Ukrayna savaşı: Odessa neden önemli?

Rusya’nın hava saldırılarının ardından, Ukrayna’nın güneybatısındaki stratejik liman kenti Odessa’da gökyüzü yoğun bir duman tabakasıyla kaplandı.

Rusya, Ukrayna’nın orduya tedarik için kullandığı petrol tesislerini hedef aldığını iddia ediyor. Ukraynalı bir yetkili, füzelerin “kritik altyapıyı” vurduğunu ve can kaybı olmadığını söyledi.

Ülkenin üçüncü büyük kenti olan Odessa ‘Karadeniz’in İncisi’ olarak biliniyor ve Rus kuvvetleri için önemli bir stratejik odak noktası olduğu düşünülüyor.

Odessa Belediye Başkanı Gennadiy Trukhanov, daha önce bir uyarıda bulunmuş ve Rus güçlerinin yakında güney limanını üç cepheden kuşatabileceğini söylemişti. Belediye Başkanı, Rus kuvvetlerinin komşu Mikolayiv bölgesinde işgal ettikleri topraklardan ilerlemeye çalışacaklarını öne sürmüştü.

Trukhanov, Moldova’da ayrılıkçıların kontrolündeki Transdinyester bölgesinde üslenen Rus birliklerin içeri girebileceğini söylüyor. Bu durum Odessa’yı ülkenin geri kalanından koparabilir.

Uluslararası kamuoyu, Ukrayna’nın güneybatı sınırında yer alan Transdinyester bölgesini Moldova’nın parçası olarak görüyor, ancak bu bölge Moskova destekli bir hükümet tarafından yönetiliyor.

Trukhanov, üçüncü cephenin denizden gelebileceğini düşünüyor: “Bu sırada bizi Transdinyester yönünden uzaklaştırmaya, orada bir sorun yaratıp denizden giriş yapmaya çalışacaklar.”

ODESSA NEDEN ÖNEMLİ?

Ukrayna’nın üçüncü büyük şehri olarak Odessa ülke ekonomisi için hayati önem taşıyor.

Eski bir deniz yüzbaşısı ve eski Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı Andrey Rizhenko, BBC Dünya Servisi radyosuna yaptığı açıklamada, Odessa’nın “Ukrayna’nın denizcilik başkenti” olduğunu ve “Ukrayna GSYH’sinin yaklaşık %20’sinden sorumlu olduğunu” belirtiyor.

Normal zamanlarda, Ukrayna’nın mısır, tahıl ve mineraller gibi önemli ihracatının büyük bir kısmı Odessa’dan ve yakındaki daha küçük Yujne ve İliçivsk (Çornomorsk) limanlarından yapılıyor.

Savunma ve güvenlik alanında çalışmalarıyla bilinen düşünce kuruluşu RUSI’de araştırma görevlisi Dr. Sidharth Kaushal BBC’ye verdiği demeçte Odessa için, “Ülkenin deniz ticaretinin neredeyse %70’inin bağlı olduğu bir merkez” diyor.

Odessa aynı zamanda plajları ve 19. yüzyıl mimarisi ile popüler bir turizm beldesi ve Rus turistleri de çekiyor.

Zelenskiy, son video açıklamalarından birinde, “Rus halkı her zaman Odessa’ya gelir ve sıcak ve cömert bir karşılama görürdü. Ya şimdi? Odessa top atışına tutuluyor, bombalanıyor.Bu savaş suçu olarak görülecek” dedi.

ODESSA RUSYA İÇİN NEDEN ÖNEMLİ?

Ukrayna’nın ana deniz üssü Odessa’da bulunuyor. Daha önce Kırım’daydı, ancak 2014’te Rusya’nın yarımadayı ilhak etmesinden sonra taşındı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için Odessa limanı stratejik bir askeri hedef. Dr Kaushal’a göre, “Ukrayna ekonomisi ve deniz ticareti üzerinde kontrol edici bir noktaya sahip olmak, en azından prensipte, Rusya için Ukrayna hükümeti üzerinde zorlayıcı bir güç sağlayabilir.”

Eski Rus İmparatorluğu’nun önemli limanlarından biri olan Odessa, Rus kültürü ve tarihinde de sembolik bir yere sahip.

Şehir, Rusya’yı yöneten son imparatoriçe olan 2. Katerina tarafından 1794 yılında kuruldu.

Çoğunluğun Rusça konuştuğu bu şehir, Putin’in de uzun süredir gözünü diktiği bir yer.

Ukrayna’nın işgalinden önce 21 Şubat’ta yaptığı bir konuşmada Putin, özellikle Odessa’dan ve 2014’te Ukraynalı milliyetçilerle çatışmalardan sonra kentte çoğunluğu Rusya yanlısı 48 protestocunun öldüğü “korkunç trajediden” söz etmişti.