İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İETT, özellikle metrobüslerde yaşanan aşırı yoğunluğu çözmek üzere satın almayı planladığı 300 yeni otobüs için dış kredi bulmak üzere meclisten aldığı 90 milyon Euro borçlanma yetkisini, 7 aydır Cumhurbaşkanlığından onay alınamadığı için kullanamıyor.
Aralık ayından beri Cumhurbaşkanlığı’ndan dış kredi onayı bekleyen İETT, sonuç alamayınca temmuz ayında öz kaynaklarıyla metrobüs hattında kullanılmak üzere 100 otobüs almak için ihaleye çıkmaya karar verdi. İETT’nin yeni otobüs alımı yapma konusunda yaşadığı sorunun asıl nedeninin ise geçmiş dönemden kalan borçlar olduğu ortaya çıktı.
TOPLAM BORÇ 140 MİLYON EURO
Edinilen bilgiye göre İETT, 4 farklı firmadan 2013, 2015 ve 2017 yıllarında otobüs alımı gerçekleştirdi. İETT filosuna en son 2017 yılında 375 adet otobüs satın alındı. 23 Haziran 2019 yerel seçimi sonrasında İETT’nin borç durumu, Teftiş Kurulu tarafından incelendi ve kurumun borç batağına sürüklendiği ortaya çıktı. Kurulun raporuna göre geçmiş dönemden vadesi geçmiş ve vadesi henüz gelmemiş toplam 140 milyon Euro yani yaklaşık 1.5 milyar lira borç kaldı. Bu borcun 110 milyon Euro’sunun vadesi geçmiş borçlar olduğu görüldü.
75 MİLYON EUROLUK OTOBÜS TAKSİDİ
Vadesi geçmiş olan 110 milyon Euro tutarındaki borcun 45 milyon Euro’sunun 4 otobüs firmasından 2013-2017 yıllarında satın alınan ve taksit ödemeleri yapılmadığı için yeni döneme devrolan borçlar olduğu tespit edildi. Aynı otobüslerin 30 milyon Euoroluk da henüz vadesi gelmemiş borcu bulunuyor. Yani kurumun toplam 75 milyon euroluk otobüs borcu var. İETT yetkililerinden edinilen bilgiye göre AKP döneminde satın alınan ancak taksit ödemeleri yapılmayan otobüsler nedeniyle otobüs firmaları İETT’ye yeniden taksitli satış yapma konusunda istekli olmadı. Bunun üzerine yeni araç yatırımı için dış kredi arayışına gündeme gelmek zorunda kaldı. Ancak bu girişim de Cumhurbaşkanlığı’ndan onay alınamadığı için hala sonuçlanmadı.
KUTU: O PARA İLE 600 OTOBÜS ALINIRDI
Yapılan hesaba göre vadesinde ödenmemiş 45 milyon Euroluk borç, yaklaşık 375 adet sıfır kilometre solo otobüs bedeline karşılık geliyor. Haziran 2019 sonrasında ödenmesi gereken yaklaşık 30 milyon Euro da 225 adet sıfır kilometre solo otobüs bedeline denk. Yani eski dönemden yeni yönetime ödenmek üzere devredilen borç ile yaklaşık 600 adet sıfır kilometre solo otobüs alınabilirdi.
