AYSEL YÜCEL
Döviz kuru ve faizlerdeki artış otomotiv sektörünün hızını kesecek. Eldeki stoklar nedeniyle henüz kur artışı fiyatlara yansıtılmadı. Ancak, nisan ayı itibarıyla fiyatların yükselmesi bekleniyor. Yüzde 6’yı aşması beklenen fiyat artışı, satışları da frenleyecek. Kur artışının en fazla yüzde 80’lik ÖTV dilimine giren orta segment araç satışlarını etkileyeceği öngörülüyor.
Otomotiv pazarı yıla hızlı başlamış, ocaktan sonra şubat ayında da aylık bazda son 10 yılın rekoru kırılmıştı. Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2021 yılı ocak-şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 37,4 artarak 102 bin 232 adet olarak gerçekleşti. Henüz mart ayı otomobil ve hafif ticari araç satış rakamları açıklanmadı ancak, bu ayın da hareketli geçtiği biliniyordu. Bu ay yaklaşık 90 bin adetlik satış bekleniyor.
Sektör temsilcileri, kur ve faizlerdeki artışın otomobil satışlarına etkisini DÜNYA’ya değerlendirdi.
Markalar fiyatları nisanda revize edecek
“Satışların seyrine en hızlı kur etki ediyor”
Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. CEO’su Ali Haydar Bozkurt: Kurların artış ya da düşüşü, otomobil fiyatlarında anında bir değişime yol açmıyor. Burada en belirleyici unsur araçların stoklara ne zaman girdiği ve stok seviyeleri. Aslında önceki yıllara göre kıyasladığımızda, sıfır araç fiyatları döviz bazında artmamış gözüküyor. Fiyatlara, kur hareketlerine bağlı olarak yapılan TL artışları yansımış durumda. Bunlar zaruri olarak yapılan artışlar. Bazı ürünlerin fiyatının döviz artışı kadar dahi artmadığı görülebilir. Euro 1 birim arttıysa, fiyatlara yansıması 0,3 birim seviyesinde oldu. Otomotiv sektöründe satışların seyrine en hızlı etki eden döviz kurunun seviyesidir. Döviz düşünce satışlar genel olarak artar. Bu yılın kalan 9 ayında, yüksek faiz ve yüksek döviz kurunun satışlara olumsuz etki etme ihtimali de daha yüksek görünüyor. Ancak, fiyatlar daha fazla artmadan otomobil almak isteyen bir kesim var ki, onlar da pazarın hareketli geçmesine destek veriyorlar. Bir başka faktör de, kurların etkisiyle artan maliyetler. Bu nedenle, otomobillerin bir üst ÖTV dilimine girmeye başlaması söz konusu olabiliyor. Bu da satışları olumsuz etkiliyor.
“Faiz artışı da olumsuz etkileyecek”
Ford Otosan Pazarlama, Satış ve Satış Sonrası Genel Müdür Yardımcısı Özgür Yücetürk: Kurlarda artış ,çok yakın zamanda gerçekleştiği için öncelikle biraz izlemek ve kurun hareketini gözlemlememiz gerek. Bugün fiyatlarımıza kurun artmasına bağlı olarak bir artışı yansımadı. Ancak kurdaki artış kalıcı olursa, belli bir süre içinde fiyatlara da maliyet artışı olarak yansıyacağını söyleyebiliriz. Önümüzdeki dönemde fiyatların kura bağlı artması satış temposuna olumsuz yansıyabilir. Bununla birlikte satış temposuna etki eden diğer bir etken de tüketici kredileri. Son dönemde faizlerde yaşanan artış da bu anlamda satışlar üzerinde olumsuz etki üretebilir. Kur artışındaki hareketi izleyerek, satışlar üzerindeki etkisini önümüzdeki dönemde daha net görebiliriz.
“En çok orta segmenti etkileyecek”
Yüce Auto Skoda Genel Müdürü Zafer Başar: Kur artışı henüz fiyatlara yansımadı. Ay sonuna kadar fiyatlarımızı muhafaza edeceğiz. Kur artışıyla birlikte faizler de artış gösterdi. Özellikle yüzde 80 vergi diliminde konumlanan araçlar için talepte yavaşlama ihtimali yüksek gözüküyor. Ancak yüzde 50 vergi dilimindeki araçların fiyat konumu ile birlikte buradaki araçların talebinin canlı kalmasını öngörüyoruz. Pazarın ilk 3 ayda beklenenden fazla olan büyümesinin ikinci çeyrekte daha sakin geçeceği öngörülebilir. Ancak geçen sene pandemi nedeniyle olumsuz etkilenen 2. çeyrek sonuçlarına göre yine büyüme olacaktır. Markalar kampanyalarını kendi maliyet ve stok koşullarına göre belirlemektedir. Bugünkü şartlarda oluşan kur ve finansman koşullarını göz önüne aldığımızda Mart ayında sunulan fiyat ve kredi kampanya koşullarının nisan ayında gerçekleşme şansının çok düşük bir ihtimale sahip olduğunu öngörüyoruz. Pazar koşullarını dinamik olarak takip edip siparişle siparişlerimizi tüketicilerimizin tercih edeceği özellik ve fiyat koşullarına uyumlu hale getirmek için çabalarımız devam edecek.
“Kur, kademeli olarak fiyatlara yansır”
Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer: Kur artışı henüz fiyatlara yansımadı. Ancak kurda bir gevşeme olmazsa kademeli olarak fiyatlara yansıma görebiliriz. Artan maliyetlerle beraber fiyatlarında yukarı çıkması vergisel olarak modelleri bir üst vergi dilimine getirebilir.Bu durum talepte bir azalma yaratabilir. Henüz pazar beklentimizi değiştirmedik Kurdaki bu değişimi bekliyoruz. Kampanyaların durumu tamamen talebin durumuna ve stoklara bağlı değişecektir. Fiyatların ne oranda yükseleceğini şimdiden kestirmek zor. Nisan ayı içerisinde durum biraz daha netleşir.
İkinci elde fiyatlar artmaya başladı
İkinciyeni.com’un verilerine göre, Kasım 2020’den bu yana ikinci el otomobil fiyatları ilk kez artmaya başladı. Garenta ve ikinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız, fiyatların dört ayda yüzde 20 düştüğünü hatırlatarak, “Pandemi etkisiyle tam bir kapanma yaşanmazsa fiyatlardaki düşüşün bittiğini söyleyebiliriz” dedi. Emre Ayyıldız, bahar aylarının gelmesi ve salgın kısıtlamalarının azalmasıyla birlikte fiyatlarda artış trendinin devam etmesini öngördüklerini söyledi.
“ÖTV matrah dilimleri acilen yeniden düzenlenmeli”
Sektör temsilcileri kur artışının özellikle yüzde 50’lik ÖTV diliminde yer alan otomobil seçeneğini 1-2 modele kadar indirebileceğine dikkat çekiyor. Yakın bir geçmişe kadar yüzde 50’lik dilimde çok sayıda otomobil seçeneği varken, bugün 3-5 adede kadar inmiş durumda. Kur artışı nedeniyle yerli olarak üretilen modellerin çok önemli kısmı da tekrar yüzde 80’lik dilime girdi ya da bu bareme çok yaklaştı. Otomotivcilere göre, ÖTV matrah dilimlerinin acilen yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. Müşterilerin elindeki seçeneklerin azalmaması için tüm yerli modellerin yüzde 50’lik ÖTV dilimine alınması gerektiği vurgulanıyor.
