Altınbaş Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulama ve Araştırma Merkezi (İSGAM)’dan yapılan açıklamada, hava sıcaklığının arttığı ve bunun sonucunda kaza riskinin yükseldiği istatistik verilerle saptanmış olarak mayısın son pazartesi günü ile eylülün ilk pazartesi günü arasındaki dönemin ‘101 kritik gün’ olarak bilindiği hatırlatıldı.
İSGAM, basit önlemlerle, bu dönemde oluşabilecek risklerden korunulabileceğini ifade etti. Merkez, aşırı sıcakların etkili olduğu “101 kritik günde” dikkat edilmesi gerekenleri tek tek açıkladı.
“MECBUR KALMADIKÇA ÇIKMA”
Günün en sıcak saatlerinde (10.00-16.00) mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmaması gerektiğini belirten İSGAM, dışarıda çalışması gerekenleri mümkün oldukça güneş altında korunmasız kalmama, aşırı hareketlerden kaçınma, sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmeleri konusunda uyardı. Merkez şu açıklamalarda bulundu:
“Dışarıda bulunulduğunda açık renkli, hafif, bol ve sıkı dokunmuş kumaşlardan yapılan giysiler tercih edilmeli; geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giyilmeli ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü kullanılmalı. Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde (10.00-16.00) denize girilmemeli ve güneşlenilmemeli”
” Bu saatlerin dışında denize girmek isteyenler güneşten koruyucu krem (en az 15 koruma faktörlü) kullanmalı, şapka ve gözlük gibi gerekli koruyucu önlemleri almalı ve uzun süre kesintisiz güneşlenmemeli. Yoğun fiziksel aktivite ve spor yapmak için sabah ve akşam saatleri tercih edilmeli, her bir saatlik spor için en az 2-4 bardak sıvı alınmalı. Ağır fiziki aktivitelerden kaçınılmalı.”
“YAŞLI VE BEBEKLERİ MUTLAKA KONTROL EDİN”
Risk altındaki yetişkinler ve yaşlıların, günde en az iki kez güneş veya sıcak çarpması yönünden izlenmesi gerektiğini kaydeden İSGAM, “Bebekler ise bu açıdan daha sık izlenmeli. Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapalı ve park etmiş araçlarda kesinlikle bırakılmamalı”
“Araçların iç ısıları, klima olsa dahi park edildikten çok kısa süre sonra yükselmekte. Araç terk edilirken herkesin dışarı çıktığından emin olunmalı. Kapalı alanlar iyi havalandırılmalı. Güneş gören pencereler perde vb. güneşliklerle gölgelendirilmeli” açıklamasında bulundu.
AZ YAĞLI BESİNLER TÜKETİN
Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınması gerektiği konusunda uyarıda bulunan merkez, bunun mümkün olmadığı durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ensenin soğuk suyla ıslatılması veya silinmesi gerektiğini ifade etti.
İSGAM ayrıca şunları ekledi: “Piknik alanlarında ve diğer açık alanlarda kene vb. zararlı böceklerin olabileceği akıldan çıkarılmamalı ve çıplak ayakla dolaşmaktan kaçınılmamalı. Kene ısırması durumunda derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Özellikle 101 kritik günde, yaşamın temel kaynaklarından biri olan su bolca tüketilmeli ve kişilerin yanında daima hazır bulundurulmalı.”
“Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2,5 litre (12-14 su bardağı) sıvı alınmalı. Kahvaltıda az yağlı peynirler, zeytin ve taze sebzeler bulunmalı, kafein içeren içecekler yerine de süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmeli”
“Yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağlar kullanılmalı. Yemekleri pişirirken kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalı. Vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral almasını sağlamak için bol miktarda sebze ve meyve tüketilmeli.”
“KAFEİN VE ALKOLDEN UZAK DURUN”
Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için her zamankinden daha fazla miktarlarda sıvı alınması gerektiğini kaydeden merkez, “Sıvı alımında su içmek esas olmakla beraber, su dışı sıvı alımında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler tercih edilmeli.”
“Eğer doktor tarafından sıvı alımı kısıtlanmış veya idrar söktürücü ilaç kullanılması söz konusu ise ilgili doktora başvurmak gerekir. Mide kramplarına neden olabileceği için çok soğuk ve buzlu içecekler tercih edilmemeli. Kafein, alkol ve fazla miktarda şeker içeren içecekler vücuttan daha fazla sıvı kaybına yol açtığı için tüketilmemeli.”
“Dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulma riski olan besinler (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bekletilmemeli, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmeli” konularında uyardı.
YANGINA KARŞI ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER
Altınbaş Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulama ve Araştırma Merkezi (İSGAM), aşırı sıcakların yol açabileceği yangınlardan korunmak için de şu uyarılarda bulundu: “Piknik yapılan açık alanlarda kontrolsüz ateş yakılmamalı ve herhangi bir nedenle ateş yakıldı ise söndüğünden kesin emin olunmadan ortam terkedilmemeli.”
“Güneş altında mercek işlevi gören şişe ve cam parçaları doğaya atılmamalı. Kuruyup risk oluşturan çim ve otların biçimi/toplanması sıklıkla yapılmalı. Özellikle ormanlık alanlarda şüpheli durum ve kişilerle karşılaşıldığında 110 Yangın İhbar hattı veya 156 Jandarma hattı ile yetkililer haberdar edilmeli.”
