Rusya’ya art arda gelen yaptırımların ardından dev şirketler ülkedeki yatırımları için yeni adres ararken ABD’den ‘Türkiye’ye gidin’ mesajı geldi. Aralarında dünyaca ünlü markaların olduğu şirketlerin Türkiye’ye gelmesi halinde ekonomiye çok ciddi katkı sağlanması bekleniyor.
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan MÜSİAD ABD Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Tuncer şunları söyledi:
“Ekonomik yaptırımların kısa vadeli ne kadar etkili olabileceği üzerine çok tartışmalar yaşanmıştı. Şunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Bunun amiral gemiliğini ABD yapıyor. Sadece ABD’nin Rusya içerisindeki yatırımları 100 milyar dolar aşmış durumda. Rusya ve ABD arasındaki ticarette ABD için Rusya sadece 23. sırada gelen bir ticari partner olmakla birlikte Rusya açısından başta Avrupa Birliği (AB) olmak üzere Batılı ülkeler en önemli ticaret partneri başında geliyor.
Rusya’nın ekonomik yaptırımlara karşı ne kadar direneceği çok ciddi bir tartışma konusu. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden gelen insanların başta Laleli olmak üzere Türkiye’ye akın ettiklerini biliyoruz. Cikletten, deri monta kadar pek çok ürünün Rusya’da olmamasından dolayı Türkiye’den tedarik ettiklerini hatırlatalım.
Bu Türkiye’nin ürünleri tedarik etme açısından bir avantaj ortaya çıkaracaktır. ABD’nin Ankara Büyükelçisi verdiği röportajda Türkiye’nin vazgeçilemez bir müttefik olduğunu söylerken, bunun yalnızca güvenlikle alakalı olmadığını söylemişti. Türkiye’nin ekonomik anlamda önemli bir partner olduğunu vurgulamıştı.
Türkiye’nin olası boykot söz konusu olduğunda ticari anlamda ABD firmalarının ek stratejileri açısından değerlendirilecek ülkelerin başında geldiğini biz ABD’nin Türkiye büyükelçisinin sözlerinden çıkartmış oluyoruz. 2022’de 2 milyar dolarlık bir yatırımdı. ABD firmaları yüzde 84 daha fazla yatırım yapmaktan bahsediyordu. İşgal girişimiyle ilgili bunu durdurma kararı alındı.
Bizim ekonomik ve güvenlik anlamda endişelerimiz var. Orada özellikle döviz cinsi paranın girdiği noktasında turizmin getirdiği artılar olmakla birlikte biz burada zarara uğrayacağız. Gri alan oluştu. Bu gri alandan Türkiye’nin yararlanacağını düşünüyoruz.”
Ekonomi Yazarı Sadi Özdemir:
“İstanbul, Moskova, Dubai bu üç şehir ABD şirketleri için ve küresel dev şirketler için bölgesel merkez olma rekabeti içerisindedir. Moskova’nın yatırıma çok ihtiyacı vardı o yüzden biraz öne geçiyordu. Türkiye’de bu durum lehine dönecek. ABD, Rusya ile ticaretinde 20 milyar dolarlık açık veriyor.
Rusya’daki doğrudan yatırımların önünün kapanması Türkiye için bir fırsattır. Önceki başkan Trump, Çin ile kavgaya girmişti. ABD şirketlerinin Türkiye’ye gelmesi için çaba harcanmıştı. Türkiye ile ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkması demek. Çin gibi ülkelerdeki yatırımların müttefik ülkelere kaydırılmasıyla olacak bir şeydir. Rusya’da bölgesel merkez Rusya’yı ilan edeyim diyen ABD şirketleri için o kapı kapanmış oldu. Dolayısıyla bize dönecektir. Türkiye’nin merkez olacağı bir sürece giriyoruz. Bu aynı zamanda istihdam demektir. Türkiye’de var olan 2 bine yakın ABD şirketinde 70 bine yakın çalışan var. Böyle bir fırsat çıkmış oldu.
Öncelikle mevcut ABD yönetimi ve bizim iki taraflı iş adamları şunu konuştular. ABD yönetimleri Türkiye’yi müttefik askeri ortak olarak görüyorlardı. Ama ekonomik ortak olarak görmüyorlardı. Orta Doğu’da bazı ülkelere serbest ticaret anlaşması yapıldı. Bu konuda ABD, Türkiye’yi askeri, siyasi ve ekonomik olarak bir stratejik ortak olarak kabul eder mi?
Türkiye’de doğrudan yatırımlarını artırmaları onlar tarafından çok yararlıdır. ABD, Avrupa’ya enerji satmak istiyor. Burada bizim bazı limanlarımızda ABD limanlarında LNG’nin tekrar gaza çevrilmesiyle ilgili çok önemli görüşmeler ve yatırımlar yapılıyor. Sanayi anlamında birçok ortak yatırımlar görüşülüyor. Geçen yıl 100 milyar dolarlık hedef için iki taraf da önemli toplantılar yaptı.”
