Beş yıl önce aramızdan ayrılan Tarık Akan ölüm yıldönümünde anılıyor. Türk sinemasında çok sayıda unutulmaz filme imzasını atan Tarık Akan ilk olarak 1971 yapımı olan Solan Bir Yaprak Gibi filmi ile Yeşilçam’a adım atmıştı.
16 Eylül 2016 yılında akciğer kanseri tedavisi gördüğü hastanede hayatını kaybeden Tarık Akan, vefatının beşinci yıl dönümünde anılıyor. Türk sinemasına çok sayıda unutulmaz film bırakan Tarık Akan herkes tarafından sevilmeyi başarmıştı.
TARIK AKAN KİMDİR? İŞTE HAYATI…
Asıl adı Tahsin Tarık Üregül olan sanatçı, 13 Aralık 1949’da İstanbul’da dünyaya geldi. Subay olan babası Yaşar Üregül’in görevi dolayısıyla Erzurum Dumlupınar İlkokulu’nda başladığı eğitimini Kayseri’de tamamladı.
Babası emekli olduktan sonra ailesiyle Bakırköy’de yaşamaya başlayan ve Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde okuyan Akan, eğitimi süresince cankurtaranlık ve işportacılık yaptı.
Tarık Akan, 1970’te “Ses” dergisinin açtığı “Sinema Artist Yarışması”nda birinci olunca, Makine Mühendisliği bölümünden ayrıldı ve Gazetecilik Yüksek Okulu’na girdi.
Sinemaya geçmeden önce bir süre düğün salonlarında müdürlük, sandal kiralama gibi işlerle uğraşan Akan, “Solan Bir Yaprak Gibi” adlı film ile 1971’de sinemaya adım atıp Tarık Akan adını kullanmaya başladı.
Sanatçı, aynı yıl Sadık Şendil’in kaleme aldığı, Orhan Aksoy’un yönettiği “Emine” filminde ise Filiz Akın ile başrolü paylaştı.
FOTO: DEPOPHOTOS / Akan, toplam 111 filmde ve 4 televizyon dizisinde oynadı.
7 ALTIN PORTAKAL ÖDÜLÜ
Türkiye’nin Altın Portakal’da 7 ödüle sahip tek erkek oyuncusu olan Akan, ilk ödülünü “Suçlu” adlı filmdeki rolüyle 1973’de aldı.
Yönetmenliğini Ertem Eğilmez’in yaptığı 1973 yapımı “Canım Kardeşim” ile 1974 yapımı “Hababam Sınıfı”nda başrol oynayan sanatçı, 1970-1975 arasında, yılda 12 filmde rol alarak Türk sinemasının unutulmaz isimlerinden biri haline geldi.
Filmlerinde sıklıkla “Ferit” adını kullanan başarılı sanatçı, bu dönemde Türk sinemasının ünlü kadın sanatçıları Gülşen Bubikoğlu ile “Ah Nerede”, Emel Sayın ile “Mavi Boncuk”, Hülya Koçyiğit ile “Sev Kardeşim”, Hale Soygazi ile “Gece Kuşu Zehra” filminde rol aldı.
FOTO: DEPOPHOTOS / Tarık Akan, Ses dergisinin açtığı yarışmada birinci olmuştu.
MADEN FİLMİNDE CÜNEYT ARKIN İLE ROL ALDI
Tarzıyla 1970’li yıllara damgasını vurarak Yeşilçam’ın jönleri arasına giren Akan, 1977’de Zeki Ökten’in yönetmen koltuğuna oturduğu “Sürü” filminin ardından politik filmlerde rol almaya başladı.
Tarık Akan, 1978’de Cüneyt Arkın ile başrolü paylaştığı “Maden” filminin sonrasında, 1979’da zorunlu askerlik görevini yedek subay olarak Denizli’de tamamladı. “Maden” filmini bir söyleşide anlatan Akan, yapımında da emek harcadığı filmden şu sözlerle bahsetti:
“O dönemde Türkiye’nin en çok seyredilen filmi ve benim de o dönemde en çok para kazandığım filmdir. O dönemde tüm sendikaların, işçi sendikalarının her yerinde, dağ başlarına kadar çıkartılıp oynatılan bir filmdir. Görevini çok güzel yerine getirmiştir. Sendikacılık, işçilik, işçi olmak, emek, sermaye nedir, açık ve net olarak altı çizilmiş olarak veren filmlerden biridir.”
Senaryosunu Yılmaz Güney’in yazdığı, Şerif Gören ile Güney’in yönettiği 1982 yapımı Altın Palmiye ödüllü “Yol” filminde de rol alan Akan, 1990’da Rıfat Ilgaz’ın aynı adlı eserinden uyarlanan “Karartma Geceleri”nde başrolde yer aldı.
FOTO: DEPOPHOTOS / Tarık Akan’ın da rol aldığı, 1 Ocak 1975 tarihinde vizyona giren Mavi Boncuk Türk sinemasının unutulmazları arasında yer alıyor.
HAPİSHANE GÜNLERİNİ ANLATAN KİTAP YAZDI
Sanatçı Akan, 1985’te Berlin Uluslararası Film Festivali’nde mansiyon, 1992’de Adana Altın Koza Film Festivali’nde “En İyi Erkek Oyuncu”, 1996’da Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “Yaşam Boyu Onur Ödülü”, 2006’da Sinema Yazarları Derneği “Onur Ödülü”, 2007’de ise Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği’nde “Sinema Emek Ödülü” kazandı.
Tarık Akan, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından 1981’in başlarında, Almanya’da yaptığı bir konuşma yüzünden Türkiye’ye dönüşünde tutuklandı. 12 yıl hapis istemiyle yargılanarak 2,5 ay hücre hapsi cezası alan sanatçı, hapishane günlerini ve darbe sürecini 2002’de yayımlanan “Anne Kafamda Bit Var” kitabında kaleme aldı.
EVLİLİKLERİ
1986 yılında Yasemin Erkut ile evlenen oyuncunun aynı yıl Barış Zeki Üregül adlı oğlu dünyaya geldi. İki yıl sonra, 1988 yılında Yaşar Özgür Üregül ve Özlem Üregül adındaki ikiz çocukları oldu. Oyuncu, evlendikten dört yıl sonra 1989 yılında boşandı. 1990 yılında, Acun Günay ile birlikte yaşamaya başladı ve birliktelikleri vefatına kadar devam etti.
FOTO: DEPOPHOTOS
KANSER NEDENİYLE YAŞAMINI YİTİRDİ
Akciğer kanseri olan Akan, tedavisini İstanbul’da sürdürmekteyken 16 Eylül 2016 tarihinde hayatını kaybetti. Cenazesi için 18 Eylül 2016 tarihinde Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu’nda düzenlenen anma etkinliği sonrasında, Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Bakırköy Mezarlığı’na defnedildi.
FOTO: DEPOPHOTOS
OYNADIĞI FİLMLER VE DİZİLER
1971 – Emine
1971 – Beyoğlu Güzeli
1971 – Vefasız
1971 – Melek mi, Şeytan mı?
1971 – Solan Bir Yaprak Gibi
1972 – Sisli Hatıralar
1972 – Azat Kuşu
1972 – Kaderimin Oyunu
1972 – Suçlu
1972 – Para
1972 – Aşkların En Güzeli
1972 – Üç Sevgili
1972 – Sev Kardeşim
1972 – Tatlı Dillim
1972 – Feryat
1973 – Yeryüzünde Bir Melek
1973 – Umut Dünyası
1973 – Yalancı Yarim
1973 – Canım Kardeşim
1973 – Bebek Yüzlü
1973 – Oh Olsun
1974 – Hababam Sınıfı
1974 – Esir Hayat
1974 – Memleketim
1974 – Kanlı Deniz
1974 – Yaz Bekarı
1974 – Mavi Boncuk
1974 – Mahçup Delikanlı
1974 – Boşver Arkadaş
1975 – Bizim Aile / Merhaba
1975 – Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
1975 – Ateş Böceği
1975 – Çapkın Hırsız
1975 – Gece Kuşu Zehra
1975 – Delisin
1975 – Evcilik Oyunu
1975 – Ah Nerede
1976 – Gizli Kuvvet
1976 – Cani
1976 – Kader Bağlayınca
1976 – Öyle Olsun
1976 – Aşk Dediğin Laf Değildir
1977 – Şeref Sözü
1977 – Baraj
1977 – Bizim Kız
1977 – Babanın Evlatları
1977 – Nehir
1977 – Sevgili Dayım
1978 – Maden
1978 – Seninle Son Defa
1978 – Kanal
1978 – Sürü
1978 – Lekeli Melek
1979 – Adak
1979 – Demiryol
1981 – Deli Kan
1981 – Herhangi Bir Kadın
1981 – Yol
1982 – Arkadaşım
1982 – Kaçak
1983 – Derman
1983 – Çocuklar Çiçektir
1983 – Gecenin Sonu
1983 – Beyaz Ölüm
1984 – Pehlivan
1984 – Yosma
1984 – Damga
1984 – Kayıp Kızlar
1984 – Alev Alev
1985 – Bir Avuç Cennet
1985 – Kan
1985 – Tele Kızlar
1985 – Son Darbe
1985 – Paramparça
1986 – Halkalı Köle
1986 – Adem ile Havva
1986 – Acı Dünyalar
1986 – Ses
1986 – Kıskıvrak
1986 – Beyoğlu’nun Arka Yakası
1987 – Yağmur Kaçakları
1987 – Skandal
1987 – Su Da Yanar
1987 – Çark
1987 – Kızımın Kanı
1988 – El Kapıları
1988 – Dönüş
1988 – Üçüncü Göz
1989 – İkili Oyunlar
1989 – İsa, Musa, Meryem
1989 – Leyla İle Mecnun
1989 – Kimlik
1990 – Bir Küçük Bulut
1990 – Devlerin Ölümü
1990 – Berdel
1990 – Karartma Geceleri
1991 – Bir Kadın Düşmanı
1991 – Uzun ince Bir Yol
1991 – Siyabend ile Heco
1992 – Taşların Sırrı
1994 – Yolcu
1994 – Çözülmeler
1995 – Aşk Üzerine Söylenmemiş Herşey
1997 – Mektup
1997 – Antika Talanı
1999 – Hayal Kurma Oyunları
1999 – Eylül Fırtınası
2002 – Gülüm
2002 – Abdülhamit Düşerken
2002 – Koçum Benim
2003 – Vizontele Tuuba
2004 – Gece Yürüyüşü
2006 – Ankara Cinayeti
2006 – Ahh İstanbul
2009 – Deli Deli Olma