Ağaoğlu, ” ‘Ben öğrenci olarak kiraladığım bu evi okulum kapanırsa derhal terk etme kontratı fesih etme hakkına sahibim’ diye bir not düşerlerse, bu şekilde koyacakları not onlara çok yararlı olur” dedi.
Tüketici Başvuru Merkezi Hukuk Komisyonu Başkanı Emekli Hakim avukat İzzet Doğan da, “Kiracı kira süresi dolmadan konuttan çıkarsa bunun sonucuna katlanmak zorundadır ama oraya ‘yurt veya okul kapandığı zaman, kira sözleşmesi fesih edilecektir’ maddesi konulduğunda bu kiracının öğrencinin lehine olacaktır” diye konuştu.
ÖĞRENCİLERİN YURT VE EV TELAŞI
Üniversitelerde yüz yüze eğitim 13 Eylül itibariyle başlayacak. Farklı şehirlerde okuyan öğrencilerse ev arayışlarına başladı. Pandemi nedeniyle uzaktan eğitim gerçekleştiren üniversitelerin öğrencileri memleketlerine geri dönmüştü. Öğrenciler için, hem artan kira fiyatları nedeniyle hem de yeniden uzaktan eğitime geçilir mi endişesi ile ev bulmak zorlaştı. Ev arayan öğrencileri Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu sözleşme yaparken ekstra bir madde eklenmesi konusunda uyardı.
“BU MADDEYİ SÖZLEŞMEYE KOYARLARSA MAHKEMEYE GİTMEYE GEREK KALMAZ”
Aydın Ağaoğlu “Kanunda 138. madde var. Yani bu maddeyi koymasa da öğrenci, okullar kapanırsa derhal yazılı olarak ev sahibine ‘Ben öğrenci olarak oturduğum evinizde artık oturmamın anlamı kalmadı çünkü okullar kapandı’ diye yazılı bir bilgilendirme yapıp terk edeceğini bildirirse yine öğrenciden ilave kira isteyemez ama bu maddeyi sözleşmeye koyarlarsa mahkemeye dahil gitmeye gerek kalmadan kolayca köyüne dönüp bu kiradan da kurtulabilir” diye konuştu.
“BU MADDE KONULURSA ÖĞRENCİNİN LEHİNE OLACAKTIR”
Tüketici Başvuru Merkezi Hukuk Komisyonu Başkanı Emekli Hakim avukat İzzet Doğan da, “Kiracı kira süresi dolmadan konuttan çıkarsa bunun sonucuna katlanmak zorundadır ama oraya ‘yurt veya okul kapandığı zaman, kira sözleşmesi fesih edilecektir’ maddesi konulduğunda bu kiracının öğrencinin lehine olacaktır. Sözleşme yapılırken, bu konulan madde kiracı lehine bir maddedir, konut sahibi o maddeyi kullanamaz, yine de kiracı bu hakka sahip olduğunu belirtmekte fayda var” dedi.
“EV SAHİPLERİ TARAFINDAN ÇOĞUNLUKLA BU TALEP OLUMSUZ KARŞILANDI”
Konut ve proje uzmanı gayrimenkul danışmanı Aydın Mermer ise, “Sözleşmeye madde ekletmek isteyen öğrenciler oldu. Ev sahipleri tarafından çoğunlukla bu talep olumsuz karşılandı. Eklemek istedikleri madde şöyle pandemi durumunda sözleşmenin feshi ile ilgili bir madde ekletmek istediler ama burada da ev sahipleri sonra yaşayacakları bir zarardan dolayı çoğu kişi olumsuz baktı. Sözleşmeye bu maddeyi ekletemediği için evi kiralamaktan vazgeçen öğrenciler oldu” şeklinde konuştu.
Öte yandan kiralık evlerdeki fiyat artışı dolandırıcıları da harekete geçirdi. Emlak sitelerinde verilen sahte ilanlara dikkat edilmesi konusunda ev arayışında olanları uyaran hukukçu Murat Can Pehlivanoğlu, “Emlakçılığı sadece yetki belgesine sahip kişiler yapabilir. Bu yüzden güvenilir siteleri tercih etmek önem taşıyor. Taşınmaz Ticareti Yetki Belgesi bilgilerini göstermeyen sitelere bakanlık tarafından idari para cezası uygulanabilir” dedi.
Son dönemde internet üzerinden sahte konut ilanı verenlerin sayısında artış görüldüğünü belirten İstanbul Kent Üniversitesi’nde Hukukçu Dr. Murat Can Pehlivanoğlu, ev arayışında olan kişiler için uyarılarda bulundu. Pehlivanoğlu, “Özellikle emlak siteleri üzerinden gerçek olmayan konutların veya iş yerlerinin kiralık ya da satılık olarak isimlendirildiği, sahte görsellerle bunlara yer verildiğini görüyoruz. Bazı vatandaşlarımızın bu ilanları aradıkları, daha sonra da ilanları koyanlarla görüştükten sonra da ev için kaparo bedeli ödedikleri, sonrasında da bu şekilde bir ilanın ve evin bulunmadığı üzerine şikayetler geliyor. Bununla ilgili şikayet sitelerinde de formlar dolduranları görüyoruz” dedi.
TAŞINMAZ TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİK’E DİKKAT
2018 yılından bu yana yürürlükte olan ‘Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’ hakkında bilgi veren Pehlivanoğlu, “Bu yönetmelik gereği ülkemizde emlakçı olarak anılan kişilerin yetki belgesi alması zorunluluğu bulunuyor. Siz bir emlak işi yapıyorsanız, taşınmaz ticaretinin alım satımına ya da kiralanmasına aracılık yapıyorsanız, Ticaret Bakanlığı’ndan bununla ilgili yetki belgesini almak durumundasınız” ifadelerini kullandı.
İNTERNET SİTELERİNİN SORUMLULUĞU VAR
İnternet sitesinin ilanları teyit etmesi gerektiğini belirten Pehlivanoğlu, “Bir internet sitesi üzerinden ilan veriyorsanız da, internet sitesinin sizin bir emlakçı olup olmadığınızı, şayet emlakçıysanız yetki belgeli bir emlakçı olup olmadığınızı kontrol etme yükümlülüğü bulunuyor. Hatta bu bilgilerin de vatandaşların görebileceği şekilde de ilan etmesi gerekiyor. Bir internet sitesi, konut ilanını kendi sitesinde yayınlarken öncelikli bu ilanı kimin verdiğini teyit etmeli. Eğer bu kişi emlakçıysa yetki belgesi ile ilgili bilgileri göstermeli. Şayet kişi emlakçı değil de konutun kendi sahibi olduğunu iddia ederek bir ilan veriyorsa bu defa da konutun gerçekten o kişiye ait olup olmadığını teyit edici bazı mekanizmalar uygulanmalı. Aksi takdirde yönetmelikle internet sitelerine yüklenen yükümlülükleri siteler yerine getirmiyor demek olur” dedi.
İDARİ PARA CEZASI UYGULANABİLİR
Ticaret Bakanlığı’nın emlak sitelerini denetlediğini ifade eden Pehlivanoğlu, “Bakanlığın idari para cezası uygulama imkanı olur. Bununla beraber yine ilanların geçerliliği konusunda internet sitelerinin aslında dolaylı olarak bazı ödevleri olduğundan söz etmek mümkün. Emlak ofislerinin yetkili olsunlar ya da olmasınlar, ilan verirken ilan içeriğinin hukuka uygun olması, sahte görsellere yer verilmemesi, fiyat konusunda, adres konusunda ya da evin özellikleri konusunda vatandaşı yanıltıcı içerik bulundurmaması gibi yükümlülüğü var” diye konuştu.
KAPARO TAHSİL EDEN ŞAHIS DOĞRUDAN SORUMLU
Sahte bir ilan karşılığında kaparo tahsil eden şahsın doğrudan sorumluluğu olduğun hatırlatan Pehlivanoğlu, “Dolayısıyla bu şahsa ulaşmak gerekiyor. Bu şahıs yetki belgeli bir emlakçı ya da belgesiz bir insan da olabilir. Sahte bir ilan karşılığında kaparo tahsil ettiyse öncelikle bunun iadesini sağlamak üzere o kişiyi bulmanız gerekiyor. O kişiyi bulma konusunda da internet sitelerinin önemli bir işlevi var. Yönetmelik, internet sitelerinin birer çağrı merkezi oluşturmasını söylüyor. Dolayısıyla bu internet sitelerinin aslında kişilerin ulaşarak o ilanı veren şahısla ilgili olarak iletişim bilgilerini edinmesi, öğrenmesi ve o sayede de kişilere ulaşabilmesi, hakkını o kişiler üzerinde araması mümkün. Bu tür eylemler dolandırıcılık suçu teşkil eder. Ülkemizde artık emlakçılık mesleğini sadece yetki belgesine sahip kişiler yapabilir. Vatandaş güvenilir internet sitelerini kullanmalı” ifadelerini kullandı.