil ihracatı yüzde 31 artarak 1 milyar 35 milyon dolar, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ihracatı yüzde 82 artarak 549 milyon dolar ve otobüs-minibüs-midibüs ihracatı da 4,5 azalarak 98 milyon dolar oldu. OİB Yönetim Kurulu Başkanı Baran Çelik: “Geçen ayki yüksek artışta, pandeminin etkisinin geçen yıl mart ayından itibaren görülmeye başlanması da baz etkisi yarattı. Martta tedarik endüstrisi, binek otomobiller ve eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ihracatımız çift haneli artış gösterirken, aynı şekilde en fazla ihracat yapılan ilk 10 ülkenin dokuzuna da çift haneli artış kaydettik” dedi.
‘Çılgın kampanya’ Toyota’ya tarihi rekor getirdi
Toyota, Türkiye otomotiv pazarındaki son 30 yıllık tarihinde en yüksek aylık satışını gerçekleştirerek kendi rekorunu kırarken, Corolla modeli de mart ayı ve ilk çeyrekte segmentinde en çok satılan model oldu. Mart ayında 2 bin 306’sı hibrit olmak üzere 7 bin 935 adetle Türkiye’de üretilen Corolla tüm rakiplerini geride bırakırken, yılın ilk 3 ayı sonunda da 15 bin 369 adetlik satışa ulaşarak ilk sıraya yerleşti. Toyota, Mart ayında 9 bin 455 adetlik tarihi rekor satış gerçekleştirirdi ve 2021 yılının ilk çeyreğinde 17 bin 631 adetlik satışa ulaştı. Toyota’nın rekor mart satışıyla birlikte, yılın ilk çeyreğinde geçtiğimiz yılın ilk çeyreğine göre satışlarda yüzde 120 oranında artış gerçekleşti. Toyota’nın mart ayındaki satışlarında hibritlerin oranı yüzde 28 olurken, yılın ilk çeyreğinde de bu oran yüzde 36 olarak kayıtlara yansıdı. Toyota, Türkiye otomotiv pazarında binek otomobil segmentinde yüzde 11,1, toplam pazarda ise yüzde 9,8 pay aldı.
Škoda satışları %300’e yakın arttı
Škoda, mart ayında geçen yıla göre yüzde 299 ile sektördeki en büyük artışı gösterdi. Aynı zamanda marka tarihinin en yüksek satış adetlerini de gerçekleştiren Škoda en çok satan ilk 5 marka arasındaki yerini aldı. Toplam binek otomobil pazarı mart ayında yüzde 91.4 büyüyerek 76 bin 357 adetle kapanırken Škoda, 5 bin 204 adetlik satışla birlikte yüzde 6.81’lik rakor pazar payı elde etti. Škoda mart ayında, aylık rekorun yanı sıra 2021 yılı ilk çeyreğinde şimdiye kadarki en yüksek ilk çeyrek başarısına imza attı. 2021 yılının ilk üç ayında gerçekleşen 9 bin 842 adetlik satış, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 162 artış gösterdi. İlk çeyrek verilerine göre Škoda’nın Türkiye binek otomobil pazarında payı yüzde 6.3 olarak gerçekleşti. Yüce Auto-Škoda Genel Müdürü Zafer Başar, ilk 3 ayda yıla 7 modelle girmenin verdiği enerji ile tarihi bir satış başarısı gösterdiklerini vurguladı.
