Kripto para borsası Thodex’in ardında yüz binlerce mağdur bırakarak kapanması, kripto para sistemi için ciddi dönüm noktası oldu. Thodex olayından sonra yatırımcıların kolay yoldan para kazanma yöntemleri olarak bildiği teknolojik kavramlar artık beraberinde ‘vurgun’ riskiyle birlikte anılacak.
Peki, tüm dünyada ilgi odağı haline gelen kripto paralar fırsat mı yoksa büyük bir teknolojik tuzak mı? Bir önceki nesil bankerzede olurken, onların torunları da coinzede mi olacak? Kripto para, kripto para borsası, coin, Bitcoin, altcoin, veri madenciliği… Bütün bunlar nedir ve nasıl alınır, satılır? Sade vatandaş bu piyasadan para kazanabilir mi? Bütün bu soruların yanıtlarını Sözcü HaftaSonu için derledik:
KRİPTO PARA NEDİR:
Cebimizdeki normal paraların hepsinin arkasında bir devlet güvencesi ve bir merkezi otorite var. O otorite, cebimizdeki kağıt ya da metalin garantörüdür. Ancak kripto paralar arkasında hiçbir merkezi otoritenin, devletin olmadığı, yazılım algoritmasıyla üretilen sanal para birimleridir. Bu paralar cepte taşınmıyor, elle de tutulamıyor, internet üzerinden oluşturulan şifreli hesaplarda değerlendiriliyor.
BİNLERCE COIN VAR:
Nasıl ki dünyada TL, dolar, Euro, Yen gibi farklı para birimleri varsa kripto paralardan da binlerce var. 2008’de dünyanın ilk kripto parası olan Bitcoin üretildi. Bu nedenle Bitcoin, tıpkı ismini ürüne veren somut markalar gibi kripto paraların sanki genel adıymış gibi anlaşıldı. Ancak aradan geçen 12 yılda dünyaya adeta kripto para yağdı ve bugün coinlerin sayısı 9 bini aştı. Altcoin diye ifade edilen paralar Bitcoin’in alt versiyonları değil, o paraya ‘alternatif’ paraları ifade ediyor. Kripto paraların piyasa değeri ise 2.1 trilyon doların üzerine çıktı.
KRİPTO BORSASI
BlokchaIn sanal para alışverişlerinin kaydının tutulduğu sistemin ismi. Tüm paraların kayıtları özel şifrelerle korunan ağ üzerinde birden fazla yerde tutularak güvenlik sağlanıyor. Dünyadaki 9 bini aşkın kripto para hisse senedi borsası gibi kripto para borsaları üzerinden alınıp satılıyor. Dünyanın en büyük kripto para borsaları arasında Binance, Paribu, Bitci, KuCoin var. Güvenli olmayan borsalarda işlem yapmak, zaten riskli olan kripto paraların riskini daha da artırıyor.
BU PARALARA GÜVENELİM Mİ?
Kripto paraların yasal bir dayanağı, hukuki bir sorumlusu yok. Altın gibi kendinden kıymetli bir maden değil. Klasik para gibi arkasında devletler de yok. Faiz, döviz, hisse senedi ya da diğer alternatif yatırım araçlarının değerlendirildiği borsa ve bankalar gibi denetime tabi değiller. Yatırdığınız paranın değeri sizi bir anda milyoner yapabilecek hızda yukarı da çıkabilir, aynı hızla sıfıra da düşebilir. Bir tarafta yasal düzenleme hazırlıkları yapılırken diğer tarafta bu piyasanın geleceğinin parlak olduğu, ülkelerin gücünün böylesine bir teknolojik ürünü sınırlamaya yetmeyeceği, klasik paraların devrini sona erdireceği de ifade ediliyor.
Dijital paralarda ön plana çıkan Türkiye’de borsa yatırımcısından daha fazla kripto para yatırımcısı bulunuyor ve bu rakam 3 milyondan fazla.
Dijital para borsaları Türkiye’de neden sevildi?
Türkiye’de borsa yatırımcısından daha fazla kripto para yatırımcısı bulunduğu ifade ediliyor. 3 milyondan fazla yatırımcının kripto para sahibi olmasını birkaç nedenle açıklamak mümkün.
İlk sırada merak geliyor. Teknolojik gelişmelerin uzağında kalmak istemeyen yatırımcılar, küçük de olsa bir miktar parayla bu piyasada olmayı tercih ediyor. İkinci ve en önemli neden, kripto paranın 12 yıldaki olağanüstü kazanç hikayesi ve geleceğine ilişkin olumlu beklentilerin oluşması.
PARALAR GİZLENİYOR
Diğer bir neden Türkiye ekonomisinde yaşanan belirsizliklere karşı alternatif yatırım araçlarının aranması.
Bunların dışında bir neden de, yasa dışı kazanılmış paraların devletten gizleme ihtiyacı. Aynı şekilde haciz korkusuyla parasını bankalara yatıramayan borçluların hacizlerden uzak olan bu piyasayı iyi bir alternatif olarak görmesi de nedenler arasında yer alıyor.
